Günümüzde çoğu mutfakta mikrodalga fırın bulunur. Yine de internet mikrodalga fırınların sizin ve yemeğiniz için oluşturabileceği tehlikeler hakkında bilgilerle doludur.
Kanser korkularından sağlık tehlikelerine kadar mikrodalga fırınların riskleri hakkında birçok iddia vardır. Peki, Mikrodalga fırınların zararlı mı yoksa zararsız mıdır? Öğrenmek için okumaya devam edin.
Mikrodalga fırınları tercih edenler için iyi haber şu ki, araştırmalar mikrodalga fırınların yemeklerin besin değerini azaltmadığını gösteriyor.
Örneğin, bir araştırma portakal suyu ve sütü ısıtırken mikrodalga fırın kullanmanın besin seviyelerini diğer ısıtma yöntemlerini kullanmaktan çok farklı etkilemediğini buldu.
Başka bir çalışma ise bir ringa balığının mikrodalga fırında pişirildiğindeki omega-3 seviyelerinin ızgara gibi diğer pişirme yöntemlerinden daha fazla etkilenmediğini öne sürdü.
Yiyecekleri kaynatmak muhtemelen mikrodalga fırında pişirmekten daha fazla besin kaybına neden olacaktır. Bunun nedeni ise onları kaynatmanın suda çözünen besinlerin içeriğinin su ile karışmasına neden olmasıdır. Mikrodalga fırınlarda ise kaynatmaya göre daha az su kullanılır, bu da onu bir yiyeceğin besinlerini korumak için daha iyi bir pişirme yöntemi yapar.
Ayrıca, mikrodalga fırın kullanmak, diğer pişirme yöntemlerine kıyasla yiyecekleri yalnızca kısa bir süre ısıya maruz bırakır. Bu da daha az besin değeri kaybı demektir.
Bir çalışma ise sarımsak ve brokoliyi sadece bir dakikalığına bile mikrodalgada ısıtmanın kanserle savaşan bileşikleri ve antioksidanları yok ettiğini öne sürdü.
Yine başka bir çalışmada araştırmacılar, kaynatıldıktan, buharda pişirildikten ve mikrodalga fırında pişirildikten sonra çeşitli sebzelerin fenolik içeriğini (çeşitli sağlık yararları ile ilişkili bileşikler) karşılaştırdılar. Mikrodalgada pişirme ve buharda pişirme, kabak, bezelye ve pırasada fenolik içerik kaybına neden oldu ancak ıspanak, biber, brokoli ve yeşil fasulyede ise kayba neden olmadı. Araştırmacılar ayrıca antioksidan aktivitesini de test ettiler. Her iki yöntem için de sebzeler mikrodalga fırında pişirildiğinde kaynatılmaya kıyasla daha iyi sonuç verdi.
Her türlü plastiği mikrodalga fırında ısıtırken dikkatli olmalısınız. Çünkü araştırmalar, plastik ambalajdaki kimyasalların mikrodalga fırında ısıtıldığında gıdalara geçebileceğini ve bunun da kanser riskinin artmasıyla ilişkili olduğunu göstermektedir.
Birçok plastik, bisfenol-A (BPA) gibi zararlı hormon bozucu bileşikler içerir. Bu yüzden mikrodalga fırına koyulmaması gereken plastikler mikrodalga fırına koyulduğunda, zararlı bileşikler gıdaya geçebilir.
Mikrodalga fırında pişirilmiş yiyeceklerin düzenli tüketimi ile kanser arasında bir ilişki olduğunu gösteren bir araştırma olmamasına rağmen, siz kabınızı ısıtmadan önce mikrodalga fırında kullanmaya uygun olup olmadığını kontrol ettiğinizden emin olun.
Zarar ve olası riskleri azaltmak için, yiyecekler mikrodalga fırına uygun olarak etiketlenmedikçe asla plastik bir kapta mikrodalga fırında ısıtmayın.
