Sahiplerinin Dehasıyla Görülmeyi Hak Eden 15 Özel Kütüphane

Dehanın beslendiği araçların içinde kitaplar şüphesiz ki zamana meydan okumakta, nesilden nesile aktarılabilmekte ve yeni kuşaklara ilham verebilmektedir. Değerleri tartışmasız yazarların, düşünürlerin ve bilim insanlarının kişisel kütüphaneleri ise sahip oldukları ve dehalarını besledikleri kitapları görmek için eşsiz birer hazinedir.

Edebiyattan sanata, tarihten matematiğe dünyamızı değiştiren ünlü isimlerin kişisel kütüphanelerinde gezinmek ve okudukları yada sahip oldukları kitapları keşfetmek zihin açıcı bir işleve sahiptir.  Kimisi edebi dehasının ürpertici ihtişamına rağmen küçücük, kimisi ise sadece söylemedikleriyle imrendirecek kadar büyüklükte bu kütüphaneler korunabildikleri ölçüde zamana direnmektedir. Üstelik kimi zaman oralara kadar gitmenize dahi gerek kalmadan bu ünlü isimlerin bir çoğu derlenmiş kitap listelerine ulaşmak da mümkün. 

Bu özel kütüphanelere 'oturduğu yerden' okuyarak ulaşmak isteyenler kadar fiziki olarak orada bulunmak isteyenleri göz önünde bulundurarak adreslerini de ekledim. Ulaşabildiğim kadarıyla, dehalarıyla hafızalarımızda yer edinen ünlü simaların okuma listelerini de derlemeye çalıştım. Listede yer alan isimler belirli bir sırayla sıralanmamıştır. Listede yer bulabilenler, şahsi kıstasların ötesinde, ulaşılabilir durumda olanlar ve tarihi olarak günümüze kadar saklanabilenlerden oluşmaktadır.

İyi okumalar...

1. Umberto Eco

'Borges ve Etki Arzum' isimli makalesinde Umberto Eco 'bir kişinin halihazırda okuduğu kitapları sadece sakladığı' büyük kişisel bir kütüphanenin; asıl ve bilinmeyen işlevinin 'ama öncelikle ileride okumayı istediğinde okuyacağı kitapları beklettiği bir yer' olduğunu söyler. Bu haliyle kütüphaneler; gerçek düşün insanları için, okunmuş kitapların saklandığı tozlu raflar olmaktan çok geleceğin anahtarlarını oluşturmaktadır. 

Tarih, Edebiyat ve Düşün üstüne eşsiz dehasıyla hatırı sayılır bir popülariteye sahip Eco'nun kendisini 'anti-kütüphaneci' olarak sınıflamasına da şaşmamak gerekecektir. Eco tam da yukarıda dediği anlamıyla, kütüphaneleri eski zaman müzelerinden ayrıştırmaktadır. Ve zamanın işletildiği değerli bir hazine olarak kitabı fiziki anlamından çıkararak, araçsallaştırıp soyutlamaktadır.

On binlerle ifade edilen kütüphanesine gelen ziyaretçilerin, tüm bibliyofillerin karşılaştıkları şekilde, kaç tanesini okuduğunu sormalarına hala şaşan ünlü yazar meydana getirdiği edebi eserlerdeki kütüphane evreninin küçük bir reprodüksiyonunu sanki Milano'daki evinde yaratmış gibidir. Ziyaretçilerinin arasında küçük bir azınlığının ise ancak kütüphaneyi, tam da onun istediği şekilde, araçsallaştırabildiğini ifade etmektedir.

Umberto Eco: Kütüphanesinin bir köşesinde...

Ne yazık ki Eco, kitaplığındaki kitapların bir dökümünü paylaşmıyor.

Ancak halihazırda Eco'nun yazdıkları bir kütüphaneyi dolduracak gibi geliyor...

UMBERTO ECO - CURRICULUM VITAE

2. Agatha Christie

Agatha Christie'nin Güney Devon'da bulunan ve Greenway olarak anılan malikanesinin mütevazi kütüphanesi Christie'nin varislerinin vefatının ardından kamuya açılmıştır. Christie'nin sahip olduğu kitapların bir dökümü bulunamamıştır ama bu güzel sayfiye evi ve eşsiz kütüphane ziyarete açılmıştır. 

