Kayıttan kendi sesinizi duyduğunuzda irkildiğiniz oldu mu? Sanki daha ince, daha yabancı hatta biraz tuhaf... Çoğu kişi bu hissi yaşıyor ve nedenini merak ediyor. Bunun ardında hem işitme sistemimizin çalışma şekli hem de beynimizin sesi algılama biçimi var. Bilim insanlarına göre bu farkın aslında sandığımızdan çok daha anlaşılır bir nedeni var...
Gelin bakalım öyleyse!
Konuşma sırasında üretilen ses, kulağa iki farklı yolla ulaşıyor. İlki hava yolu iletimidir. Ses dalgaları havada ilerleyerek kulak kanalına giriyor, kulak zarına çarpıyor ve titreşimler çekiç, örs ve üzengi kemiklerine iletiliyor. Buradan salyangoz biçimindeki kokleaya aktarılıyor, sıvı dalgaları sinir uçlarını harekete geçiriyor ve bu titreşimler elektrik sinyallerine dönüştürülüyor. İşitme siniri bu sinyalleri beyne iletiyor ve ses olarak algılanmalarını sağlıyor.
İkincisi kemik yolu iletimidir. Bu yöntemde titreşimler doğrudan kafatasının şakak kemiğinden kokleaya ulaşıyor. Ses, havadan değil kemikten iletildiği için tınısı değişiyor. Günlük konuşmada bu iki yol aynı anda çalışıyor; bu da sesi hem derin hem tok hissettiren bir etki yaratıyor. Ancak kayıt dinlendiğinde yalnızca hava yolu iletimi devreye giriyor ve işte bu yüzden duyulan ses farklı geliyor.
Kemik iletimi, düşük frekansları görece güçlendirir. Bu yüzden konuşurken içeriden duyduğunuz ses, daha dolgun ve daha derin algılanır. Kayıtta ise yalnızca hava yoluyla gelen bileşen vardır. Bu da sesi olduğundan daha tiz ve ince gibi duymanla sonuçlanır. Parmaklarınızı kulağınıza bastırdığınızda sesinin bir anda derinleşmesi aynı etkiye güzel bir örnek.
Yapılan bir çalışmada insanlar kendi kayıtlarını dinlerken olumsuz tepkiler verdi. Başkalarının sesini değerlendirirken dil bilgisi akış ve kişilik gibi ayrıntılara odaklandılar. Kendi seslerinde ise kayıt kalitesi ve ton gibi özelliklere takıldılar.
Yani yalnız değilsiniz...
1960’lı yıllarda yapılan bir çalışmada, insanların yalnızca yarısına yakını kayıttaki sesinin kendisine ait olduğunu doğru tahmin edebiliyordu. Günümüzde ise telefon ve sosyal medya sayesinde ses kaydı dinleme sıklığı arttığı için bu oran büyük ölçüde yükseliyor. Daha fazla maruz kalmak, sesin dışarıdan nasıl duyulduğuna alışmayı sağlıyor.
Yabancılık hissi azaldıkça kişinin kendi sesine karşı geliştirdiği olumsuz algı da zayıflıyor. Düzenli olarak ses kaydı dinlemek, konuşma tonunun, vurguların ve diksiyonun gelişmesine yardımcı oluyor. Bu yöntem hala profesyonel konuşmacılar, eğitmenler, oyuncular ve sesini geliştirmek isteyen kişiler tarafından aktif olarak kullanılıyor.
Evet doğru ben kendi sesimi daha kalın duyuyorum ama kayıtta öyle değil hiç bana benzemiyor 🙁