Maymunların ve Daha Nice Hayvanın Eczane Gibi Kullandıkları Zoofarmakognozi Davranışı Nedir?

21.04.2023 - 12:07

Kaynak: https://theconversation.com/when-monkeys...

Bir kedinin veya köpeğin çim yediğini hiç gördünüz mü? Görmüşseniz bunun nedenini de merak etmişsinizdir. Çimler sindirimlerine yardımcı olmakla beraber, birçok vahşi hayvan da hastalıkları engelleme veya kontrol etme, parazitleri vücutlarından atma amacıyla doğal maddeler tüketir. Bu duruma zoofarmakognozi denir. Gelin, bu mucizevi durumu ayrıntılarıla beraber birlikte inceleyelim👇

Koruyucu veya tedavi edici işlevleri olabilen bu uygulama; şifalı bitki, toprak tüketimi gibi çok çeşitli davranışları içermektedir.

Mesela birçok tür, gerekli mineralleri elde etmek ve aynı zamanda sindirimi kolaylaştırmak için kir tüketir. Memelilerde, fillerde, ayılarda, geyiklerde ve çeşitli etçil türlerde zoofarmakognozi yöntemi gözlemlenirken primat memeli grubunda yüksek oranda gözlemlenmiştir.

Siyah aslan demirhindi, Brezilya Atlantik ormanına özgü ve şu anda yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan küçük bir neotropik primat.

Brezilya'daki São Paulo Eyalet Üniversitesi'nin Primatoloji Laboratuvarından bir ekip, altın kambu aslan demirhindi olarak da bilinen siyah aslan demirhindinin davranışsal ekolojisini inceledi. Bu projenin bir bölümü, bu türün dağılmasına ve habitat kalitesindeki düşüşe fizyolojik ve davranışsal tepkilerinin incelenmesine odaklanmakta.

Sahada, sonraki hormonal analiz için davranışsal veriler ve dışkı örnekleri toplamak üzere Atlantik ormanının parçaları içindeki birkaç demirhindi grubunu takip edildi.

Bu tür, genellikle uyandıkları andan gün batımından biraz önce uykuya dönene kadar takip edildi. Bu günlük çalışmalardan birinde vücutlarını reçine kaplı bir ağacın gövdesine sürttükleri gözlemlendi.

Öncelikle bu türde yaygın bir davranış olan bölgelerini işaretleme hareketini yaptıkları düşünüldü. Kısa bir süre sonra bu davranışın başka bir şey olduğu anlaşıldı.

Aslında, gruptaki bireyler topluca reçinenin çıktığı gövde bölgesini ovuşturuyor ve aynı zamanda kürklerini de reçine ile kaplıyorlardı. Bu hareket kaydedildi ve sürtünülen ağacın özünü belirlemek için kabuk ve reçine örnekleri alındı. Yerel halkın cabreúva dediği bu ağacın kendine has kokusu yörenin sakinleri tarafından fark edilmekte.

Ekipten bir botanik uzmanı bunun, geleneksel tıpta antibiyotik, iltihap önleyici ve parazit önleyici özellikleriyle iyi bilinen bir ağaç olan 'myroxylon peruiferum' adlı bir cabreúva türü olduğunu doğruladı.

Araştırmacılar, daha fazlasını öğrenmek için bu ağaçların etrafına kamera düzeni yerleştirdi. Bu kameralar, São Paolo eyaletindeki üç farklı ormanlık alana kuruldu. Nihayetinde kamera düzenekleri, Atlantik ormanında yaşayan birçok memelinin cabreúvası ziyaret ettiğini ortaya çıkardı.

Toplamda on farklı türün bu ağaçların gövdelerinden çıkan reçineyi vücutlarına sürdüğü veya yaladığı gözlemlendi. Bunlar, ocelot, yakalı karıncayiyen, halka kuyruklu coati, tayra, yakalı pekari ve kırmızı daguet gibi birkaç sembolik neotropik memeliyi içeriyordu.

Bu türlerin çoğu için kendi kendine ilaç tedavisine benzer davranışlar ilk kez gözlemlendi ve tanımlandı. Örneğin karıncayiyenler, vücutlarını açıkta kalan gövdeye sürtmeden önce, büyük pençelerini kabuğu yarıp açmak ve reçine salgılanmasını uyarmak için kullandıkları görüldü.

Pekari türünün ise çiftler halinde, kafa kafaya birbirlerinin kürküne reçine yaydığı ortaya çıktı.

Hayvanlar tarafından aranan reçinenin özelliklerini belirlemek ve böylece bunun gerçekten zoofarmakognozi olduğunu doğrulamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmakta. Bu özün geleneksel tıpta kullanılması, memelilerin yaralarını iyileştirmek ve vücutlarından parazitleri kovmak için Cabreúva ağacını ziyaret ettiği düşünülmekte.

Adını bu ağaçtan alan Brezilya şehri Cabreúva, bu nedenle Brezilya Atlantik Ormanı sakinleri için ortak ve evrensel bir eczaneyi temsil edebilir.

Aslan demirhindileri için, cabreúva reçinesinin kullanılması, primat popülasyonlarını yok eden sivrisinek kaynaklı bir hastalık olan sarı hummaya karşı mücadelede önemli bir rol oynayabilir.

Hangi hayvanlar zoofarmakognoziden faydalanabilir?

Zoofarmakognozi insan eliyle en sık olarak köpeklere, kedilere ve atlara sunulmasına rağmen etkin yani hayvanların kendiliğinden gerçekleştirdiği zoofarmakognozi, farklı durumlarda çok çeşitli hayvan ve kuşlarda görülmüştür. Papağanlar, güvercinler, tavuklar, gelincikler, sincaplar, keçiler, sığırlar, ren geyiği, kaplanlar, ayılar, filler fayda sağlayan türlerden sadece birkaçıdır.