Kira deyince akla gelen ilk şeylerden biri, şüphesiz ki masrafların kime ait olduğu konusudur. Pek çok kiracı, büyük onarım gerektiren ve aslında ev sahibinin yükümlülüğünde olan giderleri kendi sorumluluğu sanarak cebinden karşılayabiliyor. Türk Borçlar Kanunu, bu konuyu net şekilde düzenliyor.
Uzmanlar, hem kiracıların hem de ev sahiplerinin bilinçli hareket etmesi gerektiğini belirtiyor. İşte detaylar...
Türk Borçlar Kanunu, ev sahibine kiralananı kullanıma elverişli halde bulundurma yükümlülüğü getiriyor. Sorumluluk, sadece evi kiracının kullanımına bırakmakla sınırlı kalmıyor. Yapısal problemler, güvenliği tehdit eden arızalar ve yüksek maliyetli onarımlar doğrudan ev sahibinin gideri sayılıyor.
Uygulamada birçok kiracı bu ayrımı bilmediği için ciddi masrafları kendi bütçesinden karşılamak zorunda kalıyor. Ancak kanun, bu tür zorunlu giderleri yapan kiracının, ödediği bedeli ev sahibinden isteme hakkı olduğunu açıkça ortaya koyuyor. Kiralananın güvenli ve sağlıklı bir şekilde kullanılabilmesi için yapılan onarım ve yenileme çalışmaları, kiracının değil ev sahibinin sorumluluğunda kabul ediliyor.
Bu kapsamda genellikle ev sahibinin karşılaması gereken giderler arasında şunlar yer alıyor:
tesisat arızalarının giderilmesi
kombi veya kalorifer kazanının yenilenmesi
çatı ve dış cephe onarımları
asansörün kapsamlı bakımları
eskiyen elektrik ve su tesisatının komple yenilenmesi
Bazı durumlarda ev sahibi gerekli tamiratı geciktirebiliyor ya da maliyeti karşılamayı reddedebiliyor. Böyle bir durumda kiracı, evin güvenliği ve yaşanabilirliği için onarımı yaptırmak zorunda kalabilir. İşte bu noktada yapılan harcama, hukuken zorunlu gider olarak değerlendiriliyor ve ev sahibi tarafından karşılanması gerekiyor.
Zorunlu gider kapsamında değerlendirilebilecek bazı örnekler ise şöyle sıralanıyor:
çatının akması nedeniyle onarım yapılması
elektrik tesisatının tamamen yenilenmesi
bozuk kombinin yenisiyle değiştirilmesi
güvenliği tehdit eden yapısal problemlerin giderilmesi
Bu gibi durumlarda yapılan masraflar, ev sahibinin yükümlülüğü altında olduğu için kiracı ödeme iadesi talep edebiliyor.
Yargıtay’ın verdiği emsal kararlarda, kiralanandaki bir ayıp giderilmeden ev sahibinin sorumluluktan kaçınamayacağı, kiracının kendi bütçesiyle yaptığı zorunlu onarım bedelinin ev sahibi tarafından karşılanması gerektiği açık şekilde belirtiliyor.
Ayrıca kiracının, yaptığı bu masrafları kira bedelinden mahsup etme hakkına sahip olduğu da birçok kararda yer alıyor. Yani kiracı, zorunlu gideri ödemişse bu bedeli kira ödemesinden düşebiliyor ve hukuken korunuyor.
Uzmanlar, hem kiracıların hem de ev sahiplerinin bu konuda bilinçli hareket etmesi gerektiğini belirtiyor.
Bu başka bir ülkenin yargıtay kararı her halde. Ev sahipleri insanlıktan nasibini almamış. Uygun denebilecek evler ahır gibi çünkü de.
👍👍👏👏