Adres: Greenway Yolu, Galmpton, Brixham yakınları, Devon, İngiltere, TQ5 0ES ( Greenway - Visitor information ) Telefon: 01803 842382

Eğer gizem dolu yeni bir okuma yapmak istiyorsanız ve nereden başlayıp nasıl bir yol takip edeceğinizi bilmiyorsanız resmi sitesinden Agatha Christie kitaplarının yayım sırasına göre listesi.

3. Oscar Wilde'nın "Olmayan" Kütüphanesi

1895'de eş-cinsellik suçlamasıyla tutuklanınca kişisel kütüphanesinin akıbetini kaybeden Oscar Wilde'nin şehir efsanesine dönen kitaplarından sadece 5 tanesi 2009'da bulunmuştur. Sayısı binlerle ifade edilen kitapları hala kayıp olan Wilde'nın 'olmayan' kütüphanesi hala çeşitli spekülasyonlara konu olmaktadır. Binlercesi bulunamasa da derlenmiş ve Listelenen kitaplara buradan ulaşabilirsiniz. 

Görselin de alındığı; bulunan 5 kitabın acıklı hikayesini okumak için tıklayınız.

4. Charles Dickens

Charles Dickens'ın yıllarca yaşadığı Londra'da Doughty Sokağı 48 Numara'da bulunan ve müzeye çevrilen evi yazarın kişisel kütüphanesini de barındırmaktadır. İnternette paylaşımı bulunamayan yazara ait kitaplara ulaşmak için ne yazık ki müzenin ziyaret edilmesi gerekiyor.

Adres: Charles Dickens Müzesi, Doughty Sokağı No:48 Londra WC1N2LX

Charles Dickens Museum

5. Winston Churchill

Sahip olduğu kitaplar altına imza attığı sayısız kitap, makale ve siyasal dokümanla hatırı sayılır bir arşive sahip olan Churchill'den tüm arta kalanlar, online olarak hizmete açılmıştır. Winston Chruchill'in şahsi kütüphanesi ABD'dedeki çeşitli vakıflar ve İngiltere'de hala ailenin kontrolünde olan okullar tarafından sahip çıkılmıştır. Churchill'in bir kısmı aile adına açılan kolejde kullanılmakla birlikte dijitalleştirilen arşive, belirli bir ücret karşılığında ulaşmak mümkündür. 

Churchill Archive - Home

Chrurchiil'in kaleminden çıkmış eserler: Writings

6. Albert Einstein

'Kesinlikle bilmek zorunda olduğun yegane şey, kütüphanenin yeridir.'

Sadece dehasını sergilediği matematik ve fizik alanlarında değil sosyal bilimlerden coğrafyaya edebiyattan dinsel metinlere kadar eşsiz bir kütüphaneye sahip olan Einstein'in tüm kitapları vasiyeti üzerine Kudüs'teki İbrani Üniversitesi'ne bağışlanmıştır. Sadece kendisine ait yazılı dökümanın on binlerle ifade edildiği kütüphane; üniversitenin kütüphanesinin temellerini de oluşturmaktadır. 

Albert Einstein'ın okuduğu kitaplara dair kısa bir liste için tıklayınız

(Görsel Einstein'ın Almanya'da çalışmalarını yürüttüğü ve muhteşem kütüphanesinin temellerini attığı odasından...)

Adres: Albert Einstien Arşivleri, Levi Binası, Kudüs İbrani Üniversitesi, Edmond J. Safra Kampüsü, Kudüs, 91904, İsrail

Einstein'ın ABD'de çalıştığı Princeton Üniversitesindeki günlerinden...

Albert Einstein'ın ABD'deki kişisel kitaplığında çalışırken...

Bugün İsrail'de bulunan kütüphanesinin internet sitesi: Einstein Archives Online

Victor Hugo

' Bir kütüphane gelecek nesiller için bir inanç hareketidir; hala karanlıkta kalan ama şafağın sökeceğine olan inancın işareti.'

7. Emile Zola

1878'den sonra Emile Zola'nın evi olarak kullandığı ve bugün bir müzeye dönüştürülen Medan'daki köşkü yazarın eşsiz kütüphanesini de barındırmaktadır. Zola'nın takipçisi olduğu Dreyfus Davası'na adanmış özel bir müze olarak da çalışan konaktaki Zola'nın özel kütüphanesi ziyaretçilerini bekliyor. 

Adres: Pastör Sokağı No: 26, 78670, Medan/Yvelines, Fransa

8. Charles Darwin

'Kitaplar, tüm değerli şeylerin en değerlileridir...'

