Kredi kartının büyük bir rahatlık olduğu reddedilemez. Para taşımazsınız, ödemeniz bir şekilde vadelenmiş olur, dilerseniz taksitlendirirsiniz de. Hijyen tarafı da var. Özellikle pandemi döneminde artan online ve temassız alışverişlerin de alışkanlık etkisiyle nakit kadar acı vermeyen ödeme şekli olan kartlarımızı kullanıyoruz. Hayatımızda büyük bir yer edinen zamlar da bu alanda yine kendini gösterdi. Kartlı harcamaların en çok zam gelen yerlerde kullanılması bir tesadüf değil heralde!
Merkez Bankası tarafından açıklanan verilerde kredi kartı harcamalarının 20 Mayıs 2022 itibarıyla 64,60 milyar liraya çıkması ile yeni bir rekor görülürken, geçen yıla oranla artış yüzde 119,2 oldu. Enflasyondan arındırıldığında da yüzde 29,25 oranında arttı.
Dünya’dan Şebnem Turhan’ın haberine göre, en çok zamların görüldüğü ürünlerde kredi kartı kullanımı da bu oranda oldu.
Akaryakıt istasyonlarında kartla yapılan harcamalar 5 milyar 444 milyon lira düzeyinde olurken, geçen yılın aynı dönemine göre artış yüzde 229,23 oranında gerçekleşti. Tabi burada geçen yıl benzin litresinin mayıs ayında 7,50 TL dolaylarında olup, bu yıl aynı dönemde 22 liranın üzerinde olmasının da etkisi yadsınamazken, enflasyondan arındırılan harcamada dolayısıyla artış yüzde 93,7 oranında geriliyor.
Benzin ve motorinde zamların devamı beklenirken, kredi kartlarında da bu yönde yeni rekorlar bekleniyor.
Artışın yüksek olduğu diğer kalem, içkili mekanlarda, hem pandemi bitişi hem de havaların ısınmasının etkisi ve hükümetin sıklıkla vergi düzenlemelerinin zam olarak görülmesi ile aynı dönemde harcama tutarı 91 milyon 53 bin lira oldu. Geçen yılın 20 Mayıs haftasında yapılan harcamalarla karşılaştırıldığında artış çok çarpıcı: Yüzde 1683! Enflasyondan arındıralım desek yine yüzde 948,95 oranı ile karşılaşıyoruz.
Pandemiden çıkış ve mevsim itibarıyla rağbet gösterilen diğer bir harcama da havayolları oluyor. Fiyat artışlarının etkisini yine es geçemediğimiz bu alanda yapılan harcamalar 2 milyar 977 milyon 293 bin lira olurken, artış oranı yüzde 361,8, enflasyondan arındırıp bakarsak o da yüzde 171,7 oranında görülüyor.
Havayolu harcaması deyince akla bir de konaklama geliyor tabi. Enerji, gıda, ücret artışları ile maliyetleri fırlayan sektörlerden olan konaklama için 1 milyar 43 milyon 772 bin lira harcanırken, bu harcamalar 1 yılda yüzde 339,4 oranında artmış. Enflasyonda arındırsak dahi yüzde 158,51’e ulaşıyoruz.
Yüzde 338,83 oranında harcamalarda artış görülürken, reel bazda da yüzde 158,2 oranında yükseliş olduğu bir gerçek.
Gıda tarafında bir de market boyutu var ki ya şaşkınlık ya kızgınlık hissettiren boyutta olsa da enflasyon karşısında boynu bükük kalıyor. Verilerde görülen gıda kalemindeki harcama yüzde 110,6 oranında artsa da reel bazda yüzde 23,93 oranında artmış. Market alışverişleri de yüzde 106,37 oranında artış göstermiş ama enflasyon karşısında yüzde 21,41 artış olmuş görünüyor.
Kurdan en çok etkilenen alanlardan olan elektronik eşya ve bilgisayar alışverişlerinde taksit düzenlemelerinin de etkisiyle kartlı harcamalar geçen yıla göre reel oranda azalırken, artış oranı yüzde 65,5 yükselse de enflasyon karşısında yüzde 2,65 oranında azaldı.
Enflasyondan arındırıldığında diğer kalemlere göre daha mütevazı kalan sektörlerdeki artış ise giyim ve aksesuar harcamalarında yüzde 14,8, mobilya ve dekorasyonda yüzde 3,95, telekomünikasyonda da yüzde 12,95 oranında oldu.