Merkez Bankası Faiz Kararı Aylar Sonra İndirim Oldu: Neden? Bundan Sonra Neler Olacak? Gerçekten Sürpriz mi?

18.08.2022 - 18:21

18.08.2022 - 18:49

Merkez Bankası 2021 yılının son 4 ayında yaptığı 500 puanlık faiz indirimlerine 7 ay kadar ara verdikten sonra bugün bir indirim hamlesi daha yaptı. 100 baz puanlık faiz indirimiyle politika faizini yüzde 14 seviyesinden yüzde 13'e çekti. Tüm dünyada merkez bankalarının enflasyonla mücadelede faiz artırımı yaptığı bir ortamda piyasada beklentilerinde 2022 yılı içinde değişim olmayacağı görünürken, yapılan indirim beklentilerin gerçekliğini sorgulattı. Diğer yandan da bu konjonktürde yapılan indirimin gerekçesi de merak konusu oldu. Karar metnini didik didik eden uzmanlar cevap arıyor. Gelin biz de arayalım👇

Önce metni didikleyelim biz de!

Merkez Bankası Para Politikası Kurulu'nun açıkladığı karar metninde geçen ay ile bu aya arasındaki farklarda 'sabit bırakılan' faiz oranı ile 'indirilen' kısmı değişirken ilk paragrafta ilk cümlenin de değiştiğini görüyoruz.

Etkisi artarak sürmekte olan jeopolitik riskler olumsuz yönde etkisini sürdürmeye devam etmiş, dünyada iktisadi faaliyetin daha da zayıflamasına sebep olmuştur.

cümlesinin yerine gelen cümle 👇

Jeopolitik risklerin dünya genelinde iktisadi faaliyet üzerindeki zayıflatıcı etkisi artarak sürmektedir.

"Artan resesyon ihtimali" gitmiş yerine "resesyonun kaçınılmaz" olduğu gelmiş.

'Küresel gıda ve emtia fiyatları' yerine de gıdadaki yüzde 96 seviyesinde olan enflasyona karşın 'Türkiye’nin geliştirdiği stratejik nitelikte çözüm araçları' gelmiş.

Devamını ise ekonomist Özlem Derici Şengül'den inceleyelim👇

twitter.com

Turizm vurgusu ve güveni güçlenmiş, kredilerdeki büyüme kabul edilmiş, yine kredilere atıfla makroihtiyati politika setinde 'gereklilik' ifadesi somutlaşmış görünüyor.

Enerjideki geçişte etkinin sürdüğüne karar verilirken, sanayi ve istihdam için faiz oranları düşürülmüş yani 'enflasyonla büyüme' stratejisine devam edilmiş.

Ekonomi yönetimin hedefi büyüme!

Türkiye Ekonomi Modeli'nde ana amaç; büyüme! Bunu artık herkes öğrendi. Büyüme nasıl sağlanıyor? Para bolluğuyla. Para nasıl bol tutulur? Özellikle Türkiye gibi bir ülkede, ki genel kurallar da bu yönde, kredileri bol tutarak. Kredi nasıl bol tutulur? Faizleri düşürerek. Kredileri bol tuttunuz, faizleri düşürdünüz e bu para nereye gidecek?

Yatırım
Tüketim

BDDK ve TCMB kararlarının, bazı bankalarda yüksek kredi faizlerinin, bazı bankalarda kredi limitlerinin ve buna benzer son dönemde yaşananlar netleşti mi?

Kurumlar tarafından yapılan ince ayarlar ya da ekonomi diliyle 'makroihtiyati tedbirler'in nedeni de tam burada! Üretime para var. Sanayicinin isyanı bu yüzden çok önemli. Bireyselde ise alım gücü düşen vatandaşın harcamasıysa bir nevi denetleniyor. Tamam özetliyoruz:

Bireysel harcasın ama enflasyonu sıçratmadan hafif artışlarla, üretimi yaşatacak kadar. Ancak üretim tam gaz devam etsin ki yatırım , destek ve istihdam artışıyla ihracat patlasın! Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu faiz indirimlerine başladığına 'cari açık' bahsini neden yapmıştı?

Enflasyona rağmen büyümenin ne demek olduğunu kısaca seçim ekonomisini anlamak için👇

Seçim Ekonomisi Nedir? Seçim Ekonomisine Girdik mi?

Tüm bunlar işe yarar mı? Bilmiyoruz. Ancak kesin olan bir şey var ki piyasalarda 2023 seçimlerine kadar bir durgunluğa mahal verilmesi istenmiyor.

Vatandaşın düşen alım gücündeyse, dolar/TL'nin yükselişini durdurmak için rezervlere müdahale ve KKM kullanırken, enflasyon için KDV indirimleri, kira artış sınırlaması, sıfır araç kararı, artan denetimler ve şirketlere kesilen cezalar, artan sosyal yardımlar, enflasyona karşı mecburen artan maaşlar, bazı marketlerde indirim, enerji sübvansiyonları gibi birçok yöntem uygulamaya alınıyor.

Yıl sonuna yaklaştıkça baz etkisi hesap ediliyor.

