Önceki gün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan ekonomik düzenlemeler, ihracatçılar başta olmak üzere birçok sektör temsilcisi tarafından olumlu karşılandı. Paket sonrası kurlardaki gerileme ile ilk beklenti fiyatların düşmesi yönünde şekillendi. Bir diğer beklenti ise öngörülebilir kur olarak öne çıktı.
Dünya'dan Yener Karadeniz ve İmam Güneş'in haberine göre, dengeli ve istikrarlı bir kur mesajı veren ihracatçı birlikleri temsilcileri, dolar kurunda 10 liranın altını ise tehlikeli olarak nitelendiriyor.
Sektör temsilcileri, perakendede dövize bağlı asıl düşüşün hızlı tüketim ürünlerinde gerçekleşmesini bekledikleri görüşünde birleşirken, ancak söz konusu indirimlerin yavaş yavaş olacağını belirttiler. Öte yandan, döviz kurlarında yaşanan düşüş nedeniyle yem fiyatlarında yüzde 5-13 arasında indirimi beraberinde getirdi. Önceki gün açıklanan akaryakıt zamları ise geri çekildi.
Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşveren Sendikası (EPGİS) Başkanı Fesih Aktaş:
“Cumhurbaşkanımızın açıklamalarının ardından hesaplamalarımıza göre akaryakıt fiyatlarına kısa zamanda yansıyacak ciddi bir düşüş bekliyoruz.”
İstanbul Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği (İHKİB) Başkanı Mustafa Gültepe:
Önceki gün açıklanan ekonomik tedbir paketi açıklamasının ardından kur önemli oranda aşağı geldi. Umuyoruz ki kur belirli aralıkta hem ithalatçı hem de ithalatçıyı öngörülebilirlik noktasında destekler. Etkileri olumsuz değil şu an için. Ancak kurun durduğu yer önemli. 10’un altı ihracatçı için çok tehlikeli. Bir diğer beklentimiz ise hammadde tarafında. Hammaddeye kurun etkisini anında yansıtanlar var. Onların da o zamları kurun düşüşüne göre geri almalarını bekliyoruz. Kur yukarı çıkınca fiyat artıranların şimdi inince de hızlı bir şekilde indirmesini bekliyoruz. Şu an için öyle bir gözlemimiz olmadı açıkçası.
Türkiye Giyim Sanayicileri Derneği (TGSD) Başkanı Ramazan Kaya:
Akşamdan sabaha ciddi şeyler değişti. Kur yüzde 25-30’dan fazla düştü. Ama biz yurtiçi değil ama ihracat ürünlerimiz için yüksekten alım yaptık. Maliyet yaptık. Şu an ters bir durumda kaldık. Bu hızlı iniş çıkış bizi anormal şekilde kaygılandırıyor. İkincisi güven ortamı sarsılmıştı. Bu ortam oturmadan istikrardan bahsedemeyiz. Orta ve uzun vadeyi görmek lazım. Daha iyiye gidecek diye umut ediyoruz. Kur belli bir seviyeye oturmadan konuşmak zor. Bankalara döndüğünüzde Merkez Bankası’nın söylediği oranlar ile kredi alamıyoruz. 22’lerin altında kredi yok. Limitler 1 milyon TL ile sınırlandırıldı. Nakit darboğazı var. Bu sorunların da çözülmesini bekliyoruz. Son ürün fiyatları inecek diye bir beklenti var. Biz giyim sanayicileri olarak önümüzdeki sezonun ürünlerini zaten daha önce yapmıştık. Hammadde fiyatları yüzde 100 arttı, işçilik yüzde 50 arttı. Bunlar sabit duruyor. Kur artışını üretici zaten ürünlere yansıtamamıştı. Şubat mart gibi yüzde 50 fiyat artışı beklentisi devam ediyor.
İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Başkanı Ahmet Öksüz:
Döviz kurlarının kontrolsüz bir şekilde artışı hepimizi rahatsız ediyordu. Bunun makul seviyelere inmesi gerekiyordu. Bundan sonraki süreçte kurun dengeli gitmesi çok daha önemli. İhracatçı dengeli ve istikrarlı bir kur ister. Kurun belli bir mant aralığında gitmesine önem veriyoruz. Enfl asyona oranla artması en makul olanı. 10’ların altında bir kur vardı son 1 aylık süreçte 18’lere kadar çıktı. 1 aylık süreçte birçok şey o kurla fiyatlandı. Anormal maliyetlerle karşılaştık. Bu fiyatlandırmalardan sonra hızlı aşağılara gelmesi de çok arzu edilen bir şey değil. Bunun biraz aşağısı da olabilir ama 10’ların altı tekrardan sıkıntı yaratır.
İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Başkanı Adil Pelister:
Özellikle kimya sektörümüzde hammadde bakımından dışa bağımlı olduğumuzu düşünürsek kurun istikrarlı ve öngörülebilir olması bizim için önemli. ihracatçılarımızın sermayesini güçlendirecek finansmana ulaşması bakımından önemli buluyoruz. Enflasyona etkisini ve fiyatlara yansımasını kurun istikrarına bağlı olarak ancak önümüzdeki üç aylık dönem sonunda görebileceğimizi düşünüyorum. Elbette beklentimiz fiyatların olması gereken makul düzeylere çekilmesi ve istikrarlı olarak devam etmesi.
