Tüm dünya olarak zor zamanlardan geçiyoruz. Türkiye de bundan fazlasıyla nasibini alıyor. Krizler, salgınlar, maden ocağı kazaları, kadın cinayetleri, işsizlik… İnsan ruhu tüm bunlardan öyle etkileniyor ki ne yeni bir şey üretmek, ne çalışmak, ne potansiyelini kullanmak istiyor. Öyle zamanlar geliyor ki insan kendini tanıyamıyor. Zaten kendini tanıyabilmenin de çok zor olduğu bir dönemdeyiz.
Bu da kişilerin, hayattan gerçekten ne bekledikleri, tutkularının, yeteneklerinin ne olduğu konusunda kafalarının karışmasına yol açıyor. Herkesin yaptığını yapmak, herkesin okuduğunu okumak, herkesin hayalini kendi hayali sanmak günümüzün modası.
Tüm bu olumsuzlukların etkilerini azaltmak ve yeniden üretebilmek için bir panzehir var: PSİKOLOJİK SERMAYE. İşte ben de pandemi sırasında böyle olumsuz hissettiğim dönemlerden geçerken yıllarca yatırım yapmaya çalıştığım psikolojik sermayemi kullanarak bir şeyler yapmaya karar verdim ve YouTube kanalımda bir programa başladım: Kendi Ayak İzini Oluşturanlar.
Kitapta başarı/başarısızlık hikayelerini yazdığım 24 kadın, hayatlarının sorumluluğunu almış, zor hedefleri gerçekleştireceğine inanmış, her şeye rağmen koşmaya devam etmiş kadınlar. Bu kadınların hikayelerini yazarken hepsinde gördüğüm ortak özellik PSİKOLOJİK SERMAYELERİNİN ÇOK GÜÇLÜ olmasıydı. Eğitim Nobeli Global Teacher Prize’a aday gösterilen köy öğretmeni Dilek Livaneli’nin “durumdan vazife çıkaralım” yaklaşımı, kasap abla Semrah Doğan’ın daha çocukken çok başarılı bir kadın kasap olmayı kafasına koyması, Sümerolog Muazzez İlmiye Çığ’ın hiç bitmeyen iyimserliği… Hepsinin bitip tükenmez psikolojik sermayeleri…
Peki nedir bu psikolojik sermaye?
İnsan sermayesi : Ne biliyorsun
Sosyal sermaye: Kimi biliyorsun
Finansal sermaye: Neye sahipsin
Psikolojik sermaye: Kim olduğun ve pozitif gelişim bakımından ne olabileceğin
Psikolojik Sermaye, kişinin zorluklara karşı ayakta durabilme, kendini fark edip yönetebilme gücü kapasitesi olarak tanımlanabilir. Psikolojik sermayesi yüksek olan kişilerin en belirgin özelliği kendi hayatlarının, kariyerlerinin ve kararlarının sorumluluğunu almalarıdır.
2004 yılında Fred Luthans ve arkadaşları tarafından ortaya konan Psikolojik Sermaye pozitif psikoloji ekolünden doğmuştur.
1. Öz-yeterlik: Kişinin kendi becerilerine olan inancı ve zorlayıcı görevleri üstlenmesi için gerekli çabayı sürdürecek ve bunları yerine getirecek bir güvene sahip olması.
2. İyimserlik – Olumlu tutum: Şimdi ve gelecekte başarılı olabilmek için olumlu tavır ve beklentiler. Hayatta iyi şeyler olabileceğine dair beklenti.
3. Umut: Hedefler için azmetmek ve gerekirse yeni hedefler oluşturmak.
4. Yılmazlık : Zorluklar ve sıkıntılar dört bir yandan saldırdığında bile kendini toplamak ve devam etmek.
İşte “Kendi Ayak İzini Oluşturan Kadınlar”, Türkiye’de son 40 yıldan günümüze kadar olan süreçte kendi imkân ve çabalarıyla, çok çalışarak ayak izlerini oluşturmuş, yukarıda saydığım dört bileşeni hayatına katabilmiş 24 kadının hikâyesini anlatıyor. Bu kadınların bazıları sadece ülkemizde değil dünyada da yaptıklarıyla tanınan ve uluslararası başarılara imza atmış kişiler. Yine bu kadınlardan bazıları köyde okumuş, içindeki cevheri keşfetmiş, sonrasında azim, sebat ve kararlılıkla yoluna devam edip başarıya ulaşmış kişiler. İçlerinde erkek egemen sektörlerde yüksek sesle konuşabilme cesaretini gösteren kadınlar olduğu gibi erkek mesleği olarak kalıplaşmış yargıları değiştirebilen kadınlar da kitabın kahramanlarından.
Kitapta hikâyesini okuyacağınız bazı kadınları tanıyor olsanız da ayak izlerini oluşturma hikâyelerine bazen şaşırarak, bazen gülerek bazen de hüzünlenerek tanık olacaksınız. Çok iyi okullarda eğitim almış, çok iyi şirketlerde çalışmış ama aldıkları eğitimin ya da çalıştıkları şirketin hayallerine ortak olamadığını anladıkları anda hayatlarının sorumluluğunu alıp her şeye sıfırdan başlayanlar olduğu gibi, hayatları boyunca hiç çalışmamış ama belli bir yaştan sonra işe başlayıp ayak izini oluşturmuş kadınlar da bu kitabın kahramanlarından.
Bazen bir anda, bir günde her şey değişebilir, adaptasyon önemli. Bunun için de psikolojik sermayemizi güçlendirmek zorundayız. Bu dört bileşen geliştirilirse yedi kere düşer sekiz kere kalkarız (Japon atasözü) ve ayak izlerimizi çok sağlam oluştururuz.
Eğer umudunuz varsa korkmayın, deniz olmayan yerde umut olmak adına martı olun.
Banu Özkan TOZLUYURT
Ya umudumuz yoksa ? 🤔🤔