Ayrıca, 2011 yılında yapılan bir araştırma, yiyecek içerecek şekilde tasarlanmış 400'den fazla plastik kabın çoğunluğunun hormonları bozan kimyasalları yemeğe geçirdiğini de buldu.
Bu kimyasallardan birisi olan Ftalatlar, plastiği daha esnek hale getirmek için eklenen ve genellikle paket servis kaplarında, plastik ambalajlarda ve su şişelerinde bulunan ve en yaygın kullanılan plastikleştirici çeşitlerinden biridir. Buna rağmen ftalatların Hormonal ve metabolik sorunlara yol açtığı bulunmuştur.
Çocuklarda ftalatlar kan basıncını ve insülin direncini artırabilir, bu da diyabet ve hipertansiyon gibi metabolik sorunların riskini yükseltir. Ayrıca ftalatlara maruz kalmak doğurganlık sorunları, astım ve DEHB ile de ilişkilendirilmiştir.
New York'taki NYU Tıp Fakültesi'nde çevre tıbbı ve nüfus sağlığı profesörü Leonardo Trasande, ftalatların aynı zamanda tiroid hormonları için potansiyel tehditlerden birisi olduğunu söylüyor.
Bisfenol (BPA) da plastik ürünlerde yaygın olarak kullanılmaktadır ve araştırmalar yine bu bileşenin hormonları olumsuz etkileyebileceğini göstermiştir.
Bu ve bir diğer birçok riski en aza indirmenin en iyi yolu, seramik gibi mikrodalga fırına dayanıklı malzemeler kullanmaktır. Plastik kaplar kullanıyorsanız, eski ve şeklini kaybetmiş hasarlı kapların kimyasalları yemeğinize geçirme olasılığı daha yüksek olduğundan bu tarz kaplardan kaçının.
Ayrıca kullandığınız kapların altındaki evrensel geri dönüşüm sembolünü de kontrol edebilirsiniz. Özellikle 3 rakamı, “V” veya “PVC” harfleri olanlara dikkat edin çünkü ftalat içerirler.
Plastikten kaçınsanız bile, mikrodalga fırında yiyecekleri ısıtmanın başka potansiyel riskleri de vardır. Örneğin, eşit olmayan ısıtma alanı ve kullanılan yüksek sıcaklıklar.
Öncelikle unutmayın ki mikrodalga fırınlar yiyecekleri pişirmek için değil ısıtmak için kullanılırlar. Çünkü mikrodalga fırınlar ile hazırlanan yemekler düzensiz pişebilir. Georgia Üniversitesi'nde gıda güvenliği profesörü Francisco Diez-Gonzalez, ”Yiyeceklerin ısıtılan kısmına bağlı olarak, diğerlerinden daha sıcak olan bazı kısımları olacak' diyor.
Ayrıca, 'Yiyeceklerin bir kesitinde sıcaklıklar farklı olacaktır. Özellikle çiğ gıdalardan bahsederken tamamen homojen bir sıcaklık elde etmek zordur.” diye ekliyor.
Ancak, yiyecekleri yeniden ısıtmanın da kendine özgü riskleri olduğunu unutmayın. Zararlı bakterileri öldürmek için yiyecekler 82 dereceye gelene kadar ısıtılmalıdır. Ayrıca, yiyecekler her soğuduğunda bakteriler tekrar üreyebileceği için bir öğünü birden fazla kez ısıtmamalısınız.
Mikrodalga fırının yüksek sıcaklığı da bazı riskler oluşturabilir. Her ne kadar sorun mikrodalga fırındaki yüksek sıcaklık olmasa da tahıllar ve kök sebzeler de dahil olmak üzere nişastalı yiyeceklerin mikrodalga fırınlarda yüksek sıcaklıklarda pişirilmesi ile bağlantılı riskler olduğunu öne süren bazı araştırmalar vardır.
Kudüs Hebrew Üniversitesi'nde beslenme bilimleri profesörü olan Betty Schwartz, öğrencilerinin öğle yemeğinde mikrodalgada kızarmış patateslerini ısıttıklarını gözlemlerken patateslerinin içinde küçük kristaller fark etti.
