Kira Bilmecesi Çözülmüyor: Kiralarda Artış Sınırlamasına Formüller Neler?

27.04.2023 - 15:48

Kiralarda fahiş artışların yaşandığı günümüzde, barınma krizi büyüyor. Geçen yaz başında getirilen, çoğu ev sahibinin uymadığı, kira artışında yüzde 25 sınırlamasının uzatılması gündemdeyken, buna çözüm arayan siyasiler seçim sonrasına yönelik de çalışma yapıyor.

Konut sektörünün yatırıma dönüşmesi ve 2021 sonlarında hızlanan enflasyon yükselişine sektör özelinde maliyet artışlarının da eklenmesiyle ev almak zenginlik göstergesine dönüşürken, pahalı hale gelen evlerin aynı oranda artan kiralarını ödemek de her kesime nasip olmamaya başlamıştı.

Özelikle büyük şehirlerde durum barınma krizine doğru giderken, kira artışlarına sınırlamanın formülleri aranıyor.

Kira artışlarına sınırlamanın amacı, enflasyonla mücadeleden geçiyor.

Haziran 2022'de kira artışlarına yüzde 25 sınırı gelmeden önce yıllardır kira artışları TÜİK'in TÜFE verileri yani halk arasında enflasyon diye tabir ettiğimiz verilerin içinde yer alan 12 aylık ortalamalar üzerinden hesaplanıyordu. Bu hesaplamaya göre enflasyonun açıklandığı ay dahil geride kalan 1 yıllık enflasyon üzerinden yapılan ortalama hesabında kira artışları sınırlaması mevcuttu.

Enflasyon yüksek olmadığı müddetçe sıkıntı yaratmayan kira artış hesaplaması, enflasyonun yükselmesiyle iki türlü sorun yarattı.

İlki, enflasyondaki yükseliş hız kesse dahi 12 aylık ortalamalar yüksek kalmaya devam edecekti. Ki grafikte 2022-2023 enflasyonla 12 aylık ortalamaların seyrini görüyoruz.

İkinci neden de enflasyon verileri içinde konut ana harcama kaleminin yüzde 16,6155, onun içinde yer alan gerçek kira harcama kaleminin de yüzde 4,5298 olmasıyla enflasyondaki yükselişi sınırlayacağı gerçeğiydi.

TÜİK'in harcama kalemlerinde fiyatları açıklamaması nedeniyle verileri tam yorumlayamazken, dün bununla ilgili gelişmeler de izlenmişti.

DİSK, Davayı Kazandı: TÜİK Fiyatları Açıklayacak mı?

Ardından da TÜİK açıklama yapmıştı.

Fiyatları Açıklasa Bu Kadar Uğraşmazdı: TÜİK'ten, DİSK'e Mahkeme Cevabı!

Gelelim kira artışında sınırlamaların sürmesi için hazırlanan formüllere!

Sözcü'de Hülya Oruçoğlu'nun aktardığına göre, ev fiyatlarında yükselişin sürmesiyle kira sınırında düzenlemenin ev sahibi ve kiracılar arasındaki sorunları artıracağı öngörülüyor.

Kira artışlarına yönelik sınırlamanın uzatılması gündemde olmaya devam ediyor.

Seçime 19 Gün Kala AK Parti 'Kira Sorununa' Çözüm Arıyor

Mevcutta uyulmadığı belirtilen yüzde 25 sınırı yerine uzmanlar daha köklü ve kalıcı çözümlerle hızlı bir kontrol ihtiyacı olduğunu savunuyor.

Türkiye Emlak Müşavirleri Federasyonu Başkanı Hacı Ali Taylan, kira artış sınırlamasını piyasadaki gerçeklikten uzak bulurken, ev sahibi ve kiracı sorunlarında dava tarihlerinin İstanbul'da 1,5 yıl, Ankara'da 1 yıl sonraya gün verildiğini ve bu yoğunlukta arabuluculuk sisteminin de çözüm olmadığını belirtiyor.

Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği Başkan Yardımcısı Yüksek İnşaat Mühendisi Dr. Mustafa Koçak, sınırlamanın uzatılması halinde ev sahiplerinin farklı alternatifleri değerlendireceğini ya konutlarını satacaklarını ya da evlerin boş kalacağını belirtiyor. 6 aydan kısa süreli kontratlar yapıldığını, günlük ve haftalık kiralamaların arttığı da belirtiliyor.

Adalet ve Ticaret Bakanlığı'nın konuyla ilgili harekete geçtiği belirtilirken, bölge bölge ortalama kira artışları incelenerek bu şekilde bir hesaplama yapılacağı da iddia edildi.

Show Haber'in aktardığına göre, kira artışında bölgesel bir formül uygulanması planlanıyor. Buna göre, Türkiye'deki 7 bölgede enflasyon kendi içinde değerlendirilerek kira artışı sınırlandırılacak.

Bakanlıkların ortak çalışmasının yakında açıklanması beklenirken, geçen günlerde canlı yayında bu konuya değinen Adalet Bakanı Bekir Bozdağ, 3 alternatif hazırladıklarından bahsetmişti.