Kısa Notlar ile 1 Kasım Seçimlerinde Neler Yaşandı?

Türkiye yaklaşık 54 milyon seçmen, 175 bin 6 sandıkta 26’ncı dönem milletvekillerini belirlemek için 5 ay sonra bir kez daha sandık başına gitti. Seçimlerde 16 siyasi parti ve 21 bağımsız aday yarıştı. 7 Haziran'da 34 seçim bölgesinde partiler 1 milletvekilini kıl payı kazanmış veya kaybetmişti. Dolayısı ile 1 Kasım seçimlerinde partilerin hedefi, oylarını yüzde olarak artırmaktan ziyade kıl payı kaçırılan milletvekilliklerini elde etmek oldu. Sandıkların yüzde 100'ü açıldı. AKP %49.48, CHP, 25.31, MHP 11.90, HDP ise 10.75 oranında. AK Parti oyların neredeyse yarısını alarak, tek başına iktidar olmayı garantiledi. En büyük düşüş MHP'de yaşandı. 7 Haziran'da oyların yüzde 16'sını alan MHP'nin oyu yüzde 12'e düştü. Parti, oylarının dörtte birini, milletvekillerinin de yaklaşık yarısını kaybetti. HDP ise barajı kıl payı geçebildi. HDP'nin baraj altında kalması AKP'ye Anayasa'yı tek başına değiştirme veya referanduma götürme imkânı veriyordu. Dramatik bir değişim yaşanmayan tek parti CHP oldu. Türkiye genelinde CHP’nin oyu yaklaşık yüzde 25.31. 7 Haziran’da bu rakam yüzde 24,95’ti. 1 Kasım genel seçimlerinde resmi olmayan sonuçlara göre partilerin milletvekili dağılımı, AK Parti'nin 317, CHP'nin 134, HDP'nin 59 ve MHP'nin 40 olarak gerçekleşti.

Genel seçim sonuçları hakkında açıklama yapan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 'Sonuçlar, milletimizin tercihinin, 7 Haziran'da risk altına giren istikrar ve güven ortamına sahip çıkmaktan yana olduğunu göstermiştir' dedi.

Başbakan ve AKP Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu, Ankara'da partisinin genel merkezinin balkonunda zafer konuşmasını yaptı. Davutoğlu 'Herkesin hukuku güvence altındadır ve herkesin hukuku, 78 milyon vatandaşımızın hukuku mutlak suretle korunacaktır' dedi.

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, sonuçların ardından yaptığı yazılı açıklamada, 'Milletimiz koalisyon kurmaktan köşe bucak kaçan AKP'ye tek başına iktidar vizesi ve görevi vermiştir. Partimizin tüm kadroları sabırla, özveriyle, inanmış bir yürekle görevlerinin başındadır' dedi.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, sonuçların ardından parti genel merkezinde yaptığı açıklamada, 'Ortaya çıkan tablo, CHP’nin sorumluluğunu çok daha ileriye taşımıştır. Bunun bilincindeyiz. Biz bu ülkede güçlü bir demokrasinin, sağlıklı bir demokrasinin, iyi işleyen kuralların olmasını arzu ediyoruz. Dolayısıyla ortaya çıkan tabloda, diğer muhalefet partileri oy kaybettiklerinden ötürü bizim sorumluluğumuz çok daha fazla artmıştır' dedi.

Yüksek Seçim Kurulu Başkanı Sadi Güven, şunları söyledi:

'AK Parti, CHP, MHP VE HDP barajı aşan partilerdir. Kesin seçim sonuçları 11-12 gün sonra açıklanacaktır. Vatandaş portalı geçici olarak önceki seçimlerde olduğu gibi kapatılmıştır, işlemler bitince hizmete alınacaktır. Sandık ölçekli seçim sonuçları parti merkezleriyle sorunsuz olarak paylaşılmaktadır. Seçimin ülkemize hayırlı olmasını diliyorum.'

HDP Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ, sonuçların ardından kameralar karşısına geçti. 

