Kürt Edebiyatı, dilin var oluşunu kabul etmeyenlere inat, pek çok köklü edebiyat gibi gerek klasikleriyle gerekse sürgünden var olmuş güçlü hikâyeleriyle sizi tarihten günümüze derin bir yolculuğa çıkarmaya hazır ve nazır. İşte, Klasik Kürt Edebiyatı'ndan Moderne doğru minik bir yolculukla, dünyada yer etmiş önemli eserler.
Türkiye'de çokça bilinen Kürtçe bir eserle başlayalım. Ehmedê Xanî'nin 1692 yılında, Kurmançi lehçesinde yazdığı manzum eseri, birbirine aşık, kavuşamayan iki gencin trajik öyküsünü anlatıyor.
Federe Kürdistanlı yazar Seid Dereşi'nin hazırladığı Diwan'da Feqiye Teyran'ın yaşamı, el yazmaları, mahlasları ve Teyran hakkında halk arasında dolaşan söylenceler yer alıyor.
Asıl adı Ehmed olan Melayê Cizîrî, Kürt tasavvuf şiirinin en önemli temsilcisi. İyi şiirin standardı olarak Diwan esas alınıyor ve Mevlânâ, Hafız gibi tasavvufçu alimlerle eşdeğer görülüyor.
Kürt edebiyatının mihenk taşlarından olan Mehmed Uzun'un pek çok eserini Türkçe okumak mümkün. Ancak, Siya Evînê bu eserler arasında en önemlisi diyebiliriz. Kitapta işlenen karakter, Van'da doğup büyümüş ve Fransa'da eğitim almış; İstanbul'da yaşadığı dönemde ise Cemil Meriç gibi Türk Edebiyatı'nın önemli isimlerine hocalık yapmış bir aydın. Aynı zamanda, Mehmed Uzun'un pek çok eserinde görebileceğimiz memleket sevdasını, bu karakterde de çok belirgin bir şekilde görüyoruz.
Yaklaşık 2500 yıllık bir geçmişi olan Memê Alan, bir halk yapıtı olarak doğmuştur. Destan, Kürt halkının ve geçmişin anlaşılmasına yardımcı oluyor.
Kürt - Sovyet yazar Erebê Şemo, ilk Kürtçe romanın yazarıdır. Latin alfabesinden oluşan Kürtçe alfabenin de mimarlarındandır.
Heciyê Cindî'nin bu romanı 1950'li ve 60'lı yıllarda Kafkas Kürtleri'nin yaşımı üzerine kurulu. Cindî'nin bu romanı, verdiği eserler arasında en önemli eser olarak karşımıza çıkıyor.
1965 Kobanê doğumlu yazar, cumhuriyet hikâyesi anlatıyor. 4 kısımdan oluşan kitapta, Badine Amêdi aracılığıyla Kürt Cumhuriyeti'ne tanık oluyoruz.
1934 yılında Erivan'da dünyaya gelen Fêrîke Usiv, unutulmayan Kürt şairlerden biridir. Shakespeare'i Kürtçe'ye çevirmesi ve Pûşkin için yolculuğa çıkması ile de tanınır.
William Shakespeare, Walt Whitman, Edgar Allan Poe, William Butler Yeats gibi önemli isimlerin eserlerini Kürtçe'ye çevirmiş, yeni dönem Kürt şairlerinden Kawa Nemir'in eseri Selpakfiroş. Şiir kitapları arasında 'olmazsa olmaz' rafında yerini alması gereken eserlerden.
Biraz daha güncel edebiyata geçiş yapıyoruz. Şener Özmen, ilk Kürtçe eseri Rojnîvîska Spinoza ile edebiyat dünyasına bomba gibi düştü diyebiliriz. Eser için pek çok farklı coğrafyanın olduğu, birden çok anlatıcının olduğu, okuyucu sıkmayan küçük oyunlar bulunan keyifli bir kitap.
1974 yılında Mardin, Kızıltepe'de doğan Jiyan, Modern Kürt Edebiyatı'nın en önemli isimlerinden biri. Janya, ismini içindeki bir şiirden alan ilk şiir kitabıdır.
1956 doğumlu Mardinli şair Arjen Arî'nin en önemli eseri. Pek çok şarkıya söz olmuş, etkileyici şiirlerle dolu bir kitap.
Kürt şair ve islam alimi Melayê Bateyî'nin eseri. Melayê Bateyî, Kürtçe mevlit yazması ile de dünyaca bilinir.