Kira artışlarının önüne geçmek adına getirilen yüzde 25 oranında sınırlama, 10 haziran itibarıyla devreye alındı. 1 Temmuz 2023'e kadar geçerli olan sınırlamadan kaçışlar görülüyor. 1 Temmuz 2023'e kadar zam dönemi yaşamak istemeyenler kontratları 2 Temmuz'a ötelerken, farklı ve alternatif uygulamalar devreye girdi. Sorun yaratacağı düşünülen uygulamadan ev sahipleri memnun olmazken, hukuki ve sosyal boyutları da uzmanları tedirgin etti.
Dünya'dan Leyla İlhan haberine göre, İstanbul Emlak Brokerları Kooperatifi (İSTEB) Yönetim Kurulu Başkanı Ulvi Özcan, şu dönem ev tutanların gelecek yıl bu kural dahilinde zam yapacaklarını hatırlatarak, kontratları 2 Temmuz ve sonrasına ötelendiğini söyledi. İşyerleri özellikle dükkan ve mağazalarda uygulanan 'hava parası'nın evler için de istendiğini söyleyen Özcan, kiracılarla 'tahliye taahütnameleri' yapıldığına dikkat çekerek, kira atış sınırlamasının gerekli olduğunu ancak tek gayrimenkul ile geçimini sağlayanların ise mağdur olduğunu belirtti. Düzenlemenin kapsamlı ve düşünülmeden hayata geçtiğini belirten Özcan, kira gelirinin yatırım değerinin düşmesiyle gayrimenkullerin satışa çıkacağını bunun ise konut fiyatlarını düşürmeyip, yeni ev sahiplerinin dönüş oranı dolayısıyla kiralarda indirim yapmayacağını belirtti. Ayrıca satış yapanların da yurt dışında gayrimenkul yatırımı yaptıklarını duyduklarını da iletti.
TURYAP Genel Müdürü Kemal Karadağ ise piyasaya hakim emlakçıların düzenlemeden şikayetçi olduğunu, iyi niyetli tarafların olduğu durumda sıkıntı olmayacağını ancak çoğunluğun artış için alternatif arayışına girdiğini savundu. Kira tespit davalarında artış beklediklerini söyleyen Karadağ, genel olarak ise ev sahibi kiracı arasında istenmeyen olaylara sebebiyet vereceğini belirtti.
Karadağ ayrıca, resmiyette artışın düzenlenen oranda görüleceğini ancak durumun kayıt dışına yüzde 25'in üzeri şeklinde kayabileceğini bunun da mahkemelere yük olacağını belirtti. Mevcut şartlarda düzenlemenin yeterli olmadığını ev sahiplerinin satış yolunu seçerek yatırımlarını altın, döviz gibi enstrümanlara kayabileceğini de hatırlattı.
Emlakjet Genel Müdürü Tolga İdikat, platformlarına verilen kiralık ilanlarında kısa sürede sınırlı da olsa azalma görüldüğünü söylerken, mülk sahiplerinin ilanları geri çekmesi olarak yorumlanabileceğini belirtti. Düzenlemenin yeni kiraya verilecek evlerde kiraları yükseltebileceğine değinen İdikat, şimdilik ev sahiplerinin beklemeye geçtiğini de ekledi.
Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Avukat Ali Güvenç Kiraz, uygulamada eşitsizlik olduğunu şu şekilde anlattı:
Mevcut sözleşmesi devam eden kiracılar açısından 10 Haziran ve 30 Haziran arasında yenileme dönemi gelmiş tüm kiracılara 2022 ve 2023'te iki defa yüzde 25 tavan sınırlaması uygulanacak. Bu çok büyük bir eşitsizlik. İvedilikle yeni bir düzenleme yapılarak kanunun yürürlük tarihi ilk konuşulduğu gibi 01.07.2022-01.07.2023 olmalıdır.
Kiraz, mevcut düzenlemenin gayrimenkul sahiplerini çok rahatsız ettiğini enflasyon oranları ile karşılaştırıldığında düzenlemeyi doğru bulmayan ve Anayasa'ya aykırı görenler olduğunu söyledi. Bu durumun kiracılarını tahliye etmek isteyenlerin sayısında çok ciddi bir artış oluşturduğunu, ihtiyaç sebebiyle tahliye gerekçelerinin arttığını ve satışa geçtiklerini belirtti.
Ev sahibi sanıyor ki suçlu kiracı, kiracı sanıyor ki suçlu ev sahibi. Tabi bunların da suçlu olanları var ama asıl meselenin sorumluları sizin kavganızı izliyor