Mahfi Eğilmez Düşük Gelirli İnsanların Lüks Ürünler Almasının Nedenini Anlattı

16.06.2025 - 15:45

İktisatçı Mahfi Eğilmez, kendi internet sitesinde tüketim alışkanlıklarını anlattı. Eğilmez tüketimin, 'ihtiyaçları karşılamak, arada bir ihtiyaçtan ötesini karşılamak, gösteriş yapmak' olarak üç şekilde yapıldığını yazdı. 'Düşük gelirliler neden lüks alır?' sorusunun yanıtını veren Mahfi Eğilmez, 'Yüksek geliri olanların bu tür pahalı tüketim ürünlerine yönelmeleri bir dereceye kadar anlaşılabilir bir yaklaşımdır. Buna karşılık birçok insan yeterince parası olmasa da kredi kullanarak, borç alarak bu tür ürünleri almaya yönelebiliyor' dedi.

Kaynak

Markalı elbiseler, lüks arabalar, en pahalı restoranlarda yemek yemek gösteriş tüketimine verilecek örneklerden birkaçı.

Mahfi Eğilmez, gösteriş tüketimini “Geliri çok yüksek olmayan bir kişi açısından, aynı işlevleri gören daha ucuz bir cep telefonu yerine daha fazla tanınmış bir markayı almak böyle bir harcamadır” sözleriyle anlattı. Geliri çok yüksek olan kişinin bu harcamasının gösteriş tüketimi olmayacağını belirten Eğilmez, insanların neden lüks tüketimi tercih ettiğini yazdı.

Yüksek gelirli kişilerin pahalı tüketim ürünlerine yönlenmesinin anlaşılabileceğini vurgulayan Eğilmez, birçok kişinin geliri olmaması nedeniyle kredi kullanarak, borca girerek lüks aldığını söyledi.

Düşük gelirli kişiler neden lüks alır? Mahfi Eğilmez anlattı.

Gelişmekte olan ülkelerde düşük gelirli kişilerin lüks tüketim davranış biçiminin sıklıkla görüldüğünü yazan Eğilmez, bunun ilk olarak ‘sürü etkisi’ olduğunu belirtti.

Eğilmez, yazısında şu ifadelere yer verdi:

“Kişinin, çoğunluğun kullandığı marka güneş gözlüğünü satın almasıdır. Yine insanları bu yönde harcamaya iten bir başka etki de “Weblen etkisi”dir. Weblen etkisi; fiyat yükseldikçe kalitenin de yükseleceği düşüncesinden kaynaklanan etkidir. Tipik örneği; iyi bir restoranda pahalı şarapların ucuz şaraplara göre daha fazla talep görmesidir.”

Tüketim toplumu yaratıldığının altını çizen Eğilmez, “Çok tanınan bir marka yeni bir cep telefonu piyasaya sürdüğünde insanların bir bölümü sahibi oldukları cep telefonu atıp bu yeni çıkanı almaya yöneliyor. Son derecede pahalı olan bu yeni sürüm piyasada bulunmaz hale geliyor ve o zaman talep daha da artıyor” dedi.