Mardin'de yer alan Deyrulzafaran Manastırı, Mardin'in 3 kilometre doğusunda kalıyor. Mardin Ovasına hakim noktadaki bu manastır, 5. yüzyılda yapılmış. Bir Süryani manastırı olan Deyrulzafaran Manastırı, onların önemli merkezlerinden biriydi. İlk tıp fakültesinin de burada kurulduğu söyleniyor.
Bu içeriğimizde Deyrulzafaran Manastırı hakkında merak ettiğiniz tüm bilgilere ulaşabilirsiniz.
Deyrulzafaran Manastırı, Mardin'in 3 kilometre doğusunda yer alan bir Süryani manastırıdır. Süryanilerin önemli merkezlerinden biri olan Deyrulzafaran Manastırı, 5. yüzyılda yapılmış. 5'inci yüzyıldan başlayarak farklı zamanlarda yapılan eklentilerle bugünkü haline 18'inci yüzyılda kavuşan bu manastır, önceleri Mor Şleymun Manastırı olarak da biliniyordu.
Manastır, MÖ Güneş Tapınağı, daha sonra da Romalılar tarafından kale olarak kullanılmış bir kompleks üzerine inşa edilmiş. Romalılar bu bölgeden çekilince Aziz Şleymun bazı azizlerin kemiklerini buraya getirtmiş ve kaleyi manastıra çevirmiş. Bu nedenle de Mor Şleymun Manastırı olarak anılmış.
Mardin ve Kefertüth Metropoliti Aziz Hananyo’nun 793 yılından başlayarak büyük bir tadilat yapmasının ardından manastır onun adıyla, yani Mor Hananyo Manastırı olarak anıldı. 15. yüzyıldan sonra da manastırın etrafında yetişen zafaran yani safran bitkisi nedeniyle bugünkü adı olan Deyrulzafaran Manastırı olarak bilinmeye başladı.
Deyrulzafaran Manastırı, 2021 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası Geçici Listesi'ne dahil edilen Tur Abdin'deki dokuz kilise ve manastırdan biri oldu.
Deyrulzafaran Manastırı, Süryani Kilisesi’nin dini eğitim merkezlerinden biri olarak uzun yıllar kullanıldı. Bu manastır, kubbeleri, kemerli sütunları, ahşap el işlemeleri, iç ve dış mekanlardaki taş nakışları ile insanın ilgisini çekiyor.
Burası matbaacılıkla da yakından tanınıyor. Bölgeye matbaayı ilk getiren kişi yine bu Manastır’da patriklik yapan ve 1895’te vefat eden 4. Petrus. 4. Petrus, İngiltere'ye yaptığı bir ziyaret sırasında satın aldığı matbaayı 1876 yılında manastıra getirtiyor.
Matbaada 1969 yılına kadar başta Süryanice olmak üzere Arapça, Osmanlıca ve Türkçe kitaplar ile 1953’e kadar Öz Hikmet adında aylık bir dergi basılmaktaydı. Matbaadan geriye kalan parçaların bir kısmı ise Mardin’deki Kırklar Kilisesi’nde sergileniyor.
Deyrulzafaran Manastırı, bugün de Süryanilerin önemli merkezi. Dünyanın dört bir yanına dağılmış Süryaniler dua ve bereket almak için burayı ziyaret ediyor. Binlerce yerli ve yabancı turist de uzun yolar kat ederek buraya geliyor.
Deyrulzafaran Manastırına Firdevs Köşkünden Nusaybin yoluna doğru devam ettikten sonra Mardin Cezaevi'ni geçip 100 metre sonra sola dönüp 4 kilometre ilerleyince ulaşabilirsiniz.
Deyrulzafaran Manastırına şu adres ve konum bilgilerinden ulaşabilirsiniz:
Adres: Eskikale, Deyrulzafaran Yolu No:1 D:2, 47100 Artuklu/Mardin
Deyrulzafaran Manastırı, bazı bölümler ve yapılardan oluşuyor. Bu yapıları ziyaretlerinizde yakından keşfedebilirsiniz.
Manastırın en önemli yapıları ise şunlar:
Mor Hanonyo Kilisesi (Kubbeli Kilise)
Azizler Evi (Beth Kadişe)
Meryem Ana Kilisesi
Güneş Tapınağı
Deyrulzafaran Manastırını ziyaret etmeyi düşünüyorsanız daha önce burayı ziyaret edenlerin yorumlarından faydalanabilirsiniz:
'Mardin merkeze 8km mesafede ve yolu düzgün. Ana yola 2 km mesafede. Giriş ücretli ama gruplar halinde alınarak rehber eşiliğinde gerekli bilgiler veriliyor. Dinî Hizmet verildiği için tüm mekanlar bakımlı ve mimarisi oldukça güzel..inançlara meraklı ve taş mimariye meraklıysanız mutlaka ziyaret edin'
'İçeriye gruplar halinde alım yapıyorlar ve rehber eşliğinde geziyorsunuz. Rehberler aynı zamanda manastırın din görevlileri. Manastır faal olduğundan sadece 4 bölüm ziyarete açık.'
'Müthiş bir yapı. Binlerce yıllık tarihi barındıran bu manastır. Süryani rehberlerin eşliğinde gezmesi gerçekten keyifli ve etkileyici'
Deyrulzafaran Manastırı çevresinde buram buram tarih kokan pek çok yapı bulunuyor. Buraya gelmişken şuraları da mutlaka ziyaret etmelisiniz:
Kasımiye Medresesi
Zinciriye Medresesi
Mardin Kalesi
Mardin Arkeoloji ve Etnografya Müzesi
Kırklar Kilisesi