Kartalkaya Yangını ve Gelecek

Kartalkaya’daki yangın büyük bir trajedi oldu ve maalesef güvenlik önlemlerinin ihmal edilmesi çok sayıda insanın hayatına mal oldu.

Başımız sağ olsun.

40 senedir turizm sektöründe olan Türkiye’nin en büyük otel zincirini kuran ve milyonlarca misafiri otellerinde misafir eden bir yatırımcı, işletmeci olarak görüşlerimi ve daha da önemlisi yapılması gerekenleri sizinle paylaşmak isterim.

Otelcilikte en korktuğum olaydır yangınlar. Dolayısıyla da otel işletmelerinde de en titiz davrandığım konudur yangın tedbirleri.

Maalesef Kartalkaya otel yangını dünyanın en büyük otel yangınları arasına girdi.

Dünya tarihinde, otel yangınları maalesef büyük can kayıplarına ve trajedilere yol açmıştır.

İşte en fazla insan kaybının yaşandığı bazı otel yangınları: Görseli — **1. Daeyeonggak Oteli Yangını (1971, Seul, Güney Kore):** 25 Aralık 1971’de Seul’deki 21 katlı Daeyeonggak Oteli’nde çıkan yangında 191 kişi hayatını kaybetti. Yangının, ikinci kattaki bir kahve dükkanında gaz tüpü patlaması sonucu başladığı ve hızla yayıldığı belirtildi. Bu olay, Güney Kore’nin en ölümcül otel yangını olarak kayıtlara geçti.
**2. Winecoff Oteli Yangını (1946, Atlanta, ABD):** 7 Aralık 1946’da Atlanta’daki Winecoff Oteli’nde çıkan yangında 119 kişi yaşamını yitirdi. Otelin “yangına dayanıklı” olduğu iddia edilmesine rağmen, yangın merdivenleri ve yangın söndürme sistemlerinin eksikliği bu trajediye katkıda bulundu. Bu olay, ABD tarihinin en ölümcül otel yangını olarak bilinir.
**3. Dupont Plaza Oteli Yangını (1986, San Juan, Porto Riko):** 31 Aralık 1986’da Dupont Plaza Oteli’nin balo salonunda başlayan yangın, hızla lobi ve kumarhane alanlarına yayıldı ve 98 kişinin ölümüne neden oldu. Yangının, otel ile bir işçi sendikası arasındaki anlaşmazlık nedeniyle kasıtlı olarak çıkarıldığı tespit edildi.
**4. MGM Grand Oteli Yangını (1980, Las Vegas, ABD):** 21 Kasım 1980’de Las Vegas’taki MGM Grand Oteli’nde çıkan yangında 85 kişi hayatını kaybetti. Yangının, otelin birinci katındaki restoranlardan birinin soğutulmuş pasta vitrinindeki hatalı kablolamadan kaynaklandığı belirlendi. Dumanın hızla otel kulesine yayılması, can kaybının artmasına neden oldu.
**5. Grand Kartal Oteli Yangını (2025, Bolu, Türkiye):** 21 Ocak 2025’te Bolu Kartalkaya Kayak Merkezi’ndeki Grand Kartal Oteli’nde çıkan yangında 78 kişi yaşamını yitirdi. Bu olay, Türkiye tarihinin en ölümcül otel yangınlarından biri olarak kayıtlara geçti.
**Şimdi soracağımız en önemli sorular:**
• Türkiye’de otellerde yangın güvenliği yönetmeliklerine ne kadar uyuluyor?
• Denetim süreçlerinin nasıl uygulanıyor ve ne kadar sıklıkta yapılıyor?
Bilirkişi raporlarında göreceğiz, ancak Kartalkaya örneğinde büyük ihtimalle yangın söndürme sistemlerinin yetersizliği, kaçış yollarının uygun olmaması ve yangına dayanıklı malzeme kullanılmaması gibi faktörler etkili olmuş olabilir.
Bu noktada sadece bu yangın değil, geçmişte yaşanan diğer yangın vakalarından da ders alınması gerektiğini düşünüyorum.

Bundan sonra benzer trajedilerin yaşanmaması için şu konulara dikkat çekmek istiyorum:

a) Yangın güvenliği standartlarının güncellenmesi ve uygulanması

Yangın alarm sistemleri, duman dedektörleri, otomatik yangın söndürme sistemleri (sprinkler) gibi sistemlerin otellerde her kategoride zorunlu hale getirilmesi ve düzenli denetlenmesi gerekiyor.

b) Yangın kaçış planlarının yeniden düzenlenmesi

• Her otelde açık ve iyi işaretlenmiş yangın kaçış planları bulunmalı.

