Teşkilat’a yeni katılacak personelle ilgili değerlendirmelerde kullanılacak.
Almanya Federal İstihbarat Teşkilatı’nın Türkiye’yi dinlediğinin ortaya çıkmasının ardından gözler Milli İstihbarat Teşkilatı’nın (MİT) kontrespiyonaj (casusluğu önleme) adımlarına çevrildi. Bu konuyla ilgili teknik düzeydeki görüşmeleri MİT Müsteşarı Hakan Fidan Almanya Federal İstihbarat Teşkilatı Müsteşarı ile yapacak. Bu arada casusluk faaliyetlerine karşı adımlar kapsamında; son çıkarılan MİT yasasına konulan, “Personel alımında yalan makinesi kullanılabilir” düzenlemesinin ardından teşkilatın kullanımı için yalan makinesi satın alındı. Yalan makinesi, yurtdışına göreve gidip gelen personelin herhangi bir olumsuz faaliyetine karşı ve Teşkilat’a yeni katılacak personelle ilgili değerlendirmelerde kullanılacak.
YASA DIŞI DİNLEMELERE KARŞI
Bir yandan Ulaştırma Bakanlığı diğer taraftan MİT, Türkiye’nin son dönemde canını sıkan yasadışı dinlemeler ve casusluk faaliyetlerine karşı yoğun şekilde çalışmalarını sürdürürken; kısa süre önce gündeme gelen ve hukuksuz dinlemelerin odağındaki kurum olan Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’nın (TİB) kapatılmasının düşünülmediği belirtiliyor. Casusluk faaliyeti kapsamındaki dinlemelerin ağırlıklı şekilde mobil telefon şebekeleri üzerinden yapıldığı göz önünde tutularak, bu alana yoğunlaşıldı. Mobil iletişimin yanı sıra fiberoptik ağlarla ilgili de çalışmalar yapılıyor.
TİB’İN YETKİLERİ
TİB’in, iletişimin takibi ve kaydedilmesiyle ilgili bazı yeteneklerinin ulusal güvenlik açısından önemli bir görevi olan MİT’e devredilmesi konusunda önemli aşama kaydedildi. Dünya örnekleri incelendi ancak şu anki TİB gibi çalışan bir kurum olmadığı görüldü. Yeni dönemde sistem; daha verimli, risklerden arındırılmış ve daha sıkı denetlenebilir bir hale getirilecek. Mahkeme kararıyla alınan dinleme yetkilerinin dahi sonuçlanması takip edilecek. Bu kayıtların nereye gittiği, kime verildiği belli olacak. TİB’in halen elinde bulundurduğu bazı imkân ve kabiliyetler üçe ayrılacak. Bazı yetenekleri MİT’e, bazıları Erişim Sağlayıcıları Birliği’ne, bazıları da BTK’ya verilecek. MİT, dinlemelerin denetim ve güvenlik boyutundan sorumlu olacak. Dinlemelerle ilgili kripto kuralların geçerli olacağı kuruma personel alınırken, aynen MİT’e yapılan alımlarda olduğu gibi sıkı güvenlik soruşturması ve takip yapılacak.
1921'DEN BU YANA KULLANILIYOR
Emniyetin elinde sınırlı sayıda bulunan ancak güvenilirliğine ilişkin itirazlar nedeniyle pek kullanılmayan yalan makinesi az da olsa mahkemeler tarafından talep edilebiliyor. Makine, yeni yasayla birlikte resmen MİT’in kullanım alanına girdi. En fazla ABD’de, özellikle de FBI ve CIA’nın aday memurlarda kullandığı yalan makinesinin doğru sonuç oranı yüzde 50 kabul ediliyor.
NASIL KULLANILIR?
Cleve Backster tarafından icat edilen yalan makinesi “Polygraph” özenle seçilmiş sorulara insan beyninin ve vücudunun verdiği tepkileri ölçüyor. Sorgulanacak kişiye 4-6 adet sensör bağlanıyor. Sensörlerden gelen sinyallerle kişinin, nefes alış hızı, nabzı, kan basıncı (tansiyonu) ve terleme miktarı grafiksel olarak kayda alınıyor. Testin başında sorulan 3-4 basit soru ile kişinin verdiği tepkiler ölçüldükten sonra gerçek sorular sıralanıyor ve sinyaller kaydediliyor. Bir uzman grafikleri sürekli kontrol altında tutarak, hangi sorularda sinyallerin değiştiğini tespit ediyor. Kalp atışının hızının artması, tansiyonun yükselmesi ve terleme yalan söylemenin ilk belirtileri olarak kabul ediliyor.
Bülent AYDEMİR / HT GAZETE