Birleşmiş Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel:
Olumlu bir gelişme olarak değerlendiriyoruz. En önemli pozitif etkisi fiyat artacak beklentisi kırıldı. Beklenti enflasyonu oluşmuştu. İnsanlar maliyetlendirme yaparken hep daha fazla maliyet ile yerine koyacağım beklentisi ile yüksek fiyatlandırma yapıyordu. Bunda dövizin etkisi çok yüksekti. Bu beklenti kırıldığı için özellikle hızlı tüketim ürünleri başta olmak üzere fiyatlar geri gelmeye başlayacak. Bu çok hızlı bir şekilde olmayacaktır.
İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Başkanı Tahsin Öztiryaki:
Cumhurbaşkanımızın açıkladığı ekonomik manifesto ile yeni bir döneme girildi. Açıklanan yeni kararlarla beraber dövizin geri gelmesi sevindirici. Hammadde fiyatlarının daha erişilebilir olacağını düşünüyoruz. Kurla ilgili garanti verilmesi çok önemli bir hamleydi. Belirsizlikleri düşünmektense önümüzü görebilmek bizi rahatlıyor. Çok pozitif bir hamle oldu bizim için. Sadece ihracatçılar değil her kesimin yararlanacağı bir karar oldu. Müşterilere daha istikrarlı, öngörülebilir fiyatlar verebileceğiz.
İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği (İDMİB) Başkanı Mustafa Şenocak:
Biz ihracatçılar olarak her zaman stabil kurdan yana olduk. Bundan sonraki süreç büyük önem taşıyor. Kurun ani yükseliş ve ani inişlere karşın belirli bir seviyede olması bizleri çok rahatlatır. Özellikle Cumhurbaşkanımızın açıklamış olduğu ihracatçıya kur müjdesi bizleri rahatlatacak. İhracatçılar olarak ana hedefimiz olan ülke ekonomisine katkımızı her zaman devam ettirme hedefindeyiz. Kurun öngörülebilir ve sürdürülebilir bir şekilde devam etmesi herkes için hayırlı olacaktır.
ARMATÜR Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Gökhan Turhan:
İhracatçı firmalarımıza sağlanan ileri vadeli kur rakamı fiyatlama sıkıntısının önüne geçecektir. Pozitifliğin kalıcı ve sürdürülebilirliğinin olması durumunda, son dönemde yaşanan fahiş fiyat artışlarının da önüne geçilerek spekülasyondan kaynaklanan ekonomik istikrarsızlık azalacak, ekonomik aktörlerin geleceği öngörmeleri kolaylaşacaktır. Hükümetimizin kalıcı fiyat istikrarını sağlamak için doğru stratejik ölçütler ve göstergeler esas alacağını, finansal sistem üzerinde risk faktörü oluşturan para ve kredi göstergelerinde de iyileşmeler sağlanacağını düşünüyorum.
Mobilya Dernekleri Federasyonu (MOSFED) Başkanı Ahmet Güleç:
Mobilya sektöründe hammaddeye gelen artışlarda bir geri çekilme olmadı. Hammadde fiyatlarımız 1 yıldan bu yana artıyordu. Ayrıca asgari ücretten dolayı işçilik fiyatlarımız arttı. Dolayısıyla mobilya fiyatlarında bir geri çekilme beklemiyoruz. Ancak umudumuz bundan sonra döviz kurunun bu seviyelerde kalıp hammadde fiyatlarımızın artmaması yönünde dedi.
İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım:
Dövizde ve borsayı geçici bir enstrüman olarak kullanıp parasını artıran yatırımcı sonrasında parasını gayrimenkule yatırıyor. Son bir aydır parasını bozduran gayrimenkule geliyordu. Son alınan kararda vatandaşın endişesini giderdi. Dolayısıyla gayrimenkule yeniden bir devinim getirecek. Zaten mal da çok çok az. Dolayısıyla daha fazla talep görecek önümüzdeki günlerde. Bizim fiyat artışlarımız daha çok tedarikten kaynaklanıyor. Şimdi malzeme fiyatlarımızın da aynı süratle aşağı inmesini bekliyoruz. Ancak orda hala bir hareket yok. Ancak son alınan kararlar malzeme fiyatlarımızın artış hızını kesecek. Bu durumunda rafl arda bekleyen projelerin inmesini sağlayacağını umuyoruz.
Uludağ İhracatçı Birlikleri (UİB) Koordinatör Başkanı Baran Çelik:
Kur korumalı TL mevduat ürününün devreye alınmasını ihracatçılar olarak memnuniyetle karşılıyoruz. Son aylarda döviz kurunda oluşan sağlıksız fiyatın ve volatilitenin çözümü için atılan çok yararlı bir adım olarak görüyorum.
TOBB İklimlendirme Meclisi Başkanı Zeki Poyraz:
Sektörümüz için olumlu bir gelişme. İnşallah daha da iyi olacak. İç satışlara ve ihracatta olumlu yönde etkileyecek. İstikrarın sağlanması için olumlu bir adım oldu. TL’ye güvenin artacağı bir gelişme oldu.
Ekonomi tam olarak istikrardan geçer bu alıklar bunu anlamıyor tabi.