Geçen yıl Kasım ve Aralık aylarında enflasyondaki artışın yüksek olmasının burada işe yaraması planlanırken, baz etkisi hesabına göre rakamlarda düşük oranlar görülebilecek. Ancak bu enflasyonun düşmesi ya da fiyatların gerilemesi anlamına gelmeyecek. Son günlerde konuşulan ve son haftalarda TCMB verilerinde de görüldüğü gibi rezervlerdeki artış da dolar/TL açısından kullanabilir.

Bir çok alanda kredilerde artış seçime yakın olacak diye konuşulmaya da başlandı.

Başkent Üniversitesi Uluslararası Finans ve Bankacılık Bölüm Başkanı Prof. Dr. Şenol Babuşcu, HalkTv'de Nuray Tarhan'ın aktardığına göre, 'Yılbaşından sonra düşük faizli krediler pompalanmaya başlayacak” derken, bankacılık uzmanı Erol Taşdelen de KGF kredilerinin tekrar devreye girmesinin ve ivme tarzının istihdam ve yatırım amaçlı kredi beklentisini de artırdığını açıkladı.

İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Binhan Elif Yılmaz ise 'Bir kredi paketi, büyüme oranının ivmelenmesinde geçen yıllarda olduğu gibi kredi genişlemesinin kullanılacağı anlamına geliyor. Büyüme oranı seçim atmosferinde ön plana çıkarılacak en önemli makroekonomik gösterge olacak' dedi.

O halde yeniden gerçeklere dönelim 👇 Bugün faiz indiriminin ardından IIF Başekonomisti Robin Brooks, Dolar/TL ve gelişmekte olan ekonomiler için nasıl yorumlar yapmış bakalım.

twitter.com

Türkiye son haftalarda dolar/TL'yi 18'in altında tutmayı başardı. Bugün yapılan tamamen beklenmedik faiz indirimiyse bunu sonlandırdı ve kur bu eşiğin üzerine çıktı. Piyasalar Kasım ve Aralık 2021'deki sürpriz faiz indirimlerini beğenmemiş ve TL'yi satmıştı. Şimdi de aynısını yapıyorlar...

"TL'de baskı 2021 sonu gibi olacak!"

twitter.com

Türk Lirası'nın kontrolden çıkmasına neden olan, Kasım ve Aralık 2021'de Türkiye'nin politika faizi indirimleriydi, çünkü bu indirimler diğer pek çok EM artıştayken geldi. Lira üzerindeki o süper yüklü baskı ve risk, bugünkü indirimde de aynı olacak (mavi)

Yabancı ekonomistler de bizi görecek mi?

Societe General, Avrupa, Ortadoğu ve Afrika Baş Stratejisti Marek Drimal, BloombergHT'ye yaptığı açıklamada, dolar/TL için yılsonu hedeflerinde 22 seviyesi beklentisini koruduklarını belirtirken, Monex Europe Döviz Masası Başkanı Simon Harvey de, kur için olumlu bir karar olmadığını, faizin büyümeyi desteklediğini dolasıyla ana hedefin enflasyonla mücadele olmadığı gösterdiğini belirtti.

InTouch Capital Markets'ten Piotr Matys, TL üzerindeki baskının artacağını söylerken, SEB Stratejisti Hammarlund da TL için yolun açık olmadığını belirtti.

Coex Partners Stratejisti Henrik Gullberg, kararı 'kesinlikle şaşırtıcı' olarak nitelerken, rezervlerdeki artışın TCMB'yi cesaretlendirdiğini, tüm dünyanın faiz artırdığı bir ortamda enflasyondaki yüksekliğe karşın faiz indirmenin ‘çılgınlık’ olduğunu söyledi.

Ünlü ekonomist Cevdet Akçay, karar için "gerçekten sürpriz mi?" dedi.

twitter.com

Bir yandan da şöyle bir bakış açısı bulunuyor👇"Yılsonu enflasyon bekleyişleri ile enflasyon hedefi arasındaki farka merkez bankasının itibar açığı diyorlar."

Dünya'da köşesinde Güven Sak, geçen günlerde Merkez Bankası itibarını ele aldı. Bakalım neler demiş?

Enflasyon bekleyişleri nasıl şekilleniyor? İşte orada geçenlerde yapılan bir çalışma teknisyenlerle halkın, sokaktaki insanın enflasyon dinamikleri konusunda benzer bir biçimde düşünmediğini ortaya koydu. Amerika’da 6500 denekle yapılan ve geçenlerde alanında saygın bir dergi olan Review of Economic Studies’te yayımlanan çalışmanın sonuçları ikinci grafikte yer alıyor. Burada piyasa profesyonelleri ile halkın enflasyon ve işsizlik dinamikleri konusunda benzer bir bakışa sahip olmadığını görüyoruz

Sadede gelelim.

Bu faiz indirimi seçimlere hazırlık ve Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın faiz görüşünü yansıtıyor. Muhtemelen devamının da gelmesi bekleniyor.

Seçimler için büyüme isteniyor ve hatta gerekiyor. Enflasyon ve döviz için de mutlaka bilmediğimiz ya da henüz açıklanmayan ve bugüne kadar yapılanlara benzer tedbirler planlanıyor. Bildiğimiz kısımsa son 1 yılda yaşanılanlar.