Eşsiz dehasıyla tarihsel olarak tüm benliğimizi ve evrensel algılarımızı yerle bir eden bir bilimsel teoriye imza atan Charles Darwin'in sahip olduğu kütüphanesi 1908 yılında Darwin'in oğlu tarafından Cambridge Üniversitesi'ne bağışlanmıştır. 2011 yılında tüm envanteri çıkarılan ve online olarak kullanıma açılan binlerce kitap yazarın düşün dünyasını ve çalışmasının derinliğinin ölçeğini de sergilemektedir. Kütüphane'nin aslen bulunduğu ve Darwin'e uzun bilimsel çalışmalarına da ev sahipliği yapan konağı ise ziyarete açılmıştır.

Alfabetik olarak sıralanmış haliyle Darwin'in sahip olduğu kitapların tümüne ulaşmak ve bu dehayı besleyen eşsiz kütüphanede kaybolmak isteyenle için:Browse Charles Darwin's Library - Biodiversity Heritage Library

Kütüphane'nin bir zamanlar bulunduğu Darwin'e ait evin adresi: Luxted Yolu, Downe, Kent, İngiltere, BR6 7JT

9. William Faulkner

ABD'li ünlü yazar Faulkner'ın 'Rowan Oak' olarak anılan evi daha sonra mirasçıları tarafından Missisipi Üniversitesi'ne satılmıştır. Yazarın uzun yıllar yaşadığı evdeki kütüphanenin, dijital olarak paylaşıma açılmış bir envanteri olmasa da, ziyaretçiler tarafından kullanılmasına bir engel bulunmamaktadır.

Adres: Eski Taylor Yolu, Oxford, Missisipi, ABD (Görseller için tıklayın.)

10. George Lucas

Amerikan sinemasının dahi isimlerinden George Lucas'ın Kaliforniya'daki 'Skywalker Ranch' olarak anılan ve halka kapalı olan özel mülkündeki devasa kütüphanesi görenleri imrendirecek büyüklüktedir. Lucas'ın on yıllar boyunca sürdürdüğü çalışmalarını bu özel kütüphanede yapmıştır. Kütüphanenin sadece Lucasfilm'in müşterilerine açık olması bibliyofilleri kıskandırıyor olsa da Lucas'ın dehasını anlamak için 'şimdilik' sadece meydana getirdiği eserlerle yetinilmektedir.

Skywalker Sound | About Skywalker Ranch

Woody Allen

'Obur bir okurum. Hayatta kalmak için okumak zorundasınız. Keyif için okuyanlar, zamanlarını heba ediyorlar. Okumak keyfi değil; zaruridir.'

11. Ernest Hemingway

Ölümünün ardından Küba'daki devrimde bıraktığı 'Finca Vigia' olarak bilinen evi, ABD ile Devrim Hükümeti arasındaki özel anlaşmayla ziyarete açılmış ve eşi özel eşyalarını geri alabilmiştir. İdeolojiden ve devrimden bağımsız olarak Küba'yla özel bağlarını hiç koparmayan yazarın evi ve içindeki özel kütüphanesi Küba halkına armağan edilmiştir. 

Ancak sadık bir Hemingway hayranı olduğu bilinen John F. Kenedy'nin suikastı arkasından adına açılmak istenilen müze ve kütüphane için Hemingway'in kütüphanesinin de Küba'dan taşınması gündeme gelmiştir. Hemingway'in eşinin girişimleri sonuç vermiş ve Küba'da kalan yazara ait kütüphane Kennedy ailesin kurduğu JFK Kütüphanesi ve Müzesi'ne bağışlanmıştır. 

Yine de Küba'daki Devrim Hükümeti'nin Hemingway'in edebi mirasını kolaylıkla teslim etmemiştir. Hemingway'in eşine sadece yazara ait el yazmaları, çalışma notları ve özel eşyalar verilmiş iken kütüphanenin büyük bölümü bugün bir müzeye dönüştürülen 'Finca Vigia'da sergilenmektedir. 2007'de yenilenip tekrar kullanıma açılan müzedeki kütüphane Hemingway'in mirasını yansıtmaktadır.

JFK Müzesi'ndeki yazmalardan ve özel notlardan oluşan özel Hemingway Koleksiyonu: Ernest Hemingway Personal Papers

Hemingway'in Kütüphanesi ve Küba'daki müze: The Museo de Ernesto Hemingway Havana Cuba

12. Thomas Jefferson

'Kitaplar olmadan yaşayamam.'

