Kedi sahiplerinin birçoğu, deprem olmadan önce kedilerinin deli gibi sağa sola koştuğunu mutlaka fark etmiştir. Bu tür görüntüler insana ister istemez 'Acaba kediler depremi önceden hissedebiliyor mu?' sorusunu düşündürüyor. Konu hakkında bir sürü efsane var ama bilimsel tarafı biraz daha karmaşık. Gerçekten bu sevimli canlılar, doğanın sinyallerini bizden önce mi alıyor yoksa biz mi her garip davranışlarına anlam yüklüyoruz? Hadi, kimin haklı olduğunu birlikte öğrenelim.
Bazı araştırmalar bu fikri desteklerken, bazıları ise tamamen karşı çıkıyor. Kedilerin sarsıntıdan hemen önce aniden saklanmaya başlamaları ya da çılgın gibi koşturmalarıyla ilgili çok sayıda video ve kullanıcı yorumu var. İşin ilginç yanı, bu davranışların tam da deprem öncesi yaşanması. 1900 yılında Alman bilim insanı Helmut Tributsch, kedilerin yer kabuğundaki hareketlilik sonucu ortaya çıkan iyonları algılayabildiğini öne sürmüştü.
Bu fikir elbette pek çok kişi için hala bir teori. Daha yakın tarihte, Amerikalı jeolog Jim Berkland, gazete ilanlarından yola çıkarak iki Kaliforniya depremini doğru tahmin ettiğini iddia etmişti. Hatta İtalya’da devam eden başka bir çalışma, bazı hayvanların deprem öncesi sismik hareketleri algılayabileceğini ileri sürüyor.
Onlara göre kediler; bazen garip davranır, bazen de deprem olur. Bu iki olayın aynı zamana denk gelmesi, bilimsel olarak bir bağlantı olduğu anlamına gelmiyor. Ayrıca araştırmalar kedilerin bu davranışları ne kadar süre önceden gösterdiği ya da depremin merkez üssüne ne kadar uzaklıkta oldukları gibi konularda tutarlı bir veri sunamıyor.
Özetle, ortada sabit bir örüntü yok. Üstelik, anormal davranış tanımı da oldukça belirsiz çünkü kediler zaten sık sık böyle davranıyor. Bilim camiası tekrar edilebilir ve ölçülebilir kanıtlar olmadan bu tarz iddiaları kabul etmiyor.
Kediler insanlara kıyasla çok daha geniş bir işitme aralığına sahip. 64.000 Hz'e kadar duyabiliyorlar ki bu, yer altındaki küçük titreşimleri fark etmeleri için yeterli olabilir. Aynı zamanda patilerindeki sinir uçları ve hassas bıyıkları sayesinde en küçük titreşimleri, hava akımlarındaki değişimleri bile algılayabiliyorlar. Bu yetenekleri onların dengeli yürüyüşünden kaçmalarına kadar her davranışta etkili.
Hal böyle olunca, depremden önce oluşabilecek en küçük yer hareketlerini ya da değişiklikleri fark etmeleri de çok da mantıksız görünmüyor. Belki de bazen yaşadıkları ani panikler, bizim bile fark edemediğimiz titreşimlerden kaynaklanıyor. Bazı bilim insanları onların manyetik alan değişimlerine ya da minik yer hareketlerine karşı çok duyarlı olduklarını düşünüyor. Her ne kadar bilim, henüz bu konuda net bir sonuca ulaşamasa da birçok kedi sahibinin 'O garip davrandıktan sonra deprem oldu' demesi, insanları bu konuda inandırıyor.
Valla benim ki bu konuda sınıfta kaldı maalesef..
Depremin eh hızlı dalgası P dalgasıdır. P dalgalarını hissedebilirler belki bu da depremin merkez üssüne uzaklığına göre çok az zaman kazandırabilir. P dalgasını tespit eden cihazlar zaten var erken uyarı sistemlerine bağlılar. Deprem daha hiç olmadan hissetmeleri imkansız bence.