Yüksekdağ, şunları söyledi: 'Türkiye, 1 Kasım seçimlerine çok olağanüstü koşullarda gitti. Bizler açısından 7 Haziran'dan sonraki bu 5 aylık süreç, eşitsizlik, adaletsizlik koşullarda bir süreç oldu. Bu süreçte 258 sivil yurttaşımız yaşamını kaybetti. Bunların 33'ü çocuktu. 1 Kasım öncesinde dediğimiz gibi yine inadına barış, inadına adalet, eşitlik, HDP diyoruz. Sonuçlar hayırlı olsun.'

Demirtaş ise, şunları söyledi: 'Yüksek bir katılım olması elbette çok sevindirici. Bütün seçmenlere HDP olarak teşekkür ediyoruz. Seçmenlerimizin her oyu ayrı ayrı kıymetlidir. Ama ortada adil bir seçim yoktu. Biz hiç kampanya yürütmeden yüzde 11'e yakın oy aldık.  Büyük bir katliam politikasına karşı biz insanlarımızı korumaya çalıştık.' dedi.

Konya’da vatandaşları selamlayan ve ilk açıklamasını burada yapan Başbakan Davutoğlu, “Size ve milletime teşekkürü bir borç biliyorum. Bu zafer bizim değil milletimizindir, bu zafer Konyalıların, bu zafer komşularımızın, bu zafer vatandaşlarımızındır” dedi.

Yüksek Seçim Kurulu, saat 19.00 itibarıyla seçimlerle ilgili yayın yasağını kaldırdı.

AK Partili yetkililer, Reuters'a yaptıkları açıklamada AK Parti'nin oy sayımı bittiğinde beklenen oy oranını yüzde 45-56 olarak belirtti. Yetkililer Reuters'a tek parti hükümeti beklediklerini de ifade etti.

Türkiye genelinde 17:00 itibarıyla oy verme işlemi sona erdi, bütün sandıklar kapandı ve sayıma başlandı.

İstanbul Valiliği, oy kullanılan okullar önündeki plakasız araç ihbarlarıyla ilgili yaptığı açıklamada, '6 ilçede toplam 6 plakasız araç tespit edilmiş olup, bu araçlar hakkında cezai işlemler uygulanmıştır' dedi.

Kazılan hendek ve barikatlardan dolayı sokağa çıkma yasağı ilan edilen ve 23 kişinin hayatını kaybettiği Şırnak'ın Cizre ilçesinde seçimde gün boyu herhangi bir sorun yaşanmadı. BBC Türkçe'nin haberine göre gazeteci Hatice Kamer, Şırnak'a bağlı ilçede seçime katılım oranının yüksek olduğunu bildirdi.

Cizre'nin Cudi ve Nur mahallelerinde iki okulda sandıklar taşınmıştı. Yine daha önce sokağa çıkma yasağı ilan edilen yerleşim birimlerinden Diyarbakır'ın Sur ilçesinde de seçimde herhangi bir sorun yaşanmadı.

YSK'nın kararı uyarınca Adıyaman, Ağrı, Artvin, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gaziantep, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Kars, Malatya, Kahramanmaraş, Mardin, Muş, Ordu, Rize, Siirt, Sivas, Trabzon, Tunceli, Şanlıurfa, Van, Bayburt, Batman, Şırnak, Ardahan, Iğdır ve Kilis ile bu illerde bulunan ceza infaz kurumlarında oy verme işlemi 16:00'da sona erdi.

Batman'ın Yavuz Selim Mahallesi'nde Yavuz Selim İlkokulu'ndaki 121 nolu sandık başkanı Kerim Tekin, müşahitler tarafından seçmeni yönlendirdiği gerekçesiyle İl Seçim Kurulu'na şikayet edildi. Şikayet üzerine sandık başkanı görevinden alınarak, yerine yedek başkan görelendirildi.

Batman Valisi Azmi Çelik, sandık başkanının şikayet üzerine görevinden alındığını belirterek, 'Ayrıca kentte güvenlik görevlilerimiz seçim yasaklarına uymayan 4 kişiyi gözaltına aldı' dedi.

DHA'nın haberine göre, Kayseri'de sandık kurulu başkanlarının ihbari üzerine kabinde cep telefonuyla oylarının fotoğrafını çeken 3 kişi hakkında Seçim Kanunu'na muhalefetten işlem yapıldı.

