Anadolu coğrafyası zengin tarihsel ve kültürel bir mirasa ev sahipliği yapmaktadır. Bölgedeki yerleşim yerlerinin isimlerinin etimolojik kökenleri genellikle Latince ve Yunanca dillerinden gelmektedir. Bu içerikte buna örnek bazı iller yer almaktadır. Siz de Türkiye'nin il haritasına bakarak yaşadığınız ilin isminin hangi kelimeden geldiğini öğrenebilirsiniz.
İyi keşifler.
Kastra kelimesi Latince 'kale' anlamına gelmektedir. Bölgenin yerleşimcileri bir Bizans hanedanı olan Komnenlerdir. Kastamonu şehri ismini, Kastra ve Komnen kelimelerinin birleşiminden almıştır.
Frigya dili ve Yunancada Ancyra kelimesi gemi çapası anlamına gelmektedir. Frigler, Galatlar ve Romalılar tarafından Ἄγκυρα' olarak bilinen şehrin adı, Latin harfleriyle Batılı kaynaklara Ancyra olarak geçmiştir. Türklerin Anadolu'ya gelmesinden sonra ise kentin adı Engürü ve Engüriye olarak değişime uğramıştır. 16. yüzyıla ait çeşitli resmî Osmanlı evraklarında ise şehrin adı Ankara olarak geçmektedir.
Van ilinin eski tarihlerde adı Viane olarak geçmektedir. Bölgede yaşayan Urartular, topraklarını Viane olarak tanımlamışlar ve kendilerine Vianili demişlerdir.
Hakkari adı, eskiden Van gölünün güneyinde ve bir bölümü de İran’a doğru uzanan yörelere yerleşmiş “Hakkar” kabilesinin isminden gelmektedir. Arap dilinde bölgenin adı “Hakkariye” olarak geçmekteyken Yunancada bölge 'Hakkiari' olarak anılmıştır.
Rize'nin adı Yunanca riza veya Rizaion'dan gelir ve 'dağ yamaçları' anlamına gelir. Modern zamanlarda Yunanca adı genellikle Rizunda'ydı. Latince formları ise Rhizus ve Rhizaeum'dur.
Siirt adının Sami Dili’nden geldiği öne sürülmektedir. İlin adı sözlüklerde Esart, Sairt, Siirt, Siird gibi çeşitli biçimlerde kullanılmıştır. Siirt adının nereden geldiği konusunda değişik görüşler vardır. Başka bir kaynağa göre Siirt isminin adı “Seert” anlamındaki “üç yer” manasına geldiği yazılmaktadır.
Eski Hitit tabletlerinde İkuwaniya olarak geçen şehrin adı, Bizans döneminde kullanılan İconium ile birlikte günümüzde kullanılan Konya ismini almıştır.
Sebastea kelimesi klasik antik dönemde sıkça görülen bir Yunanca bir yer ismiydi. Latince Augustus isminin dişi hali olan Augustanın Yunanca karşılığıdır. Augustus veya daha sonra gelen Roma imparatorlarını onurlandırmayı amaçlamak için şehirlere bu isim verilmiştir. Sivas'ın antik adı da buradan gelmektedir.
Niğde'nin Yunanca karşılığı Nigdi kelimesidir. Hititler devrinde Niğde bölgesi “Nakita” isimli bir yerleşim merkeziydi.
Eski çağlardaki Bitinya bölgesinin başkenti olan Bursa'ya kurucusu Bitinya Kralı Prusias’ın adı verilmiştir. Bölge, Roma ve Bizans imparatorlukları döneminde kaplıcalarıyla oldukça ünlü bir yerleşim yeridir.
Bizanslı Etien'e göre Uranus'ün oğulları Adanos ve Saros, Tarsus ile savaşarak burayı ele geçirmişlerdir. Bunlardan Adanos kente kendi adını verirken Saros da Seyhan ırmağına kendi adını vermiştir.
memleketim Mardin bazı Yunan kaynaklarında Marde olarak geçer. Midyatli olduğum için onun için de dipnot geçmek isterim Yunan ve ya Latin dilinde olmasa bile; Midyat, dinlerin (İslam, Hristiyanlık ve Êzîdîlik) ve dillerin (Türkçe, Kürtçe, Arapça ve Süryanice) buluşma noktasıdır. MÖ 9. yüzyıl Asur tabletlerinde Matiate olarak tanımlanır. "Matiate", Aramice/Süryani bir isimdir ve "mahallesim", "vatanım", demektir