Türkiye'de son günlerde artışa geçen koronavirüs salgınıyla birlikte, PCR testleri 'pozitif' çıkıp servise alınan hastalara, parayla bakanlar nedeniyle sosyal medyada refakatçi borsası oluştuğu ortaya çıktı. Sosyal medya üzerinden müşteri arayanların, baktıkları hastalar için 24 saatine 500 liradan 800 liraya varan ücretler istendiği bildirildi.
Koronavirüs hastalarının bakıma muhtaç yakınlarına refakatçi olma izni veriliyor. Kiminin yakını risk almak istemiyor, kimi riskli grupta bulunuyor. Bakıcı firmalarından çalışan özel refakatçiler bu alanda önemli bir görev üstleniyor. Belirli bir ücret karşılığında özel kıyafetli, maskeli, siperlikli refakatçiler, koronavirüs hastalarına iyileşene kadar bakıyor. Ancak bu süreçte, sosyal medya üzerinde kurulan refakatçi gruplarında verilen 'Kovid-19 hastasına bakılır' ilanları da dikkat çekmeye başladı.
DHA muhabirinin ulaştığı ilan veren kişilerden biri, hastanın bulunduğu servise girip 24 saatine 600 liraya refakatçi olduğunu belirtirken, 'Hastamızın yanına girdiğimiz zaman, taburcu oluncaya kadar çıkmamız yasak. Hastalarımıza 24 saati 600 liradan bakıyoruz. Hastanın yanında işi bilen birisi olması gerekiyor. Hastaneler özellikle refakatçı istiyorlar. Hemşireler mi ilgilenecek sizin hastanızla. Bizim işimiz bu' ifadelerini kullandı.
İlan sahiplerinden bir diğeri ise koronavirüslü hastaya diğer bakıcıların 700-800 liraya baktığını kendisinin ise 600 liraya refakatçi olduğunu belirtirken, şunları kaydetti:
'Koronavirüs hastasına hastanede, evde bakıyorum. Kendi evinde bakıyorum. Hastaneye girdiğimizde herhangi bir problem olmuyor. Ben gerekli önlemimi alıyorum, giriyorum. Referans da verebilirim, daha dün taburcu oldu hastam. Ondan bir hafta önce de baktım. Tedavi saatlerinde tulumlarını giyip, maskelerini takıp, gözlüklerini takıp giriyorlar. Sonrasında tekrar serumu almak için tekrar giyinmek istemiyorlar. Bana 'çıkartabilir misin?' diyorlar. Ben çıkartıyorum, 15 yıldır yapıyorum bu işi. Ben koronavirüs geçirdim, antikorluyum. 24 saati için 600 lira alıyorum. Ben 700'e bakıyordum, 600 dedim. 700-800'e bakıyorlar, ben 600'e bakıyorum. Profesyonel hasta bakıcıyım. Hastana baktıracaksan baktır, riskini ben düşüneyim.'
Yemeklerini, ilaçlarını, kişisel bakımlarını karşılıyorlar. Hastalar iyileştikten sonra ise kendilerini evlerinde 14 gün karantina altına alıyor, bir semptom hissederlerse test yaptırıyorlar. 14 günlük kişisel karantinanın ardından refakatçiler koronavirüse yakalanmadıkları takdirde tekrar yeni bir hasta için çalışmaya başlıyorlar. Özel kıyafetli, maskeli, siperlikli bu bakıcılar, bütün risklere rağmen hastalarının bakımlarını üstleniyor. Doktorlarıyla konuşup ailesine bütün bilgileri veriyor. Refakatçilerin 24 saat çalışma ücreti 250 lira ancak koronavirüs hastasına bakan refakatçiler için bu rakam 24 saat için 500 lirayı da aşıyor.
Ekiplerini koronavirüs hastalarına giden refakatçiler ve koronavirüs hastalarına gitmeyen refakatçiler olarak 2 gruba ayırdıklarını söylen bakıcı firması sahibi Efe Aydoğan çalışma sistemlerini şöyle anlattı:
'Koronavirüs hastalarına giden refakatçiler riskli gruplar oluyor çünkü temaslı olmuş oluyor. Bu refakatçileri normal hastalara yönlendiremiyoruz. Normal hastalara giden refakatçileri de diğer hastalara göndermiyoruz. Refakatçilerimiz alt değiştirme, sonda takma, ilaç takibi varsa hastaların yaralarının bakımını yapıyorlar. Yemek yemesini sağlayıp, beslenme düzeninin takibini sağlıyorlar. Eğer yatakta yatıyorsa, pozisyonlarını takip edip hareket etmesini sağlıyorlar. İhtiyaç duyulduğu zamanda hastanın doktoru ile birebir görüşüp bunu yakınlarına rapor ediyorlar. Koronavirüs refakatçileri kendilerini korumaya çalışıyorlar. Bir odaya girdiği zaman hastanın yanına o odadan çıkamıyor, izolasyon süreci bittikten sonra çıkabiliyor ancak. Çıktıktan sonra da kendisini 14 gün boyunca koruma altına alıyor. Eğer 14 günün sonunda bir şeyi yoksa tekrar çalışmaya gidiyor. Şu anda refakatçi sektöründe koronavirüs için günde yüzlerce telefon alıyoruz. Normal hastalar için de talep geliyor ama koronavirüs şu anda bayağı revaçta. Aile yakınlarının bazıları çekindiği için, bazıları kendi karantinada olduğu için, riskli grupta olduğu için gidip hastalarına bakamıyorlar. Hastaların yüzde 80'i yaşlı. Tabii genç olanlar da istiyorlar. Hastanenin inisiyatifine bağlı.'
Öncelikle şu başlığı atarken biraz daha özen gösterin. İkincisi, aslında bu gelinen ekonomik durumun göstergesidir insanlar ne yazık ki mecbur kalmasalar böyle bir şeyi isteyerek yapmaz diye düşünüyorum bunun bir tık üstü organ için facebook grubu kurmak. Allah sonumuzu hayır eylesin. Gidişat çok kötü bangır bangır bağırıyor.
İki haftalık izne kaçayım dedim, memlekete düştüğüm günün sabahı kardeşim pozitif çıktı iki haftalık karantinaya alındık, iki gün içinde annem(70 yaş) fenalaştı temaslı hasta ambulansıyla hastaneye servise kaldırdık o da pozitif çıktı kendimi zorla yanına refakatçi yazdırdım. Bir hafta tekli koltuğun üzerinde uyudum, Allah razı olsun odalar tek kişilik tv, buzdolabı vs ne ararsan var, lojistik zinciri de kurdum (biraz rüşvetle) kral gibi kaldık yedik içtik sağ salim eve döndük ve ben yine negatif çıktım yada daha önce habersizce atlattım. Sonra bir haftada da evde karantinada kaldık, tatil zehir oldu bir haftamda fazladan gitti. Hepsi feda olsun, biliyorum ki o olsaydı değil corona ejderhaların bile önüne atlardı benim için.