Mevsim geçişleri hastalığa en açık olduğumuz zamanlar. Hava sıcakken aniden soğuyabiliyor, rüzgarlı ve serin hava ise birden terletecek kadar ısınabiliyor. Bu değişken durum da hastalıklara davetiye çıkarıyor. Hastalanmamak için yapmamız gereken ilk şey ise bağışıklık sistemimizi güçlendirmek. Peki zayıflayan bağışıklık sistemini güçlendirmek ve hastalıklara karşı daha dirençli olmak için neler yapabiliriz? Gelin, birlikte göz atalım.
Günümüzde neredeyse her sebzeye yıl boyunca ulaşmak mümkün. Oysa bedenimizin her mevsim için farklı ihtiyaçları var. Bu nedenle vücudumuza ihtiyaç duyduğu takviyeleri vermek için mevsimlere göre beslenmek büyük önem taşıyor. Ayrıca mevsiminde yenen sebzeler hem taze hem de vitamin ve mineral açısından daha zengin. Haliyle her şeyi mevsiminde tüketmek daha sağlıklı beslenmemizi sağlıyor. Sebzeleri mümkün olduğu kadar çiğ tüketmek de bağışıklık sistemini güçlendirmek için önemli. Mevsimi dışında tüketmek istediğiniz sebzeleri ise kurutarak, konserve yaparak ya da dondurarak sağlıklı bir şekilde saklayabilirsiniz. Böylece doğal yollarla sebzelerin besin değerlerini korumuş olursunuz.
Bağırsak sağlığının önemi özellikle de son yıllarda yapılan araştırmalarla ortaya çıktı. İkinci beyin olarak adlandırılan bağırsaklar, yaklaşık 100 trilyon kadar canlı bakterinin yaşadığı inanılmaz bir dünya. Bu bakterilerin bazıları yararlıyken bazıları da son derece zararlı. Yararlı ve zararlı bakteri dengesi bozulduğunda ve zararlı bakteri miktarı arttığında da bağışıklık sistemi zayıflamaya başlıyor. Probiyotik olarak adlandırılan yararlı bakteriler bağırsak duvarı fonksiyonlarını iyileştiriyor, patojen bakteri sayısını azaltıyor ve bağışıklık sistemini güçlendiriyor. Probiyotiklerin bağırsak florasında çoğalması için besine yani prebiyotiklere ihtiyacı var. Anne sütü, lifli meyve ve sebzeler gibi gıdalar prebiyotik açısından son derece zengin. Bu nedenle bağışıklık sistemini güçlü tutmak için mutlaka öğünlerinize prebiyotik zengini besinler eklemelisiniz. Ayrıca işlenmiş şeker gibi bağırsak sağlığını olumsuz etkileyen gıdaları da mümkün olduğu kadar az tüketmelisiniz.
Egzersiz yapmak sağlıklı bir yaşamın olmazsa olmazları arasında. Ancak yaş, cinsiyet, mevcut sağlık durumu gibi pek çok etmene bağlı olarak yapılması gereken egzersizler ve egzersiz şiddeti değişkenlik gösteriyor. Genel olarak hafif ve orta düzey egzersizler bağışıklık sistemi üzerinde olumlu bir etkiye sahip. Düzenli yapılan bu egzersizler sayesinde vücuda alınan besinlerin emilimi daha yüksek oluyor. Bu sayede vitamin ve mineral alımı artıyor. Ayrıca kan dolaşımı hızlandığı için hücrelere daha fazla oksijen ve besin taşınıyor ve bu sayede bağışıklık sistemi görevini daha etkin bir şekilde yapabiliyor. Üstelik egzersiz yapmak iltihaplanmanın da önüne geçiyor. Bu nedenle hafif yürüyüş, merdiven çıkma ve yüzme gibi egzersizleri hekiminize danışarak günlük hayatınızın bir parçası haline getirerek bağışıklık sisteminizi güçlendirebilirsiniz.
Portakal, mandalina, kivi gibi meyveler yüksek oranda C vitamini içeriyor. C vitamini, bağışıklık sisteminin gücünü artırdığı kanıtlanmış bir vitamin. Bu nedenle özellikle mevsim geçişlerinde yüksek C vitamini içeren meyve ve sebzeleri tüketmek bağışıklık sisteminin desteklenmesini sağlıyor.
Uyku bedensel ve zihinsel dinlenmeyi, yenilenmeyi sağlayan önemli bir ihtiyaç. Yeterli miktarda ve kaliteli gece uykusu, hastalık oluşturabilecek etmenlere karşı vücudun zamanında ve etkili bir tepki oluşmasını sağlıyor. Ayrıca bağışıklık proteinlerinin sağlıklı bir şekilde üretiminin devam etmesine yardım ediyor. Bu nedenle bağışıklık sisteminizi güçlendirmek için yatış ve kalkış saatlerinin belli olduğu, karanlık bir ortamda, kesintisiz ve yeterli gece uykusunu hayatınızın bir parçası haline getirmelisiniz.
Çeşitli bitki çayları mevsim geçişlerinde yaşanabilecek bağışıklık sorunları için önemli birer destek. Özellikle yeşil çay ve kekik çayı bağışıklık sisteminin güçlenmesine yardım ediyor. Yeşil çay flavonoid içeriyor ve soğuk algınlığı riskini önemli ölçüde azaltıyor. Kekik çayı ise önemli bir iltihap önleyici olarak karşımıza çıkıyor. A ve C vitaminlerinin yanı sıra manganez, lif, demir ve bakır açısından da zengin.
Vücudun sağlıklı çalışabilmesi için vitamin ve minerallere ihtiyacı var. Bağışıklık sisteminin güçlü olması için olmazsa olmaz bazı vitamin ve mineraller söz konusu. C, E, A ve özellikle D vitaminlerinin yanı sıra folik asit, demir, selenyum ve çinko mineralleri güçlü bağışıklık sistemi için mutlaka istenen seviyede olmalı. Bu vitamin ve mineraller arasında D vitamininin ayrı bir yeri var. D vitamini her ne kadar vitamin olarak adlandırılsa da aslında bir hormon ve güneş ışınları ile aktif hale geliyor. Bu nedenle güneşlenmek D vitamini sentezi için gerekli. Özellikle bulutluluk oranının arttığı günlerde D vitamini eksikliği de artıyor. Bu eksiklik mutlaka takviye ile desteklenmeli. D vitamininin yanı sıra diğer vitamin ve minerallerin seviyesini tespit etmek için doktorunuzdan test yapmasını isteyebilirsiniz. Öğünlerinizi bu vitamin ve mineral açısından zengin besinlerle çeşitlendirerek ya da gerekli durumlarda takviye alarak bağışıklık sisteminize yardım edebilirsiniz.
Güçlü bağışıklık sistemi için tüketmeniz gereken besin ve takviyeler kadar yapmamanız gereken şeyler de var. Alkol ve sigara tüketmemeli ya da tüketmeyi azaltmalısınız. Bağışıklık sisteminin diğer düşmanı ise aşırı stres. Strese maruz kalmamak günümüz şartlarında pek mümkün değil. Neyse ki meditasyon, yoga, doğa ile daha çok vakit geçirmek gibi aktivitelerle stres oranını azaltmak mümkün. Sağlıklı kilo aralığında kalmak da diğer önemli nokta. Obezite kadar yetersiz kilo seviyesinin de bağışıklık sistemine zarar verdiğini unutmamak gerek. Ayrıca kişisel hijyene dikkat etmek de güçlü bağışıklık sistemi için önemli bir etmen.