Kreatinin kas dokularında bulunur ve enerji üretmeye yarar. Kaslardan kan dolaşımı ile böbreklere iletilen kreatinin fosfattan ayrıştırılarak idrar yolu ile vücuttan dışarı atılır. Sadece kaslar hakkında bilgi vermez aynı zamanda böbrek fonksiyonları hakkında da bilgi verir. Kreatinin yüksekiği ve düşüklüğü ne anlama gelir? Kreatinin molekülü hakkında merak edilenleri sizler için derledik...
Kişilerin kan testi sonuçlarında sıklıkça duyduğu kreatinin, genel sağlık durumu hakkında birçok bilgiler verir. Kreatinin değeri kas kütlesine göre değişiklik gösterebilir. Erkeklerin kas oranı kadınlardan daha fazla olduğu için kreatinin değeri daha yüksek çıkmaktadır. Peki kreatinin nedir? Yüksekliği ve düşüklüğü ne anlamlara gelmektedir? Değerleri kaç olmalıdır? İşte detaylar...
Kreatinin, kişinin böbreklerinin fonksiyonu ile ilgili sağlık durumunu ve kas miktarını gösterir. Kas dokularında bulunur ve enerji oluşumunda büyük bir öneme sahiptir. Kreatinin, günlük aktivite sonucu kaslarda oluşan organik bir atıktır. Kan yoluyla böbreklere taşınır. Böbrekler ise bu organik atığı filtreleyerek idrar ile birlikte dışarı atar. Kreatinin üretimi ve dışarı atılması bir dengedir. Eğer bu denge bozulursa kreatinin seviyesinde değişiklikler görülür. Aynı zamanda vücuda bakteri bakteri üremesini durdurur. Genel olarak insan vücudunda kaslarda üretilse de beslenme ile az da olsa amino asitlerde de üretimi yapılır.
Kreatinin seviyesi yaş, kas kütlesi, cinsiyete göre farklılık göstermektedir. Kas kütlesinin azalmasına nörolojik hastalıklar, yaşlılık, kilo kaybı gibi durumlar etki etmektedir. Bunlar da kreatinin seviyesinin düşmesine neden olmaktadır. Diyetin kreatin seviyesinin dengelenmesinde önemli bir rolü vardır. Protein ağırlık yemekler ile beslenmek kas kütlesini arttıracağından dolayı kreatinin seviyesini yükseltir. Kalp yetmezliği, mesane ve idrar yollarında tıkanıklık, böbrek kanseri, böbrek yetmezliği, tiroit bezi hastalıkları, enfeksiyonun varlığı gibi hastalıklar kreatinin seviyesinin düşmesine sebep olabilmektedir. Kreatinin seviyesinin düşmesinin belirtileri ise şunlardır:
Halsizlik
Karın ağrısı
Şişlik
Sarılık
Hareket ederken kısıtlanma
Solun renk
Kaslarda ağrı ve şişkinlik
Kanlı veya katranlı dışkı
Kreatinin seviyesinin yüksekliği, kişinin kas kitlesine ve yaptığı faaliyetlere bağlıdır. Eğer böbrekler filtreleme işlemini sağlıklı bir şekilde yapamıyorsa fazla kreatinin vücutta atılamaz. Vücutta kreatinin yüksekliğinin belirtileri ise şunlardır:
Halsizlik
Kilo kaybı
Ödem
Baş dönmesi
Cilt kuruluğu
İştahsızlık
İdrarda ağrı ve idrar miktarında oynama
Kreatinin seviyesine kan veya idrar testi ile bakılır. Kan yoluyla ölçülen kreatinine serum kreatinin, idrar yoluyla ölçülen kreatinin seviyesine ise kreatinini klirensi olarak adlandırılır. Yetişkin bireylerde serum kreatinin değeri erkeklerde 0.50 mg/ dL ile 1.40 mg/ dL, kadınlarda ise 0.50 mg/ dL ile 1.30 mg/ dL arasında olmalıdır. Kreatinini klirensinin değeri ise yaşa ve cinsiyete göre farklılıklar göstermektedir.
Erkelerde 13-50 yaş arası 90-137 mL/ dK, kadınlarda ise 80-125 mL/ dK arasında olmalıdır.
Erkeklerde 51-60 yaş arası 85-132 mL/ dK, kadınlarda ise 75- 120 mL/ dK arasında olmalıdır.
Erkeklerde 60 yaş ve üzeri 80-132 mL/ dK, kadınlarda ise 70-120 mL/ dK arasında olmalıdır.