Anayasa Görüşmeleri Hız Kesmeden Sürüyor: 3 Madde Daha Kabul Edildi

Meclis Genel Kurulu, Anayasa değişikliği görüşmelerine 5. gününde devam ediyor. Toplam 18 maddeden oluşan değişiklik paketinde ilk 11 madde kabul edilmiş durumda. Gece devam görüşmeler sonucunda 9, 10 ve 11. maddeler kabul edildi. 

Öte yandan Meclis'in bugünkü oturumunda tansiyon önceki günlerde olduğu gibi yüksek değil. Yaşanan kavga nedeniyle sökülen kürsü ve hasar alan diğer kısımlar bugün büyük oranda onarıldı. Kavgada sopa olarak kullanılan 15 bin euro değerindeki mikrofon ise hâlâ bulunamadı. Yeni kavga ihtimaline karşı da bazı önlemler alındı.

Yaşanan tüm gelişmeleri derledik...

Meclis Genel Kurulu, Anayasa değişikliği görüşmelerine beşinci gününde devam ediyor. Bu oturumda görüşülen ilk madde, Cumhurbaşkanının cezai sorumluluğu konusunu düzenleyen 9. madde oldu.

Teklifin birinci turdaki 9. maddesi üzerinde ilk söz alan kişi MHP Grubu adına söz alan İstanbul Milletvekili Celal Adan oldu.

Anayasa Komisyonunda MHP'nin önerilerinin dikkate alındığını belirterek, komisyon üyelerine teşekkür etti. Adan, 'Türkiye'de iki yüzlü demokrasi anlayışı var. Buna öncülük yapanlar, kendilerini gözden geçirmeliler.' diye konuştu.

HDP Grubu adına konuşan Van Milletvekili Bedia Özgökçe Ertan, anayasa teklifinin bir dayatma olduğunu ileri sürdü.

Ertan, 'HDP olarak bu sistem ilk dillendirildiğinden itibaren karşısındayız.' değerlendirmesinde bulundu.

CHP Artvin Milletvekili Uğur Bayraktutan, teklif ile Cumhurbaşkanının yargılanması önüne kalkan konulduğunu öne sürerek, 'Bu kadar uzun yazmanıza gerek yoktu, 'Cumhurbaşkanı yargılanamaz' deyin işin içinden çıkın.' dedi.

AK Parti Grubu adına konuşan Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Hayati Yazıcı ise anayasa yapmanın önemli olduğunu belirterek, halk tarafından yapılması gerektiğini söyledi.

• Söz konusu maddeyle, Cumhurbaşkanı hakkında, bir suç işlediği iddiasıyla TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilecek. Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşüp ve üye tam sayısının beşte üçünün gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar verecek.

• Soruşturma açılmasına karar verilmesi halinde, Meclis'teki siyasi partilerin, güçleri oranında komisyona verebilecekleri üye sayısının üç katı olarak gösterecekleri adaylar arasından her siyasi parti için ayrı ayrı ad çekme suretiyle kurulacak 15 kişilik bir komisyon tarafından soruşturma yapılacak. Komisyon, soruşturma sonucunu belirten raporunu iki ay içinde Meclis Başkanlığına sunacak. Soruşturmanın bu sürede bitirilememesi halinde, komisyona bir aylık yeni ve kesin bir süre verilecek.

• Rapor, Başkanlığa verildiği tarihten itibaren 13 gün içinde dağıtılacak, dağıtımından itibaren 10 gün içinde Genel Kurulda görüşülecek. TBMM üye tam sayısının üçte ikisinin gizli oyuyla Yüce Divana sevk kararı alınabilecek. Yüce Divan yargılaması üç ay içinde tamamlanacak, bu sürede tamamlanamazsa bir defaya mahsus olmak üzere üç aylık ek süre verilecek, yargılama bu sürede kesin olarak tamamlanacak.

• Hakkında soruşturma açılmasına karar verilen Cumhurbaşkanı, seçim kararı alamayacak. Yüce Divanda seçilmeye engel bir suçtan mahkum edilen Cumhurbaşkanının görevi de sona erecek.

• Cumhurbaşkanının görevde bulunduğu sürede işlediği iddia edilen suçlar için görevi bittikten sonra da bu madde hükmü uygulanacak.

Çarşamba gecesi yaşanan yumruklaşmaya kadar varan kavga ve sonrasında salonun zarar görmesi, TBMM Başkanlığının bir dizi önlem almasına neden oldu.

Stenografların oturduğu yerin arkasındaki yaklaşık 2,5 metre derinliğindeki boşluk, milletvekillerinin düşerek zarar görmemesi amacıyla kapatıldı.

