Kolesterol ülkemizde de en çok görülen sağlık problemlerinden biri. Sağlık Bakanlığı verilerine göre, Türkiye'deki yetişkinlerin üçte biri bu durumla karşı karşıya. Bu durum, felç ve kalp krizi gibi ciddi sağlık sorunlarıyla karşılaşma riskini de arttırıyor. Kolesterolün önüne geçmenin yollarını sizin için araştırdık, ancak yine de kolesterolünüz varsa doktora danışmanınızı tavsiye ederiz. İşte kolesterolün önüne geçmenin yolları 👇
Kolesterol, kanınızda dolaşan bir balmumudur. Kendi başına zararlı olmayabilir. Hatta hücrelerimizi oluşturmamıza ve hormonlar üretmemize yardımcı olması için kolesterole ihtiyacımız vardır. Ancak fazlası sorunlara neden olabilir. Örneğin, kanınızdaki fazla kolesterol, Houston Methodist Hastanesi'nde önleyici kardiyolog olan Dr. Eleonora Avenatti'ye göre, damarlarınızın içinde birikmiş 'çöp' olarak adlandırılan aterosklerozun ana nedenidir.
Kolesterol seviyeniz, doktorunuzun istediği bir kan testi (lipid paneli) ile ölçülür. Kolesterol seviyeniz yüksekse, size ilaç veya diyet ve egzersiz gibi yaşam tarzı değişiklikleri önerilebilir.
Uzmanlar, belirli yiyeceklerin kolesterol seviyelerinizi etkileyebileceğini ve yukarıda bahsedilen olumsuz etkilere yol açabileceğini belirtiyorlar. Beslenme ile başlayan en doğal değişikliklerden biri bu.
Tam yağlı süt ürünleri doymuş yağ bakımından zengindir, bu da LDL olarak bilinen ve genellikle 'kötü' kolesterol olarak adlandırılan tip için iyi değildir. Philadelphia'da kayıtlı diyetisyen ve Be Well with Beth'in sahibi olan Beth Auguste, 'Doymuş yağ aslında vücudunuzun kötü kolesterolü temizleme yeteneğini azaltabilir,' diye açıklıyor. 'Kötü kolesterolünüz karaciğerinize giderek orada temizlenir ve vücudunuzdaki bazı kolesterolü temizlersiniz. Bu doymuş yağ karaciğerinizi etkiler çünkü kötü kolesterolü o kadar çok parçalayamazsınız.'
Süt ürünlerinin bazı sağlık faydaları vardır, bu nedenle mümkün olduğunca düşük yağlı süt ürünlerini diyetinize dahil ederek bu belirli sorunu azaltabilirsiniz.Ayrıca, Auguste, yağsız yoğurt veya lor peyniri gibi yağsız süt ürünlerinize badem veya chia tohumları gibi sağlıklı, doymamış yağlar ekleyebileceğinizi söyledi. 'Bu, süt proteiniyle birlikte sağlıklı yağ sağlar,' diyor Auguste.
Kırmızı et yüksek kolesterolü olan kişiler için harika bir seçenek değil. Neden mi? Yukarıda bahsedildiği gibi, kırmızı et doymuş yağ bakımından zengindir ve bu da vücudunuzun kolesterolü parçalamasını zorlaştırır, diyor Auguste. Bu, asla kırmızı et yememelisiniz anlamına gelmez, ancak yüksek kolesterolü olanlar alımlarını dikkatli bir şekilde düşünmelidir.
'Şahsen, genel olarak, etinizi öğünlerle daha çok garnitür olarak kullanmalı ve protein almanın bir başka yolu olarak fasulye, quinoa veya mercimek gibi yüksek proteinli tahılları yemeli ve yemeğinizdeki protein, demir ve lifi desteklemelisiniz,' diyor Auguste.
Auguste'ye göre, doymuş yağ ayrıca et derilerinde de yüksektir. Bu, tavuk derisi, hindi derisi, domuz derisi veya başka bir şey olsun, tüm etlerin derisi için geçerlidir.
'Routhenstein, 'Derisi olmayan tavuk eti, balık, baklagiller (fasulye, mercimek, nohut) ve tofu gibi yağsız protein kaynaklarını tercih edin. Bu protein kaynakları doymuş yağ bakımından daha düşüktür ve kalp sağlığı konusunda kas kütlesinin korunmasına yardımcı olabilir,' dedi.
'Avenatti'ye göre, genellikle sağlıksız yağlar ve tuz bakımından yüksek, lif, vitamin ve mineraller bakımından düşük olan bu gıdalar, kardiyovasküler sağlık açısından zararlı bir kombinasyondur.
'Hastalarım etli hissetmek istiyorsa, lütfen elbette bifteği tercih etsinler. Ancak bir sosis gibi çok işlenmiş bir şey, gerçekten de o ilkel ette bulunan besleyici dengeyi artık taşımayan bir şey, bunun yanından uzak durmanız gereken bir şeydir,' diyor Avenatti. Bu nedenlerle, ultra işlenmiş gıdalarla zengin bir diyetin, besleyici bir dengenin korunmasını öneren tüm önemli [kardiyovasküler] topluluklar tarafından önerilmediğini, bunun yerine bir 'bütün gıda' yaklaşımının önerildiğini belirtti.
Routhenstein'a göre, yüksek kolesterolünüz varsa kızartma yiyeceklerden kaçınmanız lazım. Kızartma yiyecekler aynı zamanda trans yağlar içerebilir, bu da kötü kolesterol seviyelerinizi ve genel kalp hastalığı riskinizi artırabilir. Mayo Kliniği'ne göre, bu, tatlı ve tatlı olmayan kızartma yiyecekleri de içerir, örneğin kızarmış tavuk, donutlar ve patates kızartması gibi.
'Avenatti, 'Keşke size her şeyin yediğimiz yiyeceklere bağlı olduğunu söyleyebilsem,' dedi. 'Ancak, maalesef, durum gerçekten böyle değil... yediğimiz yiyecekler kolesterol içerir, ancak kolesterolün çoğunluğu kanımızda dolaşıyor ve aslında kendi vücudumuz tarafından üretiliyor.'
Avenatti'ye göre, kişiden kişiye değişkenlik, genetik faktörlere ve vücudumuzun kolesterolle nasıl başa çıktığına bağlıdır, beslenme tercihlerinden daha fazla etkilenir.