Bilim insanları kedilerin bulundukları ortamdaki ses dalgalarını kullanarak zihinsel bir harita oluşturduğunu sizinle aynı odada olmasalar bile yerinizi belirlediklerini keşfetti. Bütün gün ‘kulakları’ üzerinizde olan kedilerin bunu nasıl yaptığını merak ediyorsanız içeriğimize buyurun. 👇
Bilim insanları kısa süre önce evcil kedilerin, ortamda çıkan seslere göre insanların nerede olduğunu algılamalarını sağlayan ‘zihinsel haritalar’ oluşturduğunu öğrendi. Araştırmacılar, sahiplerinin seslerini kedilerinin adını söylerken kaydedip sonrasında oynatarak kedileri sınadı. Ardından, seslerin daha uzaktan gelmesi için farklı bir yerde bu sefer hoparlör aracılığıyla yeniden oynattılar.
Bu durum, kedilerin sesleri ipucu olarak kullanıp görüş alanlarında bulunmayan insanların yerlerini belirlediklerini gösteriyor. Daha önce kedigillerde böyle bir şeye rastlanmamıştı.
Araştırmacılar bu konuda deneyler yaparak hayvanların zekâsını ölçüyor. Tipik olarak yaklaşık 8 aylık olduklarında insan bebeklerinde nesne kalıcılığı oluşmaya başlar. 10 ila 12 aylık olduklarında ise iyice gelişir. Bu aşamada bebekler gizli nesneleri bulabilir ve ebeveynleri ya da bakıcıları görüş alanlarında olmadığı zaman kaybolmadıklarını, yakında olduklarını bilirler.
Şempanze, bonobo, goril ve orangutan gibi primatlarda başlayan araştırmalar, sonrasında Avrasya alakargası, tembel ayı ve Malaya ayısı üzerinde yoğunlaştı. Son olarak ise köpek ve kedilerde nesne kalıcılığının olduğu kanıtlandı.
Gerçekten de kediler etrafındaki canlı cansız tüm varlıkların mevcudiyetini belirlemede oldukça iyiler. Daha önce Japonya’da kediler üzerine çalışma yürüten Saho Takagi, kedilerin sahiplerinin sesini duyduklarında yüzlerini de görmeyi beklediklerini keşfetmişti.
Mesela bunlardan birinde kedilerin tanıdıkları insanlarla tanımadıkları insanların seslerini ayırt edebildiği ve gizli nesneleri bulabildiği öğrenilmişti. Tüm bunlar düşünüldüğünde bizi görmedikleri hâlde sadece minicik ses dalgalarıyla yerimizi belirlemeleri gayet makul duruyor.
Her grup, kedilerin yaşadığı yere göre (kedi kafelerinde yaşayanlar ve ev kedileri şeklinde) ikiye bölündü. İki hoparlör kullanan bilim insanları, ilkini deneyin yapıldığı odanın dışına, ötekini ise odanın içinde pencere veya başka bir kapının yanına koydu.
Birinci grup bakıcılarının veya yabancıların isimlerini söylediği kayıtları duyarken, ikinci grup diğer kedilerin bu kayıtlara verdiği tepkileri, üçüncü grupsa rastgele elektronik cızırtıları dinledi. Sonrasında sesler iki farklı şekilde çalındı. Önce kedilerin yakınındaki kapının öte tarafındaki hoparlörden, sonrasında da odadaki kedilere uzak kapı veya pencerenin dibindeki hoparlörden sesleri dinlettiler.
Gözlemciler şaşkınlık düzeylerini 0 (hiç şaşırmama) ila 4 (çok şaşırma) arasında derecelendirdi. Kedilerin şaşkınlık belirtileri arasında sesin çıktığı ilk hoparlöre bakmak, kulaklarını ve kafalarını oynatmak, etraflarına bakmak veya birden harekete geçmek yer alıyor.
Araştırmacılara göre bu, kedilerin zihinlerinde sahiplerinin görüntüsünü oluşturduğunu ve sesin geldiği yere göre konumlarını haritalandırdıklarını, ‘sosyomekânsal’ bilişe sahip olduklarını gösteriyor. Yine araştırmacılara göre bu, karmaşık düşünce yapısına sahip olma hususunda önemli bir özellik. Kediler üzerinde çalışmalar devam edecek.
Burdan kedim osmanada slmlarımı yolluyorum