Muhteşem mimarisi ve büyüleyici atmosferiyle Mardin'de mutlaka görülmesi gereken tarihi yapılar listesinde 1. sırada yer alan Deyrulzaferan bugün Süryani Kilisesi’nin önemli dini merkezlerinden biri.
Yaklaşık 700 yıl önce Artuklular döneminde inşaasına başlananan Kasımiye Medresesi'nin tamamlanışı Akkoyunlu Sultanı Kasım İbn Cihangir Dönemi'ni bulur. Faaliyette olduğu dönemlerde bölgenin en önemli eğitim merkezlerinden biri olan Kasımiye Medresesi'nde toplam yirmi üç medrese odası bulunuyor.
1385 yılında inşaa edilen Medrese bölgede 'Sultan İsa Medresesi' olarak da bilirinir. Bir dönem müze olarak da kullanılan medrese Mardin şehir merkezinde yer almaktadır.
Bazı kaynaklarda Mezopotomya Efes'i olarak da nitelendirilen Dara Antik Kenti ; kale , köprü , su kanalları , 40 metre derinliğindeki yeraltı yerleşimi , su sarnıçları , kilise , kaya mezarları ve sivil yerleşim binalarından oluşmaktadır. Bir zamanlar İpek Yolu üzeinde bir yerleşim yeri olan Antik Kent Ahamaniş İmparatorluğu kralı Darxis tarafından kurulmuş.
Kente hakim bir tepede yer alan kale, Mardin'in en önemli tarihi yapılarından biridir. 975-976 yıllarında Hamdaniler tarafından yapılan kale, eşssiz Mardin manzarasını tepeden görmek isteyenler için muhteşem bir adres.
Mardin'e ait en eski camii olan Ulu Camii 11, yüzyılda Selçuklular tarafından kurulmuştur. Mardin’in en önemli ibadet merkezlerinden biri olan camiiye ait hanlar ve hamamlar mevcuttur.
Birçok film ve diziye de ev sahipliği yapan tarihi Mardin Postanesi 1890 yılında Ermeni mimarı Sarkoz Lole tarafından yapılmıştır. Bina, dünyada görülmesi gereken 10 postane listesinde 7'nci sırada yer alıyor.
Müze binası, şehir merkezinde bir grup eski Süryani evinin arasında bulunmaktadır. 1895 yılında Süryani Katolik Patrikhanesi olarak yaptırılan bina, 1995 yılında restore edilerek müze olarak hizmete açılmıştır.
'Kazancılar Çarşısı' olarak da bilinen bu çarşı görülmesi gerekenler listemizin 9. sırasında yer alıyor. Eski zamanlarda Mardin'de kullanılan yemek takımlarınıntamamına yakını bakırdan oluşurdu. Bu nedenle bakırcılık mesleği Mardin'de yaygın durumda.
Mardin merkezde bulunan yapının 1892 yılında yapımına başlanmış ve II. Meşrutiyet döneminde 1907 tarihinde Süryani Kadim Cemaati’nden zengin bir kişi tarafından uzun yıllar ev olarak kullanılmıştır.