Fransızca “yeniden doğuş” anlamına gelen Rönesans, en basit haliyle Orta Çağ döneminden sonra kültürel, sanatsal, politik ve ekonomik alanda büyük bir canlanmanın yaşandığı tarihsel döneme verilen isim. O zaman yaşanılan dünya başta olmak üzere, şimdi de yaşadığımız dünyaya katkısı büyük olan Rönesans dönemindeki en önemli 10 ismi sizin için araştırdık!
Rönesans dönemini önemli kılan şey 14. yüzyıldan 17. yüzyıla kadar bu dönemin önemli isimleri sayesinde daha önce kültürel olarak değeri bilinmeyen ve önem verilmeyen felsefe, edebiyat ve sanat eserlerinin desteklenmeye başlamasıydı. Gelin, Rönesans dönemine ve dünyaya damgasını vurmuş en önemli ve ünlü 10 ismi beraber inceleyelim.
Daha çok Petrarch olarak tanınan Francesco Petrarca, Erken Rönesans dönemindeki en eski hümanistlerden biriydi hatta hümanizmin babası olarak anılıyordu. Dindar bir Katolik olan Petrarch, Tanrı’nın entelektüel ve yaratıcı potansiyeli insanlara sonuna kadar kullanmaları için verdiğini savunuyordu. Dahası klasik eserlerin, Rönesans hümanizminin temel ilkesi olan insanlığı reforme etme yolundaki rehberler olduğuna inanıyordu. Günümüzde Petrarch’ın 1345 yılında Cicero’nun mektuplarını yeniden keşfetmesi, 14. Yüzyıl Rönesans’ının başlangıcı olarak anılıyor. Ayrıca 16. Yüzyılda Pietro Bembo isimli İtalyan bilgenin, modern İtalyan dili modelini Petrarch’in eserlerine dayanarak oluşturduğu biliniyor.
Lorenzo de’ Medici, Avrupa’nın en zengin ailelerinden ve Floransa’nın o zamanki hükümdarlarından olan Medici ailesinin bir üyesiydi. Rönesans döneminde sanatçılar tamamen patronlara bağlıydı, Lorenzo de’ Medici de sanatçıların diğer patronlarla bağlantı kurmasına yardımcı oluyordu. Lorenzo’nun kol kanat germesinden memnun olan sanatçılar arasında Sandro Botticelli, Leonardo da Vinci ve Michelangelo Buonarroti gibi isimler bulunuyordu. Hem bir devlet adamı hem de o dönemde sanatın en büyük savunucularından biri olan Lorenzo de’ Medici’nin aynı zamanda Rönesans hümanizminin gelişimine de büyük katkısı oldu çünkü yakın çevresi akademisyenler ve filozoflarla doluydu.
Rönesans’ın insanı idealinin vücut bulmuş hali olan Leonardo da Vinci, olağanüstü yetenekli bir ressam, bilim insanı, mucit ve bilgeydi. Resim, matematik, mimarlık, mühendislik, botanik, heykel ve insan biyolojisi gibi alanlarda yetkinliğe sahip da Vinci, hala dünyanın en büyük beyinlerinden biri olarak kabul ediliyor. Son Akşam Yemeği, Mona Lisa ve Vitruvius Adamı gibi başyapıtlarının yanında, henüz gerçeğe yakın örnekleri yokken dalgıç kıyafeti, robot ve tankın öncülü sayılabilecek bir araç tasarlayan da oydu…
Politika biliminin kurucusu sayılan Machiavelli, siyasal düşünmenin laikleştirilmesi ve bilime dayandırılması gerektiğini savunan bir siyaset filozofu, devlet adamı, oyun yazarı ve tarihçiydi. Ölümünden beş yıl sonra basılan ve en önemli ve popüler kitabı olarak bilinen Prens, politika üzerine yazılmış bilimsel bir incelemeydi. Kitabın ana konusu liderlerde gücü ve etkiyi artıracak özellikleri ana hatlarıyla okuyucuya aktarmaktı. Genellikle modern siyaset felsefesinin ve siyaset biliminin de babası olarak anılan Machiavelli’nin fikirleri, yeni matbaa teknolojisinin yardımıyla Avrupa’daki siyasi liderlere kadar ulaşmayı başardı ve o dönemin liderlerinde derin etkiler bıraktı.
