Türkiye İşçi Partisi Hatay Milletvekili Can Atalay'ın milletvekilliği düşürüldü. Uzun süredir Türkiye'nin gündeminden düşmeyen Atalay, 14 Mayıs 2023 Seçimleri'nde Türkiye İşçi Partisi'nden Hatay Milletvekili seçilmişti.
Seçilmesine rağmen tahliye edilmeyen Atalay hakkında Anayasa Mahkemesi hak ihlali kararı vermesine rağmen bu karar uygulanmadı ve tahliye gerçekleşmedi.
Can Atalay'ın yılan hikayesine dönen tutuklanma ve milletvekili seçilme yolculuğunu bu içeriğimizde inceleyeceğiz.
Can Atalay daha önce Soma Faciası, Ermenek maden kazası, Adana öğrenci yurdu yangını, Çorlu tren kazası gibi Türkiye'deki birçok toplumsal dava ile gazeteci ve yazarların düşünce özgürlüğü davalarında avukatlık yaptı.
Gezi Parkı'na AVM yapılması girişimine karşı kurulan Taksim Dayanışması'nın avukatlığını yürüttü. Bu kapsamda açılan davada ise sanık olarak yer aldı.
25 Nisan 2022'de Silivri, İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen duruşmasında 18 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Yargıtay tarafından cezası 28 Eylül 2023 tarihinde onandı.
14 Mayıs 2023 Seçimleri öncesi ise Türkiye İşçi Partisi tarafından Hatay'da birinci sıradan aday gösterildi.
Buna rağmen tahliye işlemi gerçekleşmedi. Milletvekili seçilmesinin ardından tahliye edilmesine yönelik başvurusu 13 Temmuz 2023 tarihinde Yargıtay 3. Ceza Dairesi tarafından oy birliğiyle, bu karara yapılan itiraz 17 Temmuz 2023 tarihinde Yargıtay 4. Ceza Dairesi tarafından oy çokluğuyla reddedildi.
Yapılan tüm protestolara rağmen Atalay hapiste kalmaya devam etti.
Bu başvurunun sonucunda Türkiye, tarihinin en büyük anayasal krizlerinden birisiyle karşılaşacaktı.
Anayasa Mahkemesi'nden beklenen karar 25 Ekim'de çıktı. AYM, Can Atalay'ın hak ihlaline maruz kaldığına hükmetti.
Gerekçeli kararda 'seçilme ve siyasi faaliyette bulunma' ve 'kişi hürriyeti ve güvenliği' haklarının ihlal edildiği vurgulandı.
Bu andan itibaren herkes Atalay'ın tahliye edilmesine kesin gözüyle bakmaya başladı.
8 Kasım 2023 tarihinde Yargıtay 3. Ceza Dairesi konuya ilişkin değerlendirmesini paylaştı.
Yapılan açıklamada Can Atalay hakkında kesinleşmiş hüküm verildiğini ve her ne kadar bu karar TBMM Genel Kurulu'nda okunmamış olsa da Can Atalay'ın milletvekilliğinin kesin olarak düşürüldüğünü, AYM'nin kesinleşmiş bir hükümden dolayı inceleme yaparak yetkisini aştığını ve Anayasayı ihlal ettiğini iddia etti.
Bununla da yetinmeyen Yargıtay, Can Atalay hakkında ihlal kararı veren AYM üyeleri hakkında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulundu.
Dosyayı tekrar inceleyen Anayasa Mahkemesi, ihlal kararını yineledi. Buna ek olarak Can Atalay'a mağduriyetinden dolayı 100 bin TL tazminat ödenmesine karar verdi.
Mahkeme ise yine tahliye kararını uygulamayarak dosyayı tekrar Yargıtay'a gönderdi.
Kriz derinleştikçe derinleşti.
Yaşanan süreç, Türkiye Cumhuriyeti tarihinde, devletin en yüksek yargı organlarının bir konu hakkında kamuoyu önünde çatışma yaşadığı bir olay olarak tarihe geçti.
Anayasa Mahkemesi'nin iki defa verdiği hak ihlali kararlarına rağmen Can Atalay'ın tutukluluğu devam edecek.