Sveti Stefan Kilisesi'nin tarihi oldukça eskilere dayanmaktadır. Bu kiliseyi diğer kiliselerden ayıran en önemli özelliği tamamen demirden yapılmış olmasıdır. Bulgar Cemaatinin Abdülhamit Han'dan izin alarak inşa ettirdikleri bu kilise 8 Eylül 1898 tarihinde açılmıştır. Hovsep Aznavur tarafından mimarisi üstlenen bu kilise Yeni Bizans mimarisini yansıtmaktadır. Neo-Gotik, Neo-Barok mimari tür özelliklerini taşıyan kilisede Parteniy Zografski defnedilmiştir.
Sveti Stefan Kilisesi Ortodoks mezhebine bağlı Haliç kıyısına çok yakın bir konumda yer almaktadır. Sveti Stefan Kilisesi yaklaşık 150 yıllık tarihi bir geçmişi bulunmaktadır. Günümüzde de aktif bir ibadethane olarak kullanılan Sveti Stefan Kilisesi, Bulgar eksarhanesine bağlıdır. Bu sebepten dolayıda Ortodoks kültürüne dair izleri barındırmaktadır. Sveti Stefan Kilisesi 2018'de yenilenmiştir.
Efsaneye göre İstanbul'da yaşayan Bulgarlar 19. yüzyılda Rum Patrikhanesi'nden ayrılıp kendi kiliselerini inşa etmek istemişler. İsteklerini o zamanki Osmanlı Padişahına iletirler. Ancak Sultan Abdülaziz, Bulgarların Fener Patrikhanesi’nden bağımsız bir kilise inşa etmelerini istemez. Bulgarların talebini doğrudan reddetmemek için, dönemin padişahı 'Kilise binasının üç ay içinde tamamlanması şartıyla izin vereceğim' der. Böyle bir yapının o zamanın şartlarında üç ayda tamamlanması mümkün değildir. Bu sözün üzerine Bulgarlar kiliseyi Viyana’da demirden döktürüp, ardından da Tuna Nehri ve Karadeniz'den taşıyarak Haliç’in kıyısına üç ay gibi bir sürede inşa ederler. Kilisenin verdiği sürede tamamlandığını gören Sultan Abdülaziz Bulgarlara vermiş olduğu sözü tutmak zorunda kalır. Bu efsanenin kesinliği net olarak bilinmemekle beraber bir kayıt bulunmamaktadır.
İstanbul'daki Ortodoks kiliselerinde Rumca ayin yapılmasından rahatsız olan kendi dillerinde ayin yapabilmek için Fener Rum Patrikhanesi’ne bir bağı olmayan kilise kurmak isterler ancak Patrikhane Bulgarların bu isteğini kabul etmez. Panslavizm döneminde yaşanan bu olay sonucunda Bulgar devleti Rusya'yı arkasına alır.
1849 yılında Osmanlıdaki Bulgar cemaatinin ileri gelenlerinden ve o dönemde milletvekili olan Stefan Vogoridis, Bâb-ı Âli’den bir kilise yapılması için izin alır. Kilisenin yapımı için de ikisi kagir, biri ahşap üç bina ve geniş bir avlusu olan 25 odalı evini bağışlar.
Kilisenin inşaatına 25 ekim 1859 tarihinde başlanmış, 14 temmuz 1896 tarihinde ise tamamlanmıştır. 8 eylül 1898 tarihinde ise resmi olarak açılış yapan kilise neo barok ve neo gotik mimari tarzını çok iyi bir şekilde yansıtmıştır. Sveti Stefan Kilisesi yapıldığı dönemin en ünlü kiliseleri arasındaydı. Osmanlı imparatorluğu döneminde yaşamış olan Ermeni Hovsep Aznavur mimarlığını yapmıştır.
Kilisede bir tane çan kulesi bulunmaktadır.
Kilisenin çan kulesinin yüksekliği 40 metredir.