Nicolaus Copernicus, bir matematikçi, astronom, doktor, ekonomist, diplomat ve bilim insanıydı. Copernicus’un “Göksel Kürelerin Devinimleri Üzerine” adlı eseri modern astronominin başlangıç noktası kabul edildi ve zamanında Bilimsel Devrim’in yanı sıra Kopernik Devrimi’ne de yol açtı. Bunun yanında Copernicus’un dünya’nın güneşin etrafında döndüğünü vurgulayan görüşü, her ne kadar kiliselerin yerleşik öğretilerine ters olsa da Rönesans döneminin en önemli bilimsel başarısıydı. Eğer Copernicus bunu düşünmemiş ya da keşfetmemiş olsaydı Galileo’nun çalışmalarının çoğu mümkün bile olmayacaktı.
Eserleri Rönesans ruhunu direkt olarak yansıtan Michelangelo, heykeltıraş, ressam, mimar, şair ve mühendisti. Binlerce önemli eseri olmasına rağmen Michelangelo’nun en rağbet gören eserleri arasında Aziz Petrus Bazilikası, Sistina Şapeli’nin tavanındaki freskleri ve Davut heykeli yer alıyor. O zamandan bu yana ve hala da sanatın gelişimine benzersiz bir etki bırakan Michelangelo, günümüzde da Vinci ve Raphael ile mirası hala yaşayan, Rönesans döneminin üç devinden biri olarak tanımlanıyor.
Raphael, 19. yüzyılın sonuna kadar da Vinci ve Micelangelo’dan bile daha çok “gelmiş geçmiş en büyük sanatçı” olarak anıldı. İnsan duygularını betimleme konusundaki eşsiz yeteneği ve resimlerindeki şekillerin muazzam netliğiyle ünlüydü. Rönesans döneminin mihenk taşları diye adlandırılan eserleri arasından en bilineni Vatikan’da bulunan Stanza della Segnatura isimli tablosu… Raphael’in 1509-1511 yılları arasında yaptığı bu tablo, Rönesans hümanistlerinin Hristiyan öğretisi ile Yunan felsefesi arasındaki uyumu ve bilgeliği tasvir ediyor.
Rönesans dönemindeki en etkili Fransız hümanistlerden biri olan Michel de Montaigne’in 1580 yılında yazdığı “Essais” sayesinde deneme, ebedi bir tür olarak literatüre katıldı. Bu kitabın özünde yer alan ve Montaigne’in imzasını taşıyan yeni ebedi türü denemenin amacı kişisel hikâye anlatımı ile entelektüel bilgiyi harmanlamak ve dengelemekti. Montaigne’in çalışmaları Jean-Jacques Rousseau, Rene Descartes ve Francis Bacon gibi birçok tarihe damga vurmuş yazara ilham verdi. Montaigne’in yazılarını eşsiz kılan şey, o dönemlerde bile insan eylemleri, çocuk eğitimi ve motivasyon gibi oldukça modern ve çeşitli konuları kapsıyor olmasıydı.
Galileo Galilei, Rönesans döneminden sonra Kuzey Avrupa’da gelişen bilimsel devrimin ilk temellerini atan, en etkili Rönesans bilim insanlarından biriydi. Genellikle gözlemsel astronominin babası olarak anılan Galilei, teleskopun icadına öncülük etti ve güneş sistemimizin güneş merkezli modelini savunanlar arasındaydı. Hem saf temel bilim alanında hem de pratik uygulamalı bilim alanında çok önemli keşifler yapan Galileo, genel dünya anlayışında devrim yaratan ve kafamızdaki büyük sorulardan bazılarının üstündeki sisi kaldıran kıymetli Rönesans dönemi isimlerinden biriydi.
Rönesans döneminde İtalya’da görsel sanatlar dominantken, İngiltere’de ağırlıklı olarak edebiyat ve müzik öne çıkıyordu. Ve tabii ki, şüphesiz hepinizin tanıdığı William Shakespeare, Rönsesans döneminde çok tanınan ve çok önemli bir yazardı. Hatta, Rönesans hareketinin özgürlük ve hümanizmini tiyatroya tanıtan ilk etkili oyun yazarıydı. Romeo ve Juliet, Hamlet ve Bir Yaz Gecesi Rüyası gibi kült eserlerin beyni Shakespeare, sadece İngiliz değil tüm dünya edebiyatına büyük katkıda bulundu.