Horoz dövüşünü duymuşsunuzdur. Ancak bir ülkenin ekonomisinin buna bağlı olduğunu düşünmek biraz hayal sınırlarınızı aşabilir. Aşmasın çünkü Madagaskar'da horoz dövüşü çok büyük bir sektör. Spor olarak literatüre geçen ama aslında kumar ve hayvan hakları ihlaline giren horoz dövüşlerine yakından bakalım.
Horoz dövüşü, iki horoz arasındaki kavgaya dayanan bir çeşit kumar türüdür. Aslında literatürde spor olarak geçer ama kumar demek daha doğrudur. Keza ortada bir insan için bedensel efor sarf ettiren herhangi bir faaliyet yoktur. Ancak tutulan horoza destek sloganları atılabilir. Yoksa sporu da horoz yapar, dayağı da horoz yer hatta horoz ölür. Yazıktır!
Tabii ki şudur: Ortada iki horoz var ve bunlar saldırganlaştırılmış ve özel eğitilmiş horozlar. İnsanlar bu horozlardan seçtiklerine bahis oynuyorlar. Oyunun sonunda horozun sahibi ve bahisçiler paylarını alıyorlar. Bir nevi para sporu olarak da değerlendirilebilir yani hem heyecandan yağ yakıyorsunuz hem de para kazanıyorsunuz. Kaybederseniz de aç kalıp yine yağ yakıyorsunuz. Horoz dövüşünde kaybetmek yok.
Valla milattan önce 6. yüzyıldan beri var olduğu düşünülüyor. İlk çıkış amacı da dini ya da politik sebeplere dayandırılıyor. Atina'da, Kudüs'te ve bilimum yerlerde yapılagelmiş. Dünyanın çoğu yerinde de devam ediyor.
18. yüzyıldan beri horoz dövüşünün sürdüğü Madagaskar'da ilk önceleri amaç sarayı memnun etmekmiş. Şimdiyse ülke için inanılmaz bir gelir kaynağı. Zenginler evlerine, arabalarına kadar bahse giriyorlarmış.
Fotoğraftaki adamlar horozların boyutlarını ve ağırlıklarını hesaplıyor. Aynı zamanda çok 'adil' bir spor olduğu için, farklı boylarda ve kilolarda horozlar karşı karşıya getirilmiyor.
Süregiden ekonomik istikrarsızlık ve yoksulluk sebebiyle insanlar haftasonu oynanan bu bahisleri ekstra bir geçim kaynağı olarak görüyorlar. Ellerine anında sıcak para geçiyormuş.
Tamam ara sıra çıkan kavgaları hesaba katmıyoruz ancak bu horozların dövüşmek için eğitildiklerini de belirtmek gerekiyor. Hatta bazı dövüşlerde horozların bacaklarına keskin aletler bağlanıyor. Daha kanlı bir dövüş, daha çok para, daha çok sömürü, e daha çok 'spor' demek.
Horozun dövüşe hazırlanma süresi birkaç aydan bir yıla kadar uzayabiliyormuş. Hazır olup olmadığınaysa sahibi karar veriyor.
Bir anlığına hayvan haklarını kaale almadığımızı düşünelim ve gelir gider hesabı yapalım. Bir horoz ortalama $500 civarındaymış. Ayrıca bakımı da yaklaşık $100 tutuyor. Dolayısıyla her Madagaskarlı bunu karşılayamıyor. Fakirin durumunda değişen bir şey yok yani.
Dövüş 90 dakika sürebiliyor ve ringi ilk terk eden ve sahayı rakibine bırakan horoz dövüşü kaybediyor. Bazen terk etmeye bile vakit kalmadan hayvan ölüyor tabii. Alnına yazılmış, mukadderat...
Yasal olarak yürütülen horoz dövüşünden hükümet de vergi alıyor. Aynı zamanda mekan sahiplerinden gelir vergisi alıyor. Gelir düzeyi son derece düşük olan Madagaskar ekonomisini bu şekilde çevirmeye çalışıyor.
https://twitter.com/basicallystacey/status/609331744601313280
'Horoz dövüşü birçok ülkede yasaklandı çünkü hayvan sömürüsünü destekliyor. Hayvan sömürüsüne hayır!'
https://twitter.com/SAASA_RSA/status/558009670116589568
'İspanya, zalimliği, horoz dövüşünü ve köpek dövüşünü yasakladı'
https://twitter.com/El_Gato_ALF/status/613848342456594432
'Porto Riko'da horoz dövüşlerini durdurun'
Kaynak: Al Jazeera