Kristalleri analiz ettiğinde, pişirmenin doğal bir yan ürünü olabilecek kimyasal akrilamid içeriğinin yüksek olduğunu buldu. Schwartz, öğrencilerinden bunun yerine patateslerini kaynatmalarını istedi ve gözlemlerinde akrilamide rastlamadı. Schwartz’a göre bu zaralı kristaller mikrodalga fırınlardaki daha yüksek sıcaklıklarda pişirildiğinde oluşuyordu.
İnsanlardaki etkilerine dair kanıtlar sınırlı olsa bile hayvan çalışmaları akrilamidin hücrenin dna'sına müdahale ettiğinde kanserojen görevi gördüğünü göstermiştir.
Ayrıca mikrodalga fırınların akrilamidin büyümesi için diğer pişirme yöntemlerinden daha elverişli olduğunu öne süren bazı araştırmalar da vardır. Bu riskten korunmanın bir yolu ise patatesleri mikrodalgaya koymadan önce suya batırmaktır.
Mikrodalga fırındaki radyasyon tamamen zararsızdır. Mikrodalga fırın, ampullerde ve radyolarda kullanılanla aynı olan düşük frekanslı elektromanyetik radyasyon kullanır. Yiyecekleri bir mikrodalganın içine koyduğunuzda, mikrodalga fırındaki elektromanyetik dalgaları emer, bu da gıdadaki su moleküllerinin titremesine neden olarak gıdanın ısınmasını sağlar.
Benzer olarak insanlar da elektromanyetik dalgaları emer. Ancak mikrodalga fırınlar nispeten düşük frekanslı dalgalar üretir ve bunlar mikrodalganın içinde kalır. Eğer durum böyle olmasaydı bile bu dalgalar insanlar için zararsız olurdu.
Tang, 'Mikrodalgalar günlük maruz kaldığımız elektromanyetik dalgaların bir parçasıdır. Ekmek pişirirken, fırından dalgalara ve kızılötesi enerjiye maruz kalırsınız. İnsanlar bile birbirleri arasında radyoaktif dalga alışverişinde bulunur.” diyor.
Ayrıca 'Güneş ışığından yetiştirilen mahsulleri yiyorsanız, mikrodalga fırından gelen yiyecekler konusunda endişelenmemelisiniz.” diyor.
X ışınlarının aksine, mikrodalga fırınlar iyonlaştırıcı radyasyon kullanmazlar, bu da elektronları atomlardan ayırmak için yeterli enerji taşımadıkları anlamına gelir.
Georgetown Üniversitesi tıp merkezi'nde radyasyon tıbbı doçenti Timothy Jorgensen, 'DNA'ya zarar vermek için kimyasal bağları kırmanız gerekiyor. Radyasyonun ölümcül olmasının başlıca sebebi budur - hücreleri mutasyona uğratır ve kansere neden olur ”diyor.
Jorgenson, mikrodalga fırın radyasyonuyla ilgili endişelerin büyük ölçüde mikrodalga fırının ilk icat edilmesinden sonraki yıllarda çözüldüğünü de hatırlatıyor.
Araştırmalara göre mikrodalga fırınlar uzun zamandır güvenli bir mutfak aleti olarak kabul ediliyor. Buna rağmen uzmanlar, özellikle mikrodalga fırınlarda kullandığımız plastik ambalajların hormonlarımızı ve sağlığımızı nasıl etkileyebileceği konusunda endişelerini dile getirmeye devam ediyor.
Kısa cevap evet! Uzun cevap ise biraz daha karmaşık. Mikrodalga fırınlar doğru kullanıldığında genel olarak güvenli, kolay ve etkili bir ısıtma yöntemidir. Mikrodalga fırındaki radyasyonun zararlı olduğuna dair ise bir kanıt yoktur. Bununla birlikte, dilinizi sıcak yiyecekler ile yakmamaya ve mikrodalga fırında kullanılmaya güvenli olarak etiketlenmiş plastik kaplar kullanmaya dikkat edin.