Resim yeteneğini her insanda bulunmayan bir lütuf olarak görebiliriz. Peki, bu lütfa maymunların da sahip olduğunu daha önce duymuş muydunuz? Evet, şaşırtıcı ama tarih boyunca resimler yapan hatta eserleri satılan maymunlar var. Onlardan biri de herkesin insan sandığı, eserleri müzede sergilenen Pierre Brassau.
1964 yılında İsveç'in Göteborg şehrinde Avrupa Sanat Sahnesi'nde daha önce namı duyulmamış Pierre Brassau isimli bir ressamın çalışmaları sergilendi. Sanatseverler ve eleştirmenler dört resmi sergilenen bu sanatçıyı nasıl olup da daha önce duymadıklarını düşünüp durdular. Fransız avangart sanatçının eserleri kısa sürede dikkatleri üzerine çekmeyi başardı.
Pierre Brassau hakkında hiçbir bilgi olmasa da sanatseverler onun tablolarına hayran kaldı. Koleksiyoncu Bertil Eklöt, Pierre Brassau'nun bir eserini 650 dolara satın aldı. O yılların popüler sanat eleştirmeni Rolf Anderberg, Pierre Brassau'nun tabloları hakkında etkileyici bir köşe yazısı yazdı: 'Pierre Brassau eserlerini kararlılıkla boyuyor. Onun fırça darbeleri çok güçlü ve net. Vuruşlarında öfke ve aynı zamanda bir titizlik hâkim. Brassau âdeta bir balerin kadar naif bir sanatçı.'
Rolf Anderberg'in bu yorumuna eleştirmenler ve sanatseverlerin birçoğu katılmadı. Hatta Pierre'in eserlerini küçümsediler. Bir eleştirmen, Anderberg'in yorumuna karşılık şöyle dedi: 'Bunu bir maymun da yapabilir.'
Eleştirmen, bu yorumu hiç tanımadığı sanatçıyı küçümsemek için yapmıştı ama haklıydı. Pierre Brassau adındaki ressam, aslında İsveç'teki hayvanat bahçesinde yaşayan Batı Afrikalı bir şempanzeydi! 'Yok artık!' dediğinizi duyar gibiyiz. Peki, bu şempanze nasıl ressam oldu?
Pierre Brassau'nun gerçek adı Peter'dı ve o bir maymundu. Bu gizemli ressam fikrini Ake Axelsson adındaki İsveçli bir gazeteci ortaya attı ve sergiye katılan insanları test etmek için gerçekleştirmeye karar verdi. Eleştirmenlerin gerçek avangart sanatını görüp görmeyeceğini anlamak isteyen gazeteci, hayvanat bahçesine bir ziyaret gerçekleştirdi ve Peter’ın bakıcılarını bu konuda ikna etti.
Şempanze Peter'ın önüne tuval yerleştirdiler, yağlı boyalar ve fırçalar ile bir müddet oynamasına izin verdiler. Peter, ilk başta resim yapmak yerine bu yeni oyuncakları yemeye çalışmıştı çünkü onları yemek zannetmişti. Hatta en çok kobalt mavisinin tadını sevmişti. Neyse ki Peter bir süre sonra ne yapması gerektiğinin farkına vardı ve resim yapmaya başladı.
Resim yapmaya başlayan Peter, birkaç saatin ardından ortaya avangart görünümde birkaç eser çıkardı. Resimlerinde çoğunlukla kobalt mavisini kullandığını görmek mümkündü.
Bu aldatmaca ortaya çıktığında sanat camiası şoka girmişti. Pierre Brassau'nun eserlerinin balerin zarafetinde olduğunu düşünen Rolf Anderberg ise hâlâ görüşünün arkasındaydı. Her şeye rağmen sergideki en başarılı çalışmaların Batı Afrikalı şempanze Peter'a ait olduğunu söyledi.
Peter tarihe geçmiş ilk ressam maymun değil. 2005 yılında bir müzede sanat yönetmeni olarak çalışan adam, tablonun Guggenheim Ödülü'ne layık görülen ressam Ernst Wilhelm Nay'e ait olduğunu ağzından kaçırdı. Aslında bahsedilen eser Banghi adındaki şempanzeye aitti.
Artık sanat camiasında maymunlar da yerini almaya başladı. 2011 yılında Pockets Warhol adındaki kapuçin maymunu toplam 40 soyut resim yaptı. Maymunun bakıcıları bu eserleri satışa çıkardılar. Dünyanın her yerinden sanat aşıkları maymunun resimlerini 300 dolardan satın aldı. Satıştan elde edilen gelir ise ressam maymun Pockets Warhol'un yaşadığı hayvanat bahçesinin barınağı için kullanıldı.
Kongo, hayatı boyunca yaklaşık 400 tablo ortaya çıkarmayı başardı. Üstelik Kongo'nun tablolarından biri, müzede 25.000 dolara satışa sunuldu. Söylenilenlere göre 1954 doğumlu Kongo'nun eserlerine ünlü ressam Pablo Picasso da hayranlık duyuyormuş hatta Kongo'nun eserlerini satın alıp stüdyo duvarına bile asmış. Tarih maymunların resim yapmasına karşı çıkmıyor. Peki, sizce maymunlar başarılı eserler ortaya koyabilir mi?
Parayı maymun aldıysa sorun yok.