Gastronomi dünyasının en meşhur terimlerinden biri olan Michelin yıldızı, Michelin Rehberi 2025 Türkiye Seçkisi ile birlikte yeniden gündeme geldi. Birçok kişi bu yıldızın ne anlama geldiğini ve tarihçesini merak ediyor.
Lastik firması Michelin tarafından bir asır önce başlatılan uygulama ile Michelin yıldızı almak önemli bir rütbe olarak görülmeye başladı. Peki, Michelin yıldızı nedir, nasıl alınır? Kimler Michelin yıldızı alabilir? İşte detaylar...
Michelin yıldızı, dünya genelinde çok önemli bir referans olarak kabul edilmektedir. Michelin Rehberi veya Michelin Kırmızı Rehberi; Fransız araba lastiği üreticisi Michelin tarafından otel mutfaklarına ve restoranlara verilen bir prestij ödülüdür. Genellikle her yılın başlarında açıklanan Michelin Rehberi, dünyanın dört bir yanındaki restoranların, gizli bir müfettiş sistemiyle değerlendirilmesine ve 1, 2 ya da 3 yıldızla notlandırılmasına dayanır.
Michelin Rehberi, ilk defa 1889’da Fransa’da ortaya çıkmıştır. Fakat o zamanlar bugünkü gibi dünyanın en iyi restoranlarını değerlendirmeyi amaçlamamaktadır. Rehbere de adını veren otomobil lastiği şirketinin sahipleri Andre ve Edouard kardeşler tarafından hazırlanan ve şirketin ürünlerini satın alan araç sahiplerinin hayatını kolaylaştırmak için bazı ipuçlarını derleyen kırmızı bir kitapçıktır.
Andre ve Edouard kardeşler, sürücülerin güzel yemek yiyebilecekleri ve konaklayabilecekleri mekanların yanına “Buranın yemeği iyidir, mola vermeye değer” anlamında işaretler koyuyorlardı. 1926 yılından itibaren fine dining restoranların değerlendirilmesine geçildi. 5 yıl sonra 3 yıldızlı değerlendirme sistemi gündeme geldi. Böylece 1936 yılında da yıldız almaya uygun görülen restoranların uyması gereken kıstaslar netleşti.
Bir mekanın Michelin yıldızı kazanması veya yıldız sayısının artması, o işletmeye uluslararası bir ün, prestij ve avantaj kazandırdığı gibi yıldızının düşürülmesi veya alınması ise ciddi bir itibar kaybına yol açmaktadır.
Yıldızlar, Michelin firmasına bağlı müfettişlerin (inspector) değerlendirmeleri sonucunda verilmektedir. Şirket, gastronomi konusunda derin bilgisi, merakı ve tecrübesi olan kişiler arasından müfettişler seçer. Fakat seçilen kişilerin kimlikleri son derece gizli tutulur.
Müfettişlerin hangi kıstaslara göre seçildiği, bu insanların neye bakarak değerlendirme yaptığı şirket dışında kimse tarafından bilinmemektedir. Değerlendirmede düşünülen genel kanı, yemeklerin yaratıcılık, farklılık ve sıra dışılık özellikleriyle, kalitenin istikrarına bakarak verildiği yönündedir.
Yıldız vermek adına teftiş edilen restoranları tek müfettişin değerlendirmesi de yeterli değildir. Ziyaretler sonucu ortaya çıkan raporlardan “yıldız verilmeye layıktır” tavsiyesi alan restoranlar, bu kez daha başka müfettişler tarafından yeniden gizli bir şekilde ziyaret ediliyor ve tüm bu müfettişlerin değerlendirmelerine göre yıldızlar belirleniyor. Rehberdeki her lokanta ortalama 18 ayda bir yeniden ziyaret ediliyor ama yıldızlı olanlar daha sık denetleniyor.
Dünya üzerinde Michelin yıldızına sahip toplam 500'den fazla restoran bulunmaktadır. Bu sayı sürekli değişmektedir. Ülke bazında ise en fazla Michelin yıldızına sahip ülke şu anda Fransa'dır. Statista tarafından verilen Ağustos 2024 istatistiklerine göre Fransa 636 Michelin yıldızıyla başı çekmektedir. Onu Japonya takip ederken İtalya üçüncü sırada yer almaktadır.
(*) One star: “A very good restaurant in its category” – Alanında iyi restoran.
(**) Two stars: “Excellent cooking, worth a detour” – harika yemek, destinasyon değiştirmeye değer.
(***) Three stars: “Exceptional cuisine, worth a special journey” – Mükemmel mutfak. Özel bir yolculuğa değer olağanüstü yemekler.
Dünyanın en prestijli restoran değerlendirme sistemlerinden biri olan Michelin Rehberi'nin 2025 Türkiye seçkisi, Four Seasons Hotel Istanbul at the Bosphorus'ta düzenlenen törenle açıklandı. İstanbul, İzmir ve Muğla seçkisine ikisi Michelin yıldızlı olmak üzere 32 yeni restoranın dahil edildiği duyuruldu. Türkiye'de yer alan restoranlar arasında tavsiye edilen mekan sayısı; İstanbul'da 77, İzmir'de 24 ve Muğla'da 31 olmak üzere toplam 132'ye ulaştı.
İstanbul'da Araka, Arkestra, Mikla, Neolokal, Nicole ve Sankai by Nagaya daha önceden aldıkları yıldızlarını korudu. Bodrum'da bulunan Kitchen by Osman Sezener ve Maçakızı'nın yanı sıra İzmir'de OD Urla, Teruar Urla ve Vino Locale de yıldızlarını korumayı başardı. Bunların yanı sıra, İstanbul'da bulunan Turk Fatih Tutak iki Michelin yıldızını korumaya devam etti.