• Acil çıkış kapıları kilitli olmamalı ve her katta yeterli sayıda çıkış bulunmalı.

• Yangın merdivenleri düzenli kontrol edilmeli ve bakımları yapılmalı.

c) Personel eğitimi ve tatbikatlar

• Otel çalışanlarının yangın durumunda ne yapmaları gerektiğini bilmeleri için düzenli yangın tatbikatları yapılmalı.

• Misafirler için de otel girişinde yangın tahliye prosedürleri hakkında bilgilendirme sağlanmalı.

d) Otellerin sigorta ve denetim süreçleri güçlendirilmeli

•Her kategoride otellerin yangın sigortası yaptırmaları zorunlu hale getirilmeli.

• Bağımsız yangın güvenliği denetimleri sıklaştırılmalı ve belirlenen eksikliklere ciddi yaptırımlar uygulanmalı.

Benim genel olarak tavsiyelerim:

• Yangına dayanıklı malzemeler ve ileri güvenlik teknolojileri kullanarak otellerin güvenli hale getirilmesi.

• Sürdürülebilir otelcilik anlayışı içinde yangın güvenliğini öncelik haline getiren bir model oluşturmak.

• Örnek bir otelcilik anlayışı geliştirmek: Türkiye’de faaliyet gösteren dünya çapındaki markaların yaptığı yangın güvenliğinin nasıl sağlanabileceğini gösteren bir güvenlik rehberi oluşturmamız gerekiyor.

• Bıkmadan usanmadan otel personelinin eğitimini yapmak ve onlarla belirli aralıklarla tatbikat yapmak.

Ölenlerimize rahmet dileyim, ulusça başımız sağ olsun.

Ancak karşılıklı suçlamaları bir kenara bırakarak:

• Devletin, bakanlıkların, belediyelerin, turizm sektörü temsilcilerinin, sivil toplum örgütlerinin otel sahiplerinin ve işletmelerin seferberlik ilan ederek ve sıkı bir iş birliği yaparak bu konuda bir standart oluşturması gerekiyor. Bu çalışma süratle Turizm ve Kültür Bakanlığı liderliğinde yapılmalıdır.

• Türkiye’de otel yangın güvenliği için daha katı düzenlemeler yapılması gerektiğini ve denetimlerin sıklaştırılmasının şart.

Artık yangın trajedisini tartışmanın ötesinde, gelecekte böyle olayların önüne geçmek için somut adımların atılmasını nasıl düzenleriz, nasıl teşvik ederiz ve uymayanları nasıl ağır şekilde cezalandırırız, ona konsantre olalım.

Yangın tedbirleri sadece işletme sırasında dikkat edilecek konuları içermez.

Asıl tedbirler tasarım, inşaat sırasında alınması gereken, hatta zorunlu olması gereken tedbirlerdir.

Otellerde yangına dayanıklı malzemeler, yangının yayılmasını önlemek ve misafirlerin tahliye süresini uzatarak güvenliği artırmak için kritik öneme sahiptir.

İşte otellerde kullanılabilecek yangına dayanıklı malzeme ve sistemlerin listesi:

1. Yapısal malzemeler

• Yangına dayanıklı beton: Yüksek ısıya karşı dayanıklıdır ve yapı bütünlüğünü korur.

• Yangına dayanıklı çelik: Yüksek sıcaklıklara dayanabilir ve yangının yayılmasını yavaşlatır.

• Alev geciktirici duvar panelleri (Fire-rated drywall): Yangın geciktirici alçı levhalar duvarlarda kullanılır.

• Yanmaz yalıtım malzemeleri (taş yünü, cam yünü, seramik yünü): Özellikle duvar, tavan ve çatı yalıtımında kullanılır.

• Yangına dayanıklı kaplamalar (intumescent coatings): Çelik veya ahşap yüzeylere uygulanarak yangına dayanıklılığı artırır.

2. Kapı ve pencereler

• Yangına dayanıklı kapılar (Fire-rated doors): Genellikle çelik, alüminyum veya özel kaplanmış ahşaptan yapılır. Yangına karşı 30-120 dakika koruma sağlar.

• Yangına dayanıklı cam (Fire-resistant glass – Pyrobel, Pilkington Pyrostop): Isıya dayanıklı özel kaplamalar içeren cam türleri.

• Duman ve ısıya dayanıklı contalar (Intumescent seals): Yangın sırasında şişerek duman ve alevin yayılmasını engeller.

3. Döşeme ve mobilyalar

• Yangına dayanıklı halılar (Fire-retardant carpets): NFPA 701 ve EN 13501-1 standartlarına uygun halılar yangına dayanıklı kimyasallar ile işlenir.

• Alev geciktirici döşemeler (Fire-retardant flooring – LVT, taş, seramik, beton, vinil kaplamalar): Ahşap yerine taş veya yangına dayanıklı vinil kaplamalar tercih edilmelidir.

• Yangına dayanıklı mobilya ve kumaşlar (Fire-retardant upholstery fabrics, IMO, NFPA 260 sertifikalı kumaşlar): Alev almaz kimyasallarla işlenmiş döşemelik kumaşlar kullanılır.

• Yanmaz perde ve tekstil ürünleri (Flame-retardant curtains, draperies, bedding): Oteller için sertifikalandırılmış özel alev geciktirici kumaşlardan üretilmiştir.

4. Elektrik ve aydınlatma sistemleri

• Alev geciktirici kablo ve kablo kanalları (Fire-resistant cables, MICC cables): Elektrik yangınlarını önlemek için silikon kaplamalı veya mineral izoleli kablolar kullanılır.

• Acil durum aydınlatma sistemleri (Emergency lighting): Yangın sırasında yönlendirme işaretlerinin görünür olmasını sağlar.

• Yangına dayanıklı prizler ve anahtarlar: Elektrik arkı oluşmasını engelleyen özel kaplamalara sahip ürünlerdir.

5. Havalandırma ve yangın güvenlik sistemleri

• Yangına dayanıklı havalandırma kanalları (Fire-rated ductwork): Yangın sırasında zehirli gazların yayılmasını önleyen özel havalandırma sistemleri kullanılır.

• Yangına dayanıklı boya ve kaplamalar (Fire-retardant paints and coatings): Alev yayılımını geciktiren boyalar duvarlara ve tavanlara uygulanır.

• Yangın perdeleri (Fire curtains): Yangın durumunda alanları bölmek için kullanılır.

• Sprinkler sistemleri (Automatic fire sprinklers): Otellerde yaygın kullanılan yangın söndürme sistemleridir.

• Yangın söndürme tüpleri (Fire extinguishers – ABC tipi, CO₂, Halon alternatifi FM-200 gibi sistemler): Belirli noktalarda zorunlu olarak bulunmalıdır.

• Duman tahliye sistemleri (Smoke extraction systems): Yangın sırasında dumanı dışarı atarak tahliye süresini uzatır.

6. Mutfak ve endüstriyel ekipmanlar

• Paslanmaz çelik mutfak ekipmanları (Stainless steel kitchen surfaces): Yangına dayanıklı ve kolay temizlenebilir.

• Yangına dayanıklı havalandırma ve davlumbaz sistemleri (Fire suppression systems for kitchen hoods – Ansul, Kidde): Otel mutfaklarında yağ yangınlarını önlemek için otomatik yangın söndürme sistemleri bulunmalıdır.

• Yanmaz dış cephe kaplamaları (Non-combustible cladding – ACM paneller yerine taş, seramik veya metal kaplamalar): Özellikle yüksek binalarda önemli bir faktördür.

• Çatı kaplamalarında yangına dayanıklı membranlar (Fire-resistant roofing membranes): Yangın sırasında erimeyen ve alev almayan malzemeler kullanılır.

Otel binalarında yangına dayanıklı malzemelerin kullanılması, yangının yayılmasını önleyerek misafirlerin güvenliğini artırır.

2 milyon yatağı, 20 bin civarı oteli olan, turizmde dünya 4. olan ülkemiz için turizm en önemli sektördür.

Bize güvenip otellerimizde tatil yapan milyonlarca insana karşı sorumluluğumuz var ve onlar için ve bir daha böyle bir olay yaşanmaması için her şeyi yapmalıyız.

Hep beraber.

Bu makalede öne sürülen fikir ve yaklaşımlar tamamıyla yazarlarının özgün düşünceleridir ve Onedio'nun editöryal politikasını yansıtmayabilir. ©Onedio