Güneş'in dördüncü gezegeni, yüzde 95 karbondioksit içeren bir atmosfere sahiptir; bu da onu çok soğuk ve kuru yapar. Yani buradaki durum, Dünya'nın sıcak/ıslak atmosferini oluşturan nitrojen ve oksijenin tam tersidir. Biz de bu yazımızda bu konudan bahsediyoruz.
ESA'nın Mars Express ve NASA'nın Reconnaissance Orbiter aracı, 2019 baharında Mars'ın Kuzey Kutbu yakınında meydana gelen iki toz fırtınasını kaydetti. İlkbahar, Mars'ta yüksek toz fırtınası aktivitesinin olduğu bir dönemdir. Görsel İzleme Kamerası (VMC) görüntüleri, fırtınaların tekrarlanan döngülerde meydana geldiğini ve kaybolduğunu gösteriyor.
Bunlar Dünya'nın orta ve kutup enlemlerinde görülebilen ekstratropikal fırtınalara benzer bir kökene sahiptir. ESA'nın Proje bilimcisi olan Colin Wilson yaptığı açıklamada, “Dünyada Mars benzeri bir atmosfer düşünüldüğünde, kolayca kuru bir çöl veya kutup bölgesi akla gelebilir. Bu durumda toz fırtınalarının kaotik hareketini izleyerek, Dünya'nın nemli, sıcak ve kesinlikle Mars'a hiç benzemeyen tropik bölgelerinde meydana gelen süreçlerle paralellikler çizilebilmesi oldukça beklenmedik bir durum' diyor.
Mars'ın toz fırtınaları düzenlenmiş çok sayıda bulut hücrelerinden oluşur. Bu doku, daha küçük bulut ceplerinin merkezinde sıcak hava yükseldiğinde kapalı hücre konveksiyonu ile oluşur. Dünya'da bu durum daha sıcak hava bulutları oluştururken, Mars'ta yükselen hava su yerine toz içermektedir. Güneş, yükselen tozlu havayı ısıtarak daha az toz yüklü, batan havayla çevrili hücreler oluşturur. Bu da gördüğünüz desene yol açar.
Araştırmacılar, tozun yerden yaklaşık 6-11 kilometre yüksekliğe ulaşabileceğini keşfettiler. Universidad del País Vasco'dan Agustín Sánchez-Levaga, 'Mars'taki toz fırtınalarının tahmin edilemez davranışlarına ve onlara eşlik eden kuvvetli rüzgarlara rağmen, karmaşıklıkları içinde cepheler ve hücresel konveksiyon modelleri gibi organize yapıların ortaya çıkabileceğini gördük' diyor.
Bunu sağlarken Mars hakkında mümkün olduğunca çok şey öğrenmek de oldukça yararlı.
Siz bu konu hakkında ne düşünüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım!