Son yıllarda Türkiye'de de popüler olmaya başlayan kiwano, egzotik ve dikkat çekici görüntüsüyle dikkatleri çekiyor. Boynuzlu kavun ya da Afrika salatalığı olarak da adlandırılan kiwano meyvesinin dışı dikenli, içi jölemsi lezzeti ise Orta ve Güney Afrika'dan geliyor. Peki, kiwano meyvesi nasıl tüketilir? Kiwano meyvesinin olgunlaştığı nasıl anlaşılır?
İşte, kiwano hakkında bilmeniz gerekenler ve kiwanolu tarifler
Bilimsel adı, 'Cucumis metuliferus' olan kiwano, halk dilinde 'boynuzlu kavun' olarak anılıyor. Ayrıca 'Afrika salatalığı' veya 'jelimsi kavun' gibi isimlerle de tanınıyor. Orta ve Güney Afrika kökenli bir tropikal meyve olan kiwano, dış görünümü ve iç yapısıyla oldukça dikkat çekicidir.
Kiwano meyvesine 'boynuzlu kavun' adını veren ise kabuğunun kalın ve dikenli bir yapısı. Olgunlaştığında kabuğu parlak turuncu bir renk alan meyvenin iç kısmında ise limon yeşili ya da sarımsı bir renkte, jölemsi bir doku bulunur. Bu dokunun içerisindeyse çok sayıda yenilebilir çekirdek yer alıyor.
Kiwano'nun dış kabuğunun dikenli ve sert yapısı ilk bakışta yenilemez bir görüntü yaratıyor. Ancak içerisindeki jölemsi doku ve bol miktarda çekirdek, meyvenin yenilebilir olduğunu gösteriyor. Su içeriği oldukça yüksek olan Kiwano, ayrıca düşük kalorili bir meyve. Üstelik vitamin, mineral, antioksidan ve elektrolitler (potasyum, magnezyum gibi) açısından da son derece zengin bir besin kaynağı. Bu yüzden son yıllarda sağlıklı beslenme ve diyet programlarında yerini alıyor.
Kiwano, yüksek su içeriği ve düşük kalorisi kadar besleyici özelliklerinden dolayı da 'fonksiyonel gıda' olarak kabul ediliyor. İçeriğinde bol miktarda vitamin C, vitamin A, karotenoidler ve mineraller bulunuyor. İç kısmında potasyum, magnezyum, fosfor ve demir gibi mineraller de yer alıyor.
Bir adet kiwano'nun besin değerlerine detaylı bir bakış attığımızda;
Kalori: 92
Karbonhidrat: 16 g
Protein: 3.7 g
Yağ: 2.6 g
Vitamin C: 11.1 mg
Vitamin A: 14.6 mcg
Vitamin B6: 0.132 mg
Magnezyum: 83.6 mg
Demir: 2.36 mg
Fosfor: 77.3 mg
Çinko: 1 mg
Potasyum: 257 mg
Kalsiyum: 27.2 mg
Bilimsel makaleler kaynak alınarak hazırlanan makalelerin yer aldığı güvenilir sağlık portalı Healthline'da yer alan makaleye göre, kiwano:
Antioksidan ve hücre koruyucu özelliklere sahip. C ve A vitaminlerinin yanı sıra karotenoid, lutein, tokoferol gibi güçlü antioksidanlar barındıran meyve; hücrelerin oksidatif stresle başa çıkmasına yardımcı olur. Ayrıca, serbest radikallerle etkin bir şekilde mücadele eder.
Yüksek su içeriği ve düşük kalori değeri ile bilinir. Bu özelliğiyle ise özellikle sıcak yaz aylarında vücudun su ihtiyacını karşılamada önemli bir rol oynar.
Mineral bakımından zengindir. Potasyum, magnezyum, demir gibi hayati mineraller açısından zengin olan kiwano, vücudun elektrolit dengesini sağlamak, kas ve sinir fonksiyonlarını desteklemek, kan hücrelerinin üretimine katkıda bulunmak gibi güçlü etkilere de sahiptir.
Protein ve tohum kaynağıdır. Çekirdekleri ile birlikte tüketildiğinde, diğer birçok meyveye kıyasla daha yüksek protein ve yağ içeriği sağlar. Kiwano'nun özellikle de tohum yağları, beslenme açısından önemlidir.
Sindirim sistemine ve metabolizmaya destek sağlar. Bazı araştırmalar, kiwano'nun B vitaminleri ve minerallerle birlikte metabolizmayı, enerji üretimini ve hücre yenilenmesi gibi süreçleri destekleyebileceğini göstermektedir.
Kiwano, hafif tatlı ve ekşi bir lezzete sahip olan, ferahlatıcı bir meyvedir. Genellikle salatalık, kivi, muz ve limonun bir karışımı olarak tanımlanır. Ayrıca kimileri bu meyvenin tadını 'belirsiz' veya 'nötr' olarak da nitelendirir.
Kiwano'nun olgunlaşıp olgunlaşmadığını anlamak için ise dış kabuğuna bakabilirsiniz. Olgunlaştıkça dış kabuğu parlak turuncu-sarı bir renge döner. Eğer dış kabuk bu rengi almışsa, meyvenin olgunlaştığını anlarız. Olgun bir kiwano meyvesi, içinde bol miktarda çekirdek ve sarı-yeşil jölemsi bir doku barındırır. Bu jölemsi yapı, meyvenin iç kısmını kaplar ve ona eşsiz bir görünüm verir.
Kiwano, pek çok meyve gibi sade olarak yenilebilir. Ayrıca tatlı-ekşi dengesi açısından desteklenmek adına bir miktar tuz ya da şeker eklenerek de tüketilebilir.
Sağlıklı beslenme rutinlerinizde tariflerinize katmak isterseniz, kiwano smoothie'ler, meyve salataları, ızgara balık ya da et tariflerinde de lezzetli bir eşlikçi olabilir. Tatlılarda, soslarda ve dondurma süslemelerinde de kullanabilirsiniz.
İşte, damağınızda iz bırakacak kiwanolu lezzetler:
Kiwano ile sağlıklı salatalar, detoks içecekleri, yemekler ve tatlılar yapabilirsiniz. Biz de sizin için özel bir kiwano salatası, smoothie ve levrek tarifi hazırladık. Deneyenlere şimdiden afiyet olsun:
Ferah bir salata için kiwano ve avokadoyu bir arada kullanabilirsiniz. Damak tadınıza göre ananas veya mango gibi tropikal lezzetlerle de özel tarifler hazırlayabilirsiniz.
1 adet kiwano
Yarım avokado (küp doğranmış)
Yarım salatalık
Bir avuç roka veya damak tadınıza göre tercih ettiğiniz yeşillik
1 yemek kaşığı nar tanesi
1 çay kaşığı zeytinyağı
1 çay kaşığı lime veya limon suyu
Bir fiske tuz
Kiwano’yu kesin ve içini bir kaşık yardımı ile çıkarın.
Salatalık ve avokadoyu da küp keserek yeşilliklerle karıştırın.
Kiwano jölesini üzerine ekleyin.
Zeytinyağı, lime ve tuzu karıştırıp sos olarak üzerine dökün.
Salatayı nar taneleriyle süsleyin.
Sağlıklı bir başlangıç için hindistan cevizi sütü ile hazırlayabileceğiniz bu lezzet hem hafif hem de besleyici olacak.
1 adet kiwano içi
Yarım muz
3 - 4 yemek kaşığı yoğurt veya Hindistan cevizi sütü
1 çay kaşığı bal
3 - 4 adet buz küpü
Tüm malzemeyi blender’a alın.
20 saniye kadar çekin.
Hafif kıvamlı, ferah ve tropik bir smoothie ile güne başlamak kendinizi iyi hissettirecek.
Son tarifimiz ise tropik dokunuşlu fine dining bir tabak. Kiwano’nun jölemsi, ferah ve hafif ekşimsi yapısını, avokadonun kremamsı dokusuyla buluşturacağız.
2 adet levrek fileto
Zeytinyağı, tuz, karabiber, limon kabuğu
1 kiwano içi
Yarım avokado
Birkaç damla lime
Yarım çay kaşığı bal
Çok az zencefil rendesi
Roka & nar taneleri (süsleme için)
Sos hazırlığı: Kiwano içi, avokado, lime, bal ve zencefili blender’da 10 saniye kadar çekin. Sosun biraz taneli kalmasını sağlayın.
Levrekleri hazırlayın: Filetoları zeytinyağı, tuz, karabiber ve limon kabuğuyla ovun. Ardından döküm tavada önce deri tarafını 3 ila 4 dk, daha sonra diğer yüzeyini 2 ila 3 dk pişirin.
Sunumda şef dokunuşları: Tabağa sosu yayın ve üstüne levreği koyun. Üzerine roka ve nar taneleri serpebilirsiniz.
Bu video, Google'ın yapay zeka destekli not uygulaması olan NotebookLM tarafından tasarlanmıştır.
Bunu yiyecek ağız ülkenin yüzde 80’inde yok