DHA'ın verdiği bilgiye göre, Van'ın Gürpınar ilçesinde AK Parti İlçe Başkanı Halit Toktaş sandık görevlilerine silah çektiği iddiasıyla gözaltına alındı. Bazı kaynaklarda ise Toktaş'ın 10-15 kişilik bir grup tarafından darp edildiği belirtiliyor.

Güngören Sanayi Mahallesi Gündoğdu İlköğretim Okulu yanında bulunan elektrik trafosunda henüz belirlenemeyen bir nedenle meydana gelen arıza sonucu elektrik yaklaşık 1,5 saat kesildi.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu eşi Selvi Kılıçdaroğlu ile birlikte Ankara'da Arjantin İlkokulu'nda oyunu kullandı. Kılıçdaroğlu ' Seçim, çocuklarımız, geleceğimiz ve demokrasimiz için çok önemlidir. Bu ülkede huzur ve refah istiyoruz' diye konuştu.

7 Haziran seçimlerinde oy kullanımı yapılan okullarda ortaya çıkan plakasız araçlar bu seçimde de görüldü.

1 Kasım seçimlerini takip etmek için Yunanistan’dan gelen gözlemciler İstanbul Kumkapı Tevfik Kut İlköğretim Okulu'nda polisler tarafından gözaltına alındı.

Oyunu Van'da kullanan HDP Eş Genel Başkanı Figen Yüksekdağ, merkeze 20 kilometre uzaklıkta bulunan Topaktaş İlkokulu'nda kullandı. Yüksekdağ, 'Bize zorlanan ve dayatılmış bu seçimden de galip bir şekilde çıkmayı hedefliyoruz” açıklamasını yaptı.

1248 nolu sandıkta oyunu kullanan Yüksekdağ, 'Çok ağır zor günler, ölümler yaşadık. Umarım bundan önceki gibi bundan sonraki seçimler de yok sayılmasın. Van halkının barış umutlarını sandığa yansıtacağını inanıyorum. Yolumuz açık olsun' diye konuştu.

Kocaeli'de oy kullanma sırasında 80 yaşındaki akrabasına yardımcı olmak isteyen HDP'li ile AKP'li sandık müşahiti arasında tartışma çıktı. İddiaya göre AK Partili sandık müşahidi, yaşlı kadının sandığa atmak üzere olduğu oy zarfını alıp yırttı. Bu gelişme üzerine tartışma kavgaya dönüşünce polis biber gazıyla müdahalede bulundu.

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, milletvekili genel seçimi için Çankaya ilçesindeki Anıttepe Ortaokulu'nda bulunan 1310 nolu sandıkta oyunu kullandı.

Bahçeli; 'Milletimize, siyasi partilerine ve onların adaylarına hayırlı uğurlu olmasını niyaz ediyorum. Milletimizin geleceği açısından bir dönüm noktası olacağını düşünüyorum' dedi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan milletvekili genel seçimleri için oyunu İstanbul Kısıklı'da kullandı. Erdoğan yaptığı açıklamada Yaklaşık 54 milyon sandığa gidiyor. Bu seçim 7 Haziran seçiminden sonra tabii sandıklardan istikrar çıkmayınca, sandıklardan rahat oluşacak bir hükümet çıkmayınca bu seçime gitme zarureti doğdu. Bu seçimde halkımız umut ederim ki istikrardan yana tercihini yapacaktır. Demokrasi yolunda çok mesafe kat etti. Sandıktan çıkacak milli iradeye herkes saygı duyacaktır. Bu seçimdeki tüm görevli arkadaşlara başarılar diliyorum. Seçimi İstanbul'dan takip edeceğim.' dedi.

11.Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, oyunu Beykoz Çubuklu İlkokulu'ndaki 1137 No'lu sandıkta kullandı.

Çıkışta gazetecilere açıklamalarda bulunan Abdullah Gül, 'Şimdi milletin hakemliğine başvurma günü oluyor. Seçim günleri herkes oyunu kullanıyor. Vatan için millet için hayırlısı olsun inşallah. Bundan sonra memleketin huzura, istikrara ihtiyacı var. İnşallah hayırlı olur herşey' diye konuştu. Bir gazetecinin, 'Koalisyon ihtimali doğarsa nasıl bir gelişme olur' şeklindeki sorusuna Gül, 'Bilemem. Hele bir neticeler çıksın, ondan sonra memleket için ne gerekiyorsa herkes onu yapacaktır' şeklinde yanıtladı.