Dünkü kavga sırasında zarar gören kürsü de büyük oranda tamir edildi. Yaşanan arbede sırasında kürsü yerinden sökülmüş ve kürsünün konulduğu mermer kırılmıştı. 

Öte yandan 15'er bin Euro değerinde iki mikrofondan birisi yerinden çıkartılarak, kavga sırasında sopa olarak kullanılmıştı. Kaybolan mikrofon henüz bulunamadı.

2709 sayılı kanunun 106. maddesini değiştiren 10. maddenin içeriği şu şekilde:

'Cumhurbaşkanı, seçildikten sonra bir veya daha fazla Cumhurbaşkanı yardımcısı atayabilir. Cumhurbaşkanlığı makamının herhangi bir nedenle boşalması halinde, kırk beş gün içinde Cumhurbaşkanı seçimi yapılır. Yenisi seçilene kadar Cumhurbaşkanı yardımcısı Cumhurbaşkanlığına vekâlet eder ve Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır. Genel seçime bir yıl veya daha az kalmışsa Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimi de Cumhurbaşkanı seçimi ile birlikte yenilenir. Genel seçime bir yıldan fazla kalmışsa seçilen Cumhurbaşkanı Türkiye Büyük Millet Meclisi seçim tarihine kadar görevine devam eder. Kalan süreyi tamamlayan Cumhurbaşkanı açısından bu süre dönemden sayılmaz. Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimlerinin yapılacağı tarihte her iki seçim birlikte yapılır. Cumhurbaşkanının hastalık ve yurt dışına çıkma gibi sebeplerle geçici olarak görevinden ayrılması hallerinde, Cumhurbaşkanı yardımcısı Cumhurbaşkanına vekâlet eder ve Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olanlar arasından Cumhurbaşkanı tarafından atanır ve görevden alınır. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, 81 inci maddede yazılı şekilde Türkiye Büyük Millet Meclisi önünde and içerler. Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, Cumhurbaşkanı yardımcısı veya bakan olarak atanırlarsa üyelikleri sona erer.

Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, Cumhurbaşkanına karşı sorumludur. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar hakkında görevleriyle ilgili suç işledikleri iddiasıyla, Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilir. Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşür ve üye tam sayısının beşte üçünün gizli oyuyla soruşturma açılmasına karar verebilir. Soruşturma açılmasına karar verilmesi halinde, Meclisteki siyasi partilerin, güçleri oranında komisyona verebilecekleri üye sayısının üç katı olarak gösterecekleri adaylar arasından, her siyasi parti için ayrı ayrı ad çekme suretiyle kurulacak onbeş kişilik bir komisyon tarafından soruşturma yapılır. Komisyon, soruşturma sonucunu belirten raporunu iki ay içinde Meclis Başkanlığına sunar. Soruşturmanın bu sürede bitirilememesi halinde, komisyona bir aylık yeni ve kesin bir süre verilir. Rapor Başkanlığa verildiği tarihten itibaren on gün içinde dağıtılır ve dağıtımından itibaren on gün içinde Genel Kurulda görüşülür. Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tam sayısının üçte ikisinin gizli oyuyla Yüce Divana sevk kararı alabilir. Yüce Divan yargılaması üç ay içinde tamamlanır, bu sürede tamamlanamazsa bir defaya mahsus olmak üzere üç aylık ek süre verilir, yargılama bu sürede kesin olarak tamamlanır. Bu kişilerin görevde bulundukları sürede, görevleriyle ilgili işledikleri iddia edilen suçlar bakımından, görevleri bittikten sonra da beşinci, altıncı ve yedinci fıkra hükümleri uygulanır. Yüce Divanda seçilmeye engel bir suçtan mahkûm edilen Cumhurbaşkanı yardımcısı veya bakanın görevi sona erer.

Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, görevleriyle ilgili olmayan suçlarda yasama dokunulmazlığına ilişkin hükümlerden yararlanır. Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri ve yetkileri, teşkilat yapısı ile merkez ve taşra teşkilatlarının kurulması Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenir.”

• Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının beşte üç çoğunluğu ile seçimlerin yenilenmesine karar verebilir. Bu halde Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır.

• Cumhurbaşkanının seçimlerin yenilenmesine karar vermesi halinde Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır.

• Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafından seçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halinde Cumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir.

• Seçimlerinin birlikte yenilenmesine karar verilen Meclisin ve Cumhurbaşkanının yetkileri, bu organların seçilmesine kadar sürer.

Bu şekilde seçilen Meclis ve Cumhurbaşkanının görev süreleri de beş yıldır.