1812'de Bladensburg savaşından sonra İngiliz birlikleri ABD'nin başkenti Washington'u yakınca; Thomas Jefferson, yıllarca biriktirdiği özel koleksiyonunu ABD kongresine satmıştır. Satın alınan bu koleksiyonun da neredeyse üçte ikilik kısmı 1851'de bir başka yangında yok olmuştur. Yangınlardan arta kalan bu kısım, bugün dünyanın en büyük kütüphanelerinden birisi olan ABD Kongre Kütüphanesinin de temelini oluşturmuştur. 

Jefferson'ın arşivinden arta kalanların listesi için tıklayınız.

Adres: Kongre Kütüphanesi, Bağımsızlık Bulvarı, No: 101, Güneydoğu Washington, 20540, ABD.

13. Lev Tolstoy

Tolstoy; ailesinin sahip olduğu kitaplığı geliştirip genişleterek büyük bir kütüphane edinmiştir. Yazarın sağlığında çeşitli dillerde  yirmi iki bin cilde sahip olduğu düşünülen envanterde on yedinci yüzyıla kadar tarihlenen nadir eserler de mevcuttur. 

Tolstoy'un kaleme aldığı 'Savaş ve Barış'ta yazar tarafından kullanılan kitapların dökümü ve kapak görselleri için tıklayınız

Çocuklarını okula göndermeyip kendisini eğiten Tolstoy'un kitaplığındaki çocuk kitaplarının dökümü ve kapak görselleri için tıklayınız

Tolstoy'un orijinal dilindeki kitapların listesi için tıklayınız.

Jean Paul Sartre

'Kütüphane, aynadaki dünyadır...'

14. Memleketinden Uzakta Hazin Bir Kütüphane: Voltaire

1795 - 1917 'Emperyal Halk Kütüphanesi'

1917 - 1925 'Rus Halk Kütüphanesi'

1925 - 1992 'Sovyet Halk Kütüphanesi'

Zaman içinde aldığı şaşalı isimlere aldanmayınız zira St.Petersburg'daki bu özel kütüphane, Rusya'nın en eski kütüphanesi olması yanı sıra Voltaire ve Diderot'un özel kütüphanelerinin devamıdır. 1795'de Rus Çariçesi Katerina'nın özel direktifiyle Voltaire'in mirasçılarından edinilmesiyle kurulan halk kütüphanesi bir yandan bilginin kamusal kullanımını artırırken bir yandan da iki büyük yazarın önemli mirasının korumasını da üstlenmiştir. 

Ünlü düşünür ve ansiklopedist Voltaire'in zamana direnen özel kütüphanesi St. Petersburg'ta ziyaretçilerini bekliyor.

Adres: Rus Ulusal Kütüphanesi, 1/3 Ostrovsky Meydanı, St.Petersburg

Voltaire'den miras kalan kütüphanenin tam indeksi (Rusça)

Voltaire'in kişisel kütüphanesinin tarihçesi (Fransızca)

15. Goethe

Goethe'nin ailesinden kalan ve 50 yılı geçen süre kullandığı Frauenplan'daki evi vefatından sonra müze haline getirilmiştir. Evde Goethe'nin çizimleri, şiirleri ve kitaplarının sergilendiği özel bir kütüphanesi de bulunmaktadır. Etkisi çağları aşan düşün ve edebiyat adamının çeşitli konulardan beslendiği kütüphanesi zenginliğiyle göz doldurmaktadır.

Goethe'nin kütüphanesindeki tüm kitapların indeksi için tıklayınız.

Popüler İçerikler

Sosyal Medyada Süren Öğretmenlik Tartışması: Az Çalışıp Çok mu Maaş Alıyorlar?
Cübbeli Ahmet Çakarlı Araçla Geldiği Etkinlikte Şeriatı Savundu: Skandal Sözlere Tepki Yağdı!
Kasımpaşa’nın 18 Yaşındaki Futbolcusu Yasin Özcan 8 Milyon Euro’ya Aston Villa’ya Transfer Oluyor
YORUMLAR

ATATÜRK te olmalıydı

Pasif Kullanıcı
26.02.2015

Atamızın kütüphanesini aradı gözlerim benim de..

Pasif Kullanıcı
01.03.2015

Kütüphanelere bakmak bile huzur veriyor.

25.02.2015

İşte galeri böyle olur dilerim yaradan rabbimden dilerim ki allah herkese kitap okuyabilmeyi nasip etsin.

TÜM YORUMLARI OKU (15)