Sveti Stefan Kilise'nin 3 tane kubbesi bulunmaktadır.
Kilise yapımında dökme demir ve çelik kullanılmaktadır.
Mimari tarzı neo gotik ve neo baroktır.
Anadolu Yakasından gelecekler için ilk olarak birinci köprü ya da ikinci köprüyü kullanarak Avrupa yakasına geçmeli ve sonra Fatih ilçesine gitmelidir. Fatih ilçesinde Haliç kıyısına geldikten sonra Balat semtine doğru sapılır. Balat semtinde aracınızı park ederek kiliseye yürüyerek ulaşabilirsiniz.
Eğer kiliseye gelirken özel araç değil toplu taşıma tercih edecekseniz şu şekilde tarif edebiliriz.
Anadolu yakasından gelecekler için:
Kadıköy'den Kadıköy-Eminönü vapuruna binin. Ardından Eminönü'nde indikten sonra Eminönü otobüs duraklarından 36CE, 399B, 399C, 44B, 48E, 55T, 99, 99A numaralı otobüslerden birine binin ve Fener durağında indiğinizde Sveti Stefan Bulgar Kilisesi'ne rahat bir şekilde ulaşabilirsiniz.
Üsküdar'dan Üsküdar-Eminönü vapuruna bindikten sonra Eminönü'nde inin. Eminönü otobüs duraklarından 36CE, 399B, 399C, 44B, 48E, 55T, 99, 99A numaralı otobüslerden birine binerek Fener durağında inerek Sveti Stefan Bulgar Kilisesi'ne ulaşım sağlayabilirsiniz.
Ümraniye'den Üsküdar-Ümraniye metrosuna binin ve Üsküdar son durakta ininiz. Buradan Üsküdar-Eminönü vapuruna binin ve Eminönü'nde indikten sonra Eminönü otobüs duraklarından 36CE, 399B, 399C, 44B, 48E, 55T, 99, 99A numaralı otobüslerden birini tercih ederek Fener durağında inebilir, böylece Sveti Stefan Bulgar Kilisesi'ne ulaşabilirsiniz.
Kartal, Maltepe, Pendik, Tuzla taraflarından bu kiliseye gelmek istiyorsanız 500T 'ye binerek Ayvansaray durağında inin. Buradan üst geçitten karşıya geçerek Haliç tarafından aşağıya kadar yürüyünüz. Sağ tarafınızdaki otobüs durağından 36CE, 399B, 399C, 44B, 48E, 55T, 99, 99A numaralı otobüslerden birine binin ve Fener durağında inin. Buradan kiliseye kolay ulaşım sağlayabilirsiniz.
Avrupa yakasından gelenler için
Büyükçekmece, Beylikdüzü, Avcılar, Küçükçekmece, Bahçelievler'den geliyorsanız metrobüs ile Ayvansaray-Eyüp durağında inmeli, ardından ise üst geçitten sol taraftan çıkarak Haliçe doğru aşağıya kadar yürümelisiniz. Sağ tarafınızda kalacak olan otobüs durağından 36CE, 399B, 399C, 44B, 48E, 55T, 99, 99A numaralı otobüslerden birine binerek Fener durağında inebilir ve Sveti Stefan Bulgar Kilisesi'ne ulaşabilirsiniz.
Esenler, Bayrampaşa'dan geliyor iseniz Yenikapı-Havalimanı metrosuyla Merter'de inmeli ve Metrobüse aktarma yapınız. Metrobüs ile Ayvansaray-Eyüp durağında inerek yukarıdaki tarifteki gibi ulaşım sağlayabilirsiniz.
