Kavgam: Basmalı mı, Yakmalı mı?

BBC, Nazi Almanyası’nın lideri Adolf Hitler’in Kavgam (Mein Kampf) adlı kitabının telif hakları sona erdiğinde yetkililerin nasıl bir yöntem izleyebileceğine dair bir radyo programı hazırladı. Dün yayımlanan Publish or Burn (Basmalı mı, Yakmalı mı?) adlı programda, dünyanın bu en kötü şöhretli kitabının geleceği irdeleniyor.

Almanya’daki Bavyera Devlet Kütüphanesi’nde nadir kitaplar uzmanı Stephan Kellner “Bu kitabın İncil’in yerini almasını istediler,” diyor ve Nazilerin bu tutarsız, uzun, yarı anı yarı propaganda içerikli kitabı nasıl Nazi ideolojisinin can damarı haline getirdiklerini anlatıyor.

Programın yapımcısı John Murphy’ye göre Kavgam tehlikeli bir kitap olmaya devam ediyor. Murphy’nin büyükbabası 1936’da kitabı bütün olarak İngilizceye ilk çeviren kişi. Murphy, Hitler’in de kitabının da hafife alınmış olduğunu söylüyor.

“Bu kitabı ciddiye almak lazım; çünkü yanlış yorumlara açık bir kitap. Hitler onu 1920’lerde yazmış olsa da orada söylediklerinin birçoğunu hayata geçirdi. İnsanlar zamanında biraz daha dikkat göstermiş olsaydı kitabın içerdiği tehditleri anlamış olacaklardı,” diyor Murphy.

Telif hakları kalktığında Münih Çağdaş Tarih Enstitüsü, Kavgam kitabını orijinal metnin yanı sıra, çarpıtılan ya da kapsam dışı bırakılan gerçekleri içeren bir yorumla birlikte yeniden basmayı planlıyor. Nazi döneminin mağdurlarından bazıları buna karşı çıkıyor. Bunun üzerine Bavyera yerel hükümeti Enstitü’den desteğini çekti.

Öte yanda, kitabın basımını engellemek de izlenecek en iyi yöntem olmayabilir. New York Times gazetesinde yayımlanan bir yoruma göre, “Genç kuşakların Nazi mikrobuna karşı aşılanması için, Hitler’in sözlerini illegalite gölgesinde saklamaktan ziyade onlara karşı açıktan mücadele etmek gerekir.”

Murphy, kitaba dünya çapında yasak uygulanmasının imkânsız olduğunu kabul ediyor. Sorunun, Bavyera hükümetinin kitabı denetim altında tutmasından ziyade bu konuda tutum alması olduğunu belirtiyor.

Telif hakları ortadan kalktığında Bavyera hükümeti ırk temelli nefretin körüklenmesine karşı yasa kapsamında hukuki işlemlere başvurulabileceğini belirtiyor. Ludwig Unger şöyle diyor: “Bize göre Hitler’in ideolojisi kışkırtma tanımının kapsamına giriyor. Bu kitap yanlış ellerde tehlikeli hale gelir.”

BBC Türkçe