Methedici ve Övücü: Meddahlar Hakkında Bilmeniz Gerekenler

21.11.2022 - 08:27

Meddahın sözlükteki anlamı methedici, övücü ve övgüde bulunan kişidir. Taklitler yaparak, öyküler anlatarak halkı eğlendirmeyi amaçlayan sanatçılara ise meddah adı verilir. Meddahlık hakkında bilmeniz gereken her şeyi sizler için araştırdık. Keyifli okumalar!

Meddahlık için tek adamlı tiyatro demek doğru olabilir. Meddahlar, tiyatronun tüm kişilerini kendi bünyesinde birleştirir ve oyununu tek başına sergiler.

Meddahlar yüksek bir yerde oturur ve anlatmak istediği öyküyü başından sonuna kadar ve canlandırdığı insanların ağız özelliklerine uygun şekilde anlatır.

Bu oyunun ne perdesi ne sahnesi ne dekoru ne de elbisesi bulunmaz. Bu tiyatronun tek varlığı meddahtır. Meddah; zekası, bilgeliği ve söz söylemedeki başarısı sayesinde tüm oyunu tek başına yürütür.

Meddahlar öykülerine başlarken klasik beyitleri kullanırlar. Anlatmak istedikleri öyküye geçmeden önce ise "Haak dostum Haak!" diyerek bağırırlar ve sonrasında ise şu beyiti okurlar;

“Söyledikçe sergüzeşti verir bezme letafet,

Dinle imdi bende-i âcizden hoş bir hikâyet.”

Beyitin günümüz Türkçesindeki anlamı ise şöyledir;

“Yaşadıklarını anlattıkça meclise neşe verir.

Şimdi âciz kulundan hoş bir hikâye dinle.”

Meddahlar kişilerin ağız özelliklerini taklit ederler evet ama aynı zamanda hayvanların, doğadaki seslerin ve cansız nesnelerin bile seslerini taklit edebilirler.

Meddahların bir boynuna doladıkları mendilleri bir de ellerinde tuttukları sopaları vardır. Mendilleri ile farklı farklı başlıklar yaparlar, terlerini silerler. Sopalarını ise oyunu başlatmak, kapı vurmak ya da çeşitli nesneleri anlatmak için kullanırlar.

Meddahlar oyunlarını bitirdikleri zaman özür dilerler ve oyundan çıkarılması gereken sonucu da kısa ifadeler ile seyircilerine bildirirler. Daha sonra ise yeni öyküsünün ismini ve öyküsünü nerede anlatacağını da seyircileri ile paylaşırlar.

Günümüzde meddahlık ile alakalı çok kaynak yoktur. Günümüzde meddahlıkla ilgili yalnızca birkaç dağınık yazma, taş baskı ve kitap bulunur.

Ülkemizde meddahlık ile ilgili yazılmış önemli bir kaynak bulunur. O kaynak İstanbul Üniversitesi kitaplığında yer alan "Mecmua-ı Fevaid" isimli eserdir.

İki değerli sanatçımızdan meddahlık hakkında bilgi edinmek isterseniz aşağı bıraktığımız videoya mutlaka bir göz atın deriz.

Bu içerikler de ilginizi çekebilir;

"Sportswashing" Kavramı Canınızı Sıkacak: Eski Günahlarınızdan, Kirli Dosyalarınızdan Spor Sayesinde Kurtulun!

Bilimsel Çalışmalar Sonucunda Yıldızların ve Gezegenlerin Birlikte Oluşup Geliştikleri Ortaya Çıktı

Alternatif Rock'ın Efsanesi Red Hot Chili Peppers'ın En Sevilen 14 Şarkısı

YORUMLAR

Uygar Aytun

21.11.2022

Ata Demirer'in, Cem Yılmaz'ın gösterileri de bir tür meddahlık olarak düşünülebilir.

SEN DE YORUMUNU PAYLAŞ