Kürt edebiyatında 7 etkileyici şiir

20. yüzyıla kadar Kürt edebiyatı şiire dayanmaktaydı ve diğer Müslüman halklara benzer şekilde Arap vezin ve ifade biçimlerine bağlı kalmıştır. Edebî ürünler daha çok dinî kesimler ve sufi târikatlarıyla sınırlı kalmıştır. Ancak 1920 sonrasında bu klasik şiir biçimine ek olarak değişik edebî türler ortaya çıkmaya başlamıştır. 1920'lerin başında, şiirde klasik biçimi koruyan, fakat politik ve sosyal temaları işleyen klasisizm akımı doğdu. 1930'dan sonra ise Arapça vezin, pençe (beşli) denilen ve o ana kadar sözlü edebiyatta kullanılan vezinle değiştirildi. Aynı dönemde serbest vezin de ortaya çıktı.

1. Melayê Cizirî-Şox û Şengê/Cilvelim Nazlım

Melayê Cizirî'nin birçok tesirli şiir vardır.Bu şiir benim en'im.Hîvron adlı müzik grubu beste yapmış aynı zamanda.Şiirin bir kısmı şöyledir.

Cilvelim, nazlım zühre renklim 

Kalp hırsızım, kalp hırsızım 

Güvercin heybetli bakışlım 

Kalp hırsızım, kalp hırsızm 

Nazlım, hoş sözlüm gerdan güzeli 

Terhin çiçeği boş yanında 

Yürek hırsızm, yürek hırsızım 

Kurdî;

Şox û şengê zuhrerengê ,

dil ji min bir, dil ji min

Awirên heybet pilingê ,

dil ji min bir, dil ji min

Nazikê şêrînkelamê,

dêmdurê gerden şemalê

Çiçeka terhin î vala,

dil ji min bir, dil ji min

2. Melâ Huseynê Batêyî-Qiblegaha Aşiqan/Aşıkların Kıblesi

Klasik Kürt edebiyatının büyük şairi Mela Huseynê Bateyî'nin (15. yüzyıl) Qiblegeha Aşiqan (Aşıkların Kıblesi) . Modern Kürt edebiyatının en önemli yazarlarından Jan Dost’ un sesinden dinleyeceğimiz şiir, müthiş betimlemeleriyle, imgelerin sınırlarını zorlayan Kürt dilinin muhteşemliğini ortaya koyuyor.(İHB)

3. Arjen Ari-Ramûsan min veşartin li geliyekî/ Öpücükler gömdüm bir vadiye

Arjen Ari'nin 200 yılında Avesta yayınevinden çıkmış olan kitabına da ismini veren bu şiir,Mehmet Atlı tarafından bestelenip söylenmiştir.Savaşı ve aşkı aynı tempoda buluyor şiir.Şiirin bir kısım türkçe çevirisi şöyledir;

savaştadır şimdi benim gibi şiir

ne zaman süzerseniz kavramları kandan

acılardan mısralar, matemlerden dörtlükler

o zaman okuyun bu şiirimi

o zaman aşk sızacak bu şiirimden…

şer de ye mîna min niha helbest jî

kengî parzinîn biwêj ji xwînê

ji êşê rêz, ji şînê çarîn

helbesta min hingî bixwîn

wê evîn jê binizile…

4. Şêrko Bêkes-Çar Zarok /4 Çocuk

Şerko Bêkes orjinal şiir dili Kürtçenin Soran lehçesidir.

çar zarok

li îranê

çar zarokên

faris

tirk

ereb û

kurd

wêneyê mêrikekî çêkirin

yekem, serê wî

duwem, laşê wî

sêyêm, dest û piyê wî

çarem çek danî ser milê wî!

dört çocuk

iran’da

fars

türk

arap ve

kürt dört çocuk

bir adamın resmini çizdiler

birincisi, başını

ikincisi, bedenini

üçüncüsü, kollarını ve bacaklarını

dördüncüsü bıraktı omzuna silahı!

çevirinin türkçe çevirisi kime ait bilmiyorum.

5. Abdullah Peşew-Name/Mektup

Kendisi Soran lehçesiyle yazıyor.En'lerden biridir tabiiki de.Kurmancî lehçesine çevrilmiş bir şiiri var ki alıp götürür insanı... Mehmet Atlı sağolsun bunu da bestelemiş.

êvar e 

baran hûr hûr dibare 

tenê me

na ne tenê me

hemû bajar li gel min gav diavêje 

tenêtî karxezalek bû 

nêçirvanekî hat 

nîşan lê girt 

gavên min nagihêjinê

....

6. Rênas Jiyan-Janya

Beni ve çoğu insanı şiire doyuranlardan...

....

peykerekî: antîk, derîzî û mîtolojîk im, nêm ji min dihere, li 

ezmanê hundirê min, qaqlîbaz firînên kamîkazeyî li dar 

dixin, kovanên genimî, li ber aşên êşan, kêliyekê jî aş nabin, 

aj nabin, hûr dibin û hey hûr dibin, ji elfabêtan tîpek kêm 

dibe ku dimirim, w... ey waweylê janya, kezeba min dike di 

devê min re derkeve ji qehra...

türkçesi;

antik, mitolojik ve çatlamış bir heykelim, irin akıyor benden,

içimin semasında, martılar kamikazeyî uçuşlar

yapıyor, buğdayî hasretler, acılar değirmeninde, bir an olsun dinmiyorlar,

filizlenmiyorlar, ufaldıkça ufalıyorlar, alfabelerden bir harf eksiliyor

öldüğüm zaman, aahhh... yazık Janya, yüreğim ağzımdan

çıkacak oluyor kahırlardan…

7. Gulizer-Dia/Dua

Kürt edebiyatının etkileyici bir ismi olan Gulîzer kadın ruhunu,kadınlığını anlattığı şiirdir bu;

dua

yedi dilde

doğum sancısı çeken yedi kadından

dualar derledim

bir gün dönersin diye

bilmiyorum ki allah hangi dilden anlıyor?

'min bi heft zimanan

ji heft jinên di tengasiya zayînê de

duayan berhev kir

ji bo hatina te

nizanim xwedê bi kîja zimanî dizane?'

Popüler İçerikler

Premier Lig Devinden Arda Güler'e Çılgın Teklif! Bonservis İçin 50 Milyon Euro Düşünülüyor
İlk Buluşmada Alman Usulü Hesap Ödediği İçin Buluştuğu Kişinin Cimriliğinden Dem Vuran Kadın Tartışma Yarattı
Fatih Erbakan'dan Devlet Bahçeli'yi Kızdıracak Sözler: "Dedem Yaşında İnsan"
YORUMLAR
13.06.2016

Cansın editör. Bilgilendirmeye devam lütfen 👍

Bilgi olaraq zıngindir. müəllifləri tanımırdım

Kürtçe şiirlerin söz konusu olduğu yazıda önce Türkçesini yazmak muhteşem bir aklın ürünü. Tebrikler ONEDİO.

SEN DE YORUMUNU PAYLAŞ