Ankara'nın şimdi Anadolu Meydanı olarak anılan eski Tandoğan Meydanı'na da isim vermiş, buna rağmen bolca eleştirilmiş, sözleriyle akıllara kazınmış Nevzat Tandoğan'ı daha önce duymuş muydunuz?
Ankara'nın şimdi Anadolu Meydanı olarak anılan eski Tandoğan Meydanı'na da isim vermiş, buna rağmen bolca eleştirilmiş, sözleriyle akıllara kazınmış Nevzat Tandoğan'ı daha önce duymuş muydunuz?
Aynı dönemde farklı bir ilde valilik yaptığı için 1929'da milletvekilliğinden istifa eder ve kendisini hatırlatacak mevkiye gelir, Ankara valisi olur.
Onu bir idari amirin ötesinde bugünlere dek hafızalarda tutan ise 'Nevzat Tandoğan zihniyeti' olarak üzerine yapışan meşhur davranışlarıydı, öyle ki bazıları birer şehir efsanesi olsa bile gerçeğe temas eden olaylarıyla bugün bile tartışılıyor.
Yine rivayetlere bakıldığında bu izolasyonun modern olanla modern olmayan arasında bir sınır koymak üzerine olduğunu görürüz. Ankara'nın merkezinde 'gezebilecek' kişiler Tandoğan'ın emriyle polisler tarafından kontrole tabi tutulur, hatta bu kontrollerin biri Âşık Veysel'in de şehrin kapısından dönmesine yol açar.
Ankara’ya geldiği sırada Vali Nevzat Tandoğan’ın uygulamaya koyduğu kontrol uygulamasına takılıyor. Olaylar şöyle gelişiyor: Arkadaşıyla birlikte Ulus'ta Karaoğlan Çarşısı'na giden Âşık Veysel, polislerle de orada karşılaşıyor.
Sonrasında Veysel ve arkadaşı Ulus'u terk ediyor fakat o dönemleri irdelerken Turgut Özakman'ın genel bir uygulamaya dikkat çektiğini de belirtelim. Şöyle diyor Özakman:
'O dönemde sahiden belli caddelerden geçilemez, şehre sadece trenle gelinebilirdi. Gelenler Karacabey Hamamı’na sokulurdu. bazılarının üzerinden bir sürü bit çıkardı. O caddelerden doğrudan geçilememesinin nedeni buydu.'
Hatta bu kararları Belediye Meclisi'ne “yüksek muvaffakatınızı istihsalden emin olarak fikrimizi tatbik sahasına geçirdik.” diyerek tebliğ etmekten de geri durmuyordu. Dönemde alınan kararların geneline bakıldığında görülen genel işleyiş ortaya çıkan Tandoğan Ekolü'nün çerçevesini ilginçleştiriyor.
Örneğin, Tandoğan döneminde belediye tarafından belirlenen kurallara uymadığı, yani ölçü ve tartılarda hilede bulunduğu yahut gıda maddelerinin içine onaylanmayan ürünler karıştırdığı, bazı durumlarda da ekmeği iyi pişirmediği, eksik gramajlı ürün sattıkları için ceza alan esnaflar isimleriyle yerel gazetelerde anılıyordu.
Şehirde koyulan kuralların katılığı sebebiyle yerleşen ekolün günümüze dek etkilerini sürdürdüğü tartışılır ve mübalağa payını dikkate alarak düşünürsek gerekli olduğu şüpheli noktalarda bile 'Çimlere Basmayınız' ve 'Buraya Park Etmeyiniz' gibi uyarı tabelalarının yerleştirilmesinin Tandoğan döneminden miras olduğu söylenir.
Tandoğan'ın Serdengeçti'ye 'Ulan öküz Anadolulu! Sizin milliyetçilikle, komünizm ile ne işiniz var? Milliyetçilik lâzımsa bunu biz yaparız. Komünizm gerekirse onu da biz getiririz. Sizin iki vazifeniz var: birincisi çiftçilik yapıp mahsul yetiştirmek; ikincisi, askere çağırdığımızda askere gelmek.” dediği söylense de farklı kaynaklarda bir detaya daha erişilebilir.
Dikkatli baktığımızda Serdengeçti hapisten çıktıktan sonra Tandoğan ona Ankara Belediyesi Tahakkuk Şubesi’nde görev yapmasını teklif etmiş, Serdengeçti de kabul ederek bir yıla yakın bir süre bu makamda görev yapmıştı.
Davada katili saklamak ve suçu üstlenmesi için Reşit Mercan isimli şahsa baskı yaptığına dair iddialar sebebiyle ifade vermesi bir yana tanık olarak çağrıldığı mahkemede sanık konumuna geçmesi şaşkınlık yaratmıştı.
Mahkeme sonrasında gazetelerde çıkan olumsuz yayınlar, halkta oluşan şüphe, belki de valilik yaptığı süre boyunca yaşadığı yıpranmışlık hissi siyasi kariyerine dair yaşadığı hayal kırıklığıyla birleştiği düşünülür.
Bu olayların üst üste gelmesiyle 9 Temmuz 1946’da kendi evinde intihar etmiştir.
2015 yılındaysa meydan ve meydanda bulunan metro istasyonu Anadolu adını alır. Yine Ankara'da ABD Büyükelçiliğinin de üzerinde bulunduğu Nevzat Tandoğan Caddesi, birkaç ay önce Zeytin Dalı Caddesi olarak değiştirildi.
Ankara'nın kaderine yön vermiş Nevzat Tandoğan zorlu bir dönemde önemli bir şehrin yönetimini üstlense de tartışmaların odağı olmaktan da kurtulamadı, onlarcasını irdelemediğimiz detaylarıyla neredeyse 80 yıl sonrasında halen bu tartışmalar sürüyor.
Ankara da ne acayip yermiş arkadaş. Gelen 20 yıl koltuğu bırakmıyor.
hatta aşık veysel o gün atatürk ile buluşmaya gelmişti, vali yüzünden bu olmadı
Yazının başlığı, görselde yazan alıntı ve içerik arasında uçurum var. 1- "Ulan öküz anadolulu" içerikte de belirtildiği üzere sonradan kamu kurumunda görev teklif edilen kimseye söylenecek bir söz değil. 2- Aşık veysel'i şehre sokmama gibi bir durum olmadığı yine içerikte net olarak belirtilmiş. 3- Aşağıda yapılan yorumlara bakınca okumaktan aciz bir güruhun yıl 2018 olmasına rağmen taşralardan şehirleri nasıl istila ettiğini net olarak görebiliyoruz.