Saatler geri alındığında ve hava iş çıkışından bile önce karardığında, kış mevsimi birçok kişi için daha ağır geçebiliyor. Günler kısalıyor, geceler uzuyor ve akşam yemekleri de ister istemez geç saatlere kayabiliyor. Ancak bu değişim, bedenin doğal ritmiyle çelişebiliyor. Vücudun işleyişi tamamen ışık ve karanlık döngüsüne bağlı çalışıyor.
İşte tam da bu yüzden, kış aylarında akşam yemeği saatinin sandığından çok daha önemli bir rolü var...
İnsan bedeni, sirkadiyen ritim adı verilen 24 saatlik bir iç saatle çalışır. Bu saat; uyku, sindirim, hormon salınımı ve metabolizmayı düzenler. Gün ışığı azalmaya başladığında, vücut da yavaşlama sinyalleri gönderir. Araştırmalar, karanlık çöktükten sonra metabolizmanın verimliliğinin azaldığını ve yenen besinlerin daha zor yakıldığını ortaya koyuyor.
Yapılan bir çalışmada, akşam 22.00’de yemek yiyen sağlıklı bireylerin kan şekerinde yüzde 20’ye varan artış yaşadığı ve yüzde 10 daha az yağ yaktığı görüldü.
Kış aylarında güneş ışığına daha az maruz kalmak, serotonin seviyelerini düşürebilir. Serotonin seviyelerinin düşmesi de ruh halinde dalgalanmalara ve mevsimsel depresyona zemin hazırlayabilir. Akşam saatlerinde sürekli atıştırmak ya da geç saatlerde ağır yemekler yemek ise bu etkiyi daha da artırabilir.
Üstelik sindirim, hormon salınımı ve uykuya geçiş süreçleri aynı anda devreye girdiğinde beden tam anlamıyla dinlenemez. Akşam yemeğinin uyku saatine çok yakın olması, hem sindirim problemlerine hem de bölünmüş bir uykuya neden olabilir.
Uzmanlar, akşam yemeğinin mümkünse 17.30 - 19.00 saatleri arasında yenmesini ya da en geç uyku saatinden 2-3 saat önce tamamlanmasını öneriyor. Bu sayede beden, sindirimi daha rahat tamamlıyor, metabolizma dengeye giriyor ve uykuya geçiş daha sağlıklı hale geliyor.
Daha erken yemek yemenin bir diğer faydası da gün içinde alınan kalorilerin daha iyi kullanılması. Kalorinin büyük kısmını kahvaltı ve öğle yemeğinde almak, vücuda gündüz saatlerinde daha fazla enerji sağlarken, akşam saatlerinde yükün azalmasına yardımcı oluyor.
Elbette bu konu herkes için aynı şekilde işlemiyor. Gece spor yapan biri, geç saatlerde antrenman yapan bir sporcu ya da vardiyalı çalışan bir kişi için daha geç saatlerde yemek yemek bir ihtiyaç olabilir. Kesin kurallar yerine, kişisel yaşam düzeni ve ihtiyaçlar göz önünde bulundurulmalı.
Bu içerik Google yapay zeka destekli bir not alma uygulaması olan NotebookLM ile oluşturuldu.
Bunu saat 10'da elimde kurabiye yerken görüyorum