Mezuniyet Törenlerinde Kep Fırlatma Geleneği Nereden Geliyor?

15.05.2025 - 15:55

Mezuniyet törenlerinde kep fırlatmak artık neredeyse bir ritüele dönüştü. Ancak bu gelenek sanıldığı kadar eski değil. Mezuniyet kıyafetlerinin kökeni Orta Çağ’a kadar uzansa da, kep atma sahnesi çok daha yeni. Yine de bugün bu hareket, öğrenciliğe veda etmenin en sembolik yollarından biri. Peki gerçekten nereden çıktı, neden hala yapılıyor?

Kaynak

Bugün gördüğümüz cübbe ve kep geleneği aslında 12. yüzyıla kadar uzanıyor. Görseli — O dönem üniversitelerde merkezi ısıtma sistemleri yoktu ve sınıflar oldukça soğuktu. Bu yüzden öğrenciler ve akademisyenler, sıcak kalmak için uzun cüppeler giyiyordu. Kıyafetler aynı zamanda dini kıyafetlerden esinlenilmişti ve zamanla akademik kimliğin bir sembolü haline geldi.
14. yüzyıla gelindiğinde Oxford ve Cambridge gibi köklü üniversiteler, bu kıyafetleri mezuniyetin zorunlu bir parçası haline getirdi. Günümüzde kullandığımız kare biçimli kep ise “mortarboard” olarak adlandırılıyor ve adını, sıva yapmakta kullanılan bir el aletine benzemesinden alıyor. Kepin tasarımı, 15. yüzyılda Katolik din adamlarının ve akademisyenlerin taktığı “biretta” şapkasından evrilmiş.

Kep atma geleneği nasıl başladı peki? Görseli — Kep fırlatma geleneği ise beklenmedik bir yerden, 1912 yılında ABD Deniz Harp Okulu'ndan doğdu. Mezun olan deniz öğrencileri, o zamana kadar midshipman olarak görev yaptıkları için belirli bir şapka giyiyorlardı.
Mezuniyetle birlikte artık subay sayıldıkları için yeni bir şapka veriliyor ve eskisini havaya atıyorlardı. Bu an hem yeni bir başlangıcı hem de eski kimlikten sıyrılmayı simgeliyordu. Kısa sürede bu anlamlı jest, diğer üniversitelere de yayıldı ve günümüzdeki kutlamaların vazgeçilmez parçası haline geldi.

Son olarak kep üzerindeki püskülün sağdan sola alınması da mezuniyetin önemli detaylarından biri.

Bu gelenek aslında son 50 yılda yaygınlaştı ve öğrenciden mezuna geçişin simgesi olarak kabul ediliyor. Diploma alındıktan sonra püskül sağdan sola kaydırılıyor yani öğrencilik resmen bitmiş oluyor.