Başbakan Ahmet Davutoğlu, memleketi Konya'da Şükrü Doruk Kız Anadolu imam Hatip Lisesi'nde oyunu kullandı. Davutoğlu, burada basın mensuplarına yaptığı açıklamada AKP'de geleneksel haline gelen 'balkon konuşması' yapıp yapmayacağına ilişkin soruyu cevapladı: 'Balkon konuşması bizim güzel bir geleneğimiz. Bayram konuşması yapacağım her halükarda. Netice ne olursa olsun balkon konuşmasını yapacağım.'

Gökçeada ve Bozcaada'ya seferler fırtına nedeniyle yapılamıyor. Bazı İDO seferleri de iptal.

HDP Eş Başkanı Selahattin Demirtaş İstanbul Sultanbeyli'de oy kullandı.

Selahattin Demirtaş oy kullandıktan sonra açıklama yaptı. Selahattin Demirtaş, 'Bugün Türkiye önemli bir seçim gerçekleştiriyor. Umut ediyorum ki, bugün yapılacak seçimlerde ortaya çıkacak siyasi sonuçlar, bütün ülke açısında, herkes açısından en hayırlı sonuç olacaktır. Hepimizin, bütün Türkiye'nin en fazla arzuladığı şey, en fazla arzuladığımız şey, huzurdur, barıştır. Bugün sandıklardan barışa dair büyük bir sonuç çıkmasını öncelikle temenni ediyorum. Seçim dönemi, zorlu, sıkıntılı bir seçim dönemi kampanyası oldu, maalesef ki yitirdiğimiz canlar oldu. Öncelikle seçimin hayırlı sonuçlarını, barış, özgürlük, demokrasi uğruna canını feda edenlere bütün arkadaşlarımıza, acılı ailelerine bir teselli olur diye temenni ediyorum' dedi.

Türkiye'de 26. Dönem Parlamentosunun üyelerini belirlemek üzere seçim yapılıyor. Doğudaki 32 ilde oy verme işlemleri 07.00'de başladı. Diğer illerde saat 08.00'den 17.00'ye kadar oy kullanılabilecek.

Seçimde, 54 milyon 49 bin 940 seçmen, cezaevlerinde kurulacak 358 sandıkla birlikte toplam 175 bin 6 sandıkta oy kullanacak.

Seçimde 16 siyasi parti yarışacak. AK Parti, Bağımsız Türkiye Partisi, Büyük Birlik Partisi, Cumhuriyet Halk Partisi, Demokrat Parti, Demokratik Sol Parti, Halkların Demokratik Partisi, Komünist Parti, Millet Partisi, Milliyetçi Hareket Partisi, Saadet Partisi, Vatan Partisi ve Halkın Kurtuluş Partisi 85, Hak ve Özgürlükler Partisi 78, Doğru Yol Partisi 67 ve Liberal Demokrat Parti 61 seçim çevresinde seçime katılacak. Seçimde, Türkiye genelinde 21 bağımsız milletvekili adayı yarışacak.

Oy verme günü saat 06.00'dan 24.00'e kadar alkollü içki satılamayacak, içkili ve umumi yerlerde alkollü içki verilmesi ve içilmesi yasak olacak, eğlence yerleri oy verme süresince kapalı kalacak, eğlence yeri niteliğindeki lokantalarda yalnızca yemek verilebilecek.

Emniyet ve asayişi korumakla görevli olanlardan başka kimse silah taşıyamayacak. Radyolar ve her türlü yayın organlarınca saat 18.00'e kadar seçim ve seçim sonuçlarıyla ilgili haber, tahmin ve yorum yapılamayacak. Radyolarda ve her türlü yayın organlarında 18.00-21.00 saatleri arasında ancak YSK tarafından seçim ile ilgili verilecek haber ve tebliğler yayınlanabilecek.

Bütün yayınlar saat 21.00'den sonra serbest olacak ancak YSK tarafından gerek görülmesi halinde saat 21.00'den önce de yayınların serbest bırakılmasına karar verilebilecek.