Bağcılar, Güngören taraflarından geliyorsanız Kabataş-Bağcılar metrosuyla Zeytinburnu'nda inin ve Metrobüse aktarma yapınız. Metrobüs ile Ayvansaray-Eyüp durağında indikten sonra Büyükçekmece, Beylikdüzü, Avcılar, Küçükçekmece, Bahçelievler'den gelinirken olduğu gibi 36CE, 399B, 399C, 44B, 48E, 55T, 99, 99A numaralı otobüslerden birine binerek Fener durağında inmelisiniz.
Taksim'den 55T'ye binin ve Fener durağında inin. Sveti Stefan Bulgar Kilisesi'ne ulaşabilirsiniz.
İstanbul'un Fatih ilçesinin Balat semtinde yer almaktadır. Kentin merkezinde yer alan Sveti Stefan Kilisesi bu özelliği sayesinde kolay ulaşılabilirdir.
Adres: Balat, Mürselpaşa Cd., 34087 Fatih/İstanbul
Haftanın her günü açık olan Sveti Stefan Kilisesi hafta içi ya da hafta sonu fark etmeksizin 09:00 - 17:00 saatleri arasında misafirlerini ağırlamaktadır. Resmi ve özel günlerde kapalı olabilen bu kiliseyi bugünler dışında ziyaret edebilirsiniz.
'Gittiğim kiliseler arasında en güzel ve en özellerinden biri diyebilirim. Yapı malzemesi olarak demir ve priferfik malzemelerin kullanılması bu eşsiz güzelliğin oluşmasındaki en büyük pay diyebilirim. Diğer ismi Bulgar Kilise olarak geçiyor ve Bulgaristan merkezli bir yönetime bağlı kilise. Akşam 16.30 a kadar gezip göreceğiz bir yer. Tavsiye ediyorum 🙋🏻♂️🍀'
'Yapı ve ihtişam olarak oldukça başarılı. Belli bir saate kadar ziyaretler yapılabiliyor. Hemen Balat sahilde yer alıyor. Uzaktan görseniz de hemen anlarsınız kendisini belli ediyor çünkü. Hristiyanlardan daha çok Müslümanlar ziyaret ediyor. Meraktan olsa gerek ☺️ iyi ki müslümanım diyorum tabi bende meraktan ziyaret ediyorum. Gidilebilir görülebilir mekanlarda yerini alıyor 👍'
'Demirden inşa edilmiş, çok özel bir yapı. Pandemide üst kısmı kapalıydı, artık açık. Üst katına çıkıp ihtişama daha fazla odaklanabilirsiniz. Fotoğraf çekilmeyi sevenlerin ilgi alanı. Belirli dönemlerde kutsal ayinlerde gerçekleştiriliyor.'
'Kesinlikle görülmesi gereken harika bir ibadethane. Mimari açıdan çok başarılı ve estetik olmakla birlikte ulaşımı da oldukça kolay. Bence Balat sahil hattında mutlaka uğramalısınız.'
'Balatta hemen deniz kıyısında gerçekten ihtişamlı bir yapı. Halen aktif olan bir Bulgar Kilisesi. Yapı itibariyle ülkemizde sadece bir tane var. Bulgaristan'dan getirilen demirler bulunduğu yerde birleştirilerek inşa edilmiş. Bu nedenle halk arasında demir kilise olarak anılıyor. İç dekorasyon mimari ve akustikte muhteşem. Ücretsiz bir şekilde ziyaret edebilirsiniz'
'Balat sahil kısmında bulunan kilise gerçekten çok cazip. Görülmesi gereken bir yapı. Dünyadaki tek demir kilisedir. Tamamen demirden yapılmıştır. Parçaları Viyana'da yapılmış olup Tuna Nehri üzerinden taşınmıştır. Üç kubbelidir, gotik bir yapıya sahiptir.'
restorasyonu harika olmuş.yapanın eline sağlık.bu arada deniz kenarına demirden yapı inşaa etmek çok akıllıca bir iş değil.
Yanlış hatırlamıyorsam diğer ismi de Demir Kilise'ydi. Gerçekten çok güzel bir yapı. Görülmesi gerekir.