Bu yıl pek çoğumuzun ilgi odaklarından biri NASA’nın Mars’a gönderdiği Perseverance keşif aracıydı. Peki, aylardır günbegün maceralarını takip edip başına neler geldiğini meraklı gözlerle izlediğimiz keşif aracını ne kadar yakından tanıyoruz? Perseverance’ın ne tür yakıt kullandığı veya şarjının ne kadar gittiği gibi ufak detayları merak ediyorsanız içeriğimize buyurun. 👇
Perseverance keşif aracı elektrik gücüyle çalışıyor. Elektrik olmadan hareket etmesi, bilimsel ekipmanlarını kullanması veya Dünya'yla iletişim kurması mümkün değil. Perseverance'ın kullandığı radyoizotop güç üretim sistemi, plütonyumun radyoaktif bozunumu sonucu ortaya çıkan ısıyı 'yakıt' olarak kullanıp emniyetli bir elektrik akımı üretiyor.
Kısaca MMRTG olarak kodlanan bu kaynak, plütonyumun doğal radyoaktif bozunumu sonucu ortaya çıkan ısıyı elektriğe dönüştürüyor. Bu güç sistemi aracın iki ana bataryasını şarj ediyor. MMRTG'de ortaya çıkan ısı aynı zamanda aracın ekipmanlarını ve sistemlerini uygun çalışma sıcaklıklarında tutuyor.
Görevi keşfi aracına elektrik sağlamak olan güç kaynağı aracın arka tarafında bulunuyor. 64 santimetre çapında ve 66 santimetre uzunluğundaki kaynak, yaklaşık 45 kilo geliyor. Elektrik üreten bu sistem, işlemi aralıksız gerçekleştirebilmek için sabit ısı kaynağı olarak 4.8 kiloluk plütonyum dioksit kullanıyor.
Üretildiği günden bu yana 110 wattlık enerji üretme kapasitesine sahip olan keşif aracının bu kapasitesi yavaş yavaş azalacak. Perseverance iki şarj edilebilir lityum-iyon bataryaya da sahip. MMRTG'nin sabit olarak ürettiği elektrik miktarının aracın gerçekleştirdiği işlemlere yetmemesi durumunda bu bataryalardaki enerji kullanılıyor.
Perseverance'ın elektrik gücü sistemi, 2011'de Mars'a gönderilen Curiosity keşif aracındakiyle aynı. NASA buna benzer tasarımları onlarca yıldır kullanıyor. Mars'a gönderilen Viking sondalarında da, Güneş Sistemi'ndeki diğer gezegenlere ve Pluto'ya gönderilen Pioneer, Voyager, Ulysees, Galileo, Cassini ve daha başka programlarda da benzer tasarımlar kullanıldı.
Her bir Genel Amaçlı Isı Kaynağı modülünün içindeki yakıtı saran birkaç koruyucu katman bulunuyor. Bu katmanlarda, Dünya'nın atmosferine tekrar giriş yaptıklarında yanıp kül olmamaları için roketlerin huni şeklindeki ön kısımlarında kullanılan sert materyallere de yer veriliyor.
Ayrıca, radyoizotop yakıtı, parçalanıp zararlı maddelerin havaya uçuşması ve canlı vücutlarına alınması olasılığını düşürmek için seramik formda (kahve kupalarında kullanılan malzemeye benzer şekilde) üretiliyor. Keşif aracı fırlatılırken bir kaza yaşansaydı, bir bireyin maruz kalabileceği maksimum dozun 210 milirem olduğu hesaplanmıştı. Bu arada, radon gibi doğal kaynaklardan ve uzaydan gelen kozmik ışınlardan yılda kişi başı 310 milirem radyasyona maruz kalıyoruz.