TES nedir, yeni emeklilik sistemiyle ne olacak? Özgür Erdursun, Dünya gazetesindeki köşesinde merak edilenlere yanıt verdi:
1-BES Nedir? TES Nedir?
BES/OKS: 2017’den bu yana uygulanıyor. 45 yaş altı çalışanlar otomatik katılıyor. Maaşlardan kesinti yapılan bireysel emeklilik sistemidir.
TES: Hem çalışanın hem işverenin katkı yapacaği bir sistem. Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan (SGK) bağımsız ikinci basamak zorunlu emeklilik sistemi olacak.
2. TES Ne Zaman Başlayacak?
OVP'ye göre Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) 2026 yılının 2. çeyreğinde (Nisan–Haziran) başlayacak. Sistemin 1 Nisan–30 Haziran 2026 arasında yürürlüğe girmesi bekleniyor.
3. BES ve TES'e Katılım Zorunlu mu?
BES’te yalnızca 45 yaş altı çalışanlar otomatik olarak katılıyor. TES’te tüm çalışanların katılımı zorunlu olacak.
4. Emeklilik Sisteminden Çıkış Yapabilir miyim?
BES’te girişten sonraki ilk 2 ay içinde cayma hakkı mevcut. TES’te en az 10 yıl sistemde kalma şartı var; erken çıkış neredeyse imkânsız olacak.
5. Maaşım Kesilecek mi? Maaştan Yüzde Kaç Kesinti Yapılacak?
Hem BES’te hem de TES’te maaştan yüzde 3 kesinti yapılacak.
6. İşveren Katkısı
BES’te işveren katkısı yok. TES’te işveren de yüzde 3 katkı yapmak zorunda olacak.
7. Devlet katkısı
Hem BES’te hem TES’te yüzde 30 devlet katkısı var.
8. Fonların Yönetimi Nasıl Olacak?
BES’te fonlar bireysel emeklilik şirketleri üzerinden işletiliyor. TES’te fonlar daha merkezi, devlet denetiminde olacak.
9. Emeklilik Sisteminde Birikimlere Ne Zaman Ulaşılacak?
BES’te isteyen istediği zaman çıkabilir; 10 yıl kalıp 56 yaşını dolduran emeklilik geliri bağlatabilir. TES’te ise birikimlere erişim SGK’daki emeklilik yaşına paralel olacak.
09.09.1999-30.04.2008 arasında sigortalı olanlar: Kadın 58, erkek 60.
01.05.2008 sonrası sigortalılar: Kadın 58–65, erkek 60–65 (kademeli).
10. Ek Gelir Olacak mı?
BES'te toplu para veya emekli maaşı olarak alınabilir. TES'te SGK’dan alınan maaşa ek, tamamlayıcı maaş bağlanacak.
11. Esneklik
BES esnek, çıkış serbest. TES katı ve zorunlu, çıkış sınırlı.
12. Çalışan İçin Avantajlar-Dezavantajlar
Avantaj: Uzun vadede ek gelir imkanı.
Dezavantaj: Düşük maaşlarından yüzde 3 kesinti yapılacak.
13. İşveren İçin Avantajlar-Dezavantajlar
Avantaj: Çalışanlara ek güvence sağlanacak.
Dezavantaj: Yüzde 3 katkı işverenin maliyetini artıracak. Kıdem tazminatı, SGK primleri gibi yüklerle birleşince ek baskı yaratacak.
14. Devlet Açısından Avantajları
TES devlet için dev bir tasarruf fonu yaratacak. Bu fonlar uzun süre kullanılabilecek; kamu yatırımlarına kaynak olacak.
15. BES ile TES Birleştirilecek mi?
TES başladığında otomatik BES uygulaması bu sistemin içine dahil edilecek. Yani maaştan ayrı ayrı BES ve TES kesintisi yapılmayacak. Sadece TES için yüzde 3 kesinti olacak.
Özetle; Şu sizin maaş diye aldığınız para da gözümüz kaldı demişiler. Sizin aç, açık kalmanız gram umurumuzda değil bir bahaneyle onları da alalım dedik demişler.
Ben istemiyorum belki erken yaşta ölecem 50 yaşında vs emekli olamadan ölecem. Kesmesene abicim benim paramı ben varken harcamak istiyorum laa...
Sgk için %14 kesiyosun, vergi için %15 kesiyosun, %3 de zorunlu kes. Ne kaldı geriye? Hayır kestiğin rakamlarda bize geri dönmüyor. Ne devlet hastanesinde bakılabiliyorum, ne kamu hizmetlerinden eşit şartlarda faydalanabiliyorum. Bizden keseceğinize mankenlere tahsis ettiğiniz arabaları iptal edin!!