İş hayatında tuhaf anlar yaşanması kuvvetle muhtemeldir. Maalesef çoğu insan, özel hayat ve iş hayatı arasındaki farkı görmezden gelip; profesyonel olmayı gerektiren iş ortamının yazısız kurallarını kavrayamaz.
Barbara Pachter, iş ortamına uygun davranmak ve doğru iletişim kurmak için uyulması gereken bu ehemmiyetli kuralları, The Essentials of Business Etiquette adlı kitabında bir araya getirdi.
İşte o kurallardan bazıları...
Ayakta durmak, varlığınızı güçlendirir ve kendinizi takdim etmenizi kolaylaştırır. Ayağa kalkmadığınızda karşı tarafın sizi görmezden gelmesine sebep olabilirsiniz. Hazırlıksız yakalanırsanız ise; bir adım alıp, öne doğru eğilerek elinizde olsa çoktan kalkmış olacağınızı belli edin.
Kendinizi tanıtacağınız herhangi bir durumda mutlaka isminizin tamamını söyleyin. Eğer çok uzun ya da söylenmesi zor bir isminiz varsa; kısaltmalar kullanın ve kartvizitinizi yanınızdan ayırmayın.
İş dünyasında cinsiyet ayrımı olmaksızın; daha yüksek bir pozisyonda olan ya da ev sahipliği yapan kişi, elini uzatan ilk kişi olmalıdır. Bazen tokalaşmalar gerektiği gibi olmayabilir fakat el sıkışmak, iş dünyasının vazgeçilmezlerindendir. Bu yüzden karşı taraf gerekeni yapmadığında siz, elinizi uzatmayı ihmal etmeyin.
Kıyafet ve dış görünüş, tıpkı beden dili gibi, sözsüz iletişimde önemli bir rol oynar. Giyiminizle vermek istediğiniz mesajları iletebilir; inandırıcılığınızı ve itibarınızı arttırabilirsiniz. Tabi bunun tam aksi de olabilir; bu yüzden gideceğiniz yere göre kıyafet seçmeye özen gösterin.
Bir konuşma boyunca bir ya da iki kere teşekkür edin. Aksi takdirde karşı tarafın, ona çaresizce muhtaç olduğunuz hissine kapılabileceğini söylüyor Pachter.
Teşekkür yazılarınızı 24 saat içinde ve teşekkür etmek istediğiniz kişilerin her birine ayrı notlar halinde göndermelisiniz. El yazınızla göndereceğiniz notlar daha samimi bir etki yaratacaktır fakat mülakat ve iş görüşmeleri gibi, zaman kavramının önem kazandığı durumlarda e-posta göndererek daha verimli sonuçlar alabilirsiniz.
Göndereceğiniz teşekkür yazıları, sizi farklılaştırır, ön plana çıkarır ve hatırlanmanızı sağlar.
Son zamanlarda cep telefonu olmadan kıpırdayamaz hale gelindi ama iş ortamında ondan uzak durmalısınız. Yalnızca bir mesaj göndermeniz ya da hemen e-postalarınızı kontrol etmeniz gerekse de, telefonunuzla ilgilenerek geçirdiğiniz o kısa süre asla gözden kaçmayacak ve kabalık olarak algılanacaktır.
Dahası; iş görüşmeleriniz ve toplantılarınızda cep telefonunuzu masaya koymamaya özen gösterin. Çünkü bu, bir başkasıyla iletişime geçip ona göstermekte olduğunuz alakayı derhal bir kenara bırakmaya hazır olduğunuz anlamına gelir.
Gelen konuklarınız için kapıyı tutmak oldukça nazik bir harekettir fakat hangi cinsiyetten olursa olsun asla karşınızdaki kişilerin sandalyesini çekip oturmasını beklemeyin. Çünkü profesyonelliğin ön planda olduğu iş ortamında cinsiyet farklarını ve bu farklar gözetilerek yaratılmış toplum kurallarını geride bırakmalısınız. Normal şartlar altında; her kadın ve her erkek, oturacağı sandalyeyi kendisi çekebilir.
Bu hatayı herkes sıkça yapar. Fakat iş ortamı için fazlasıyla dikkat dağıtıcı, rahatsız edici ve bazen de biraz fazla seksi olabilir.
Göstermek istediğiniz bir şey olduğunda elinizi mümkün olduğunca açık ve parmaklarınızı bir arada tutmaya özen gösterin. Yalnızca işaret parmağınızı kullandığınızda agresif ve sert bir imaj çizebilirsiniz. Pachter, kadınların bunu erkeklere göre daha fazla yaptığını da söylüyor.
İstemediğiniz durumlarla karşılaşmamak için; e-postalarınızı göndermeden önce 'Kime' gönderdiğinizi mutlaka iki defa kontrol edin çünkü yanlış bir alıcı seçmek oldukça kolay.
Yemek sırasında ekmeği ısırarak koparmaya kalkışmayın, tabi bıçakla kesecek kadar da kibar olmayın. Ekmeği yiyebileceğiniz ölçülerde ve elinizle böldüğünüzden emin olun.
Bir yemeğe davet edildiğinizde menüdeki en pahalı yiyecekleri tercih ederseniz; karşı taraftan yararlanmak istiyor gibi görünebilirsiniz. Karşınızdakilerden gelen tavsiyelerden birini de tercih edebilirsiniz. Aynı şey içeceğiniz şeyler için de geçerli.
Rahatça fiyat soramayacağınız için; restoranların asla fiyatından söz edilmeyen spesiyallerinden de uzak durmanız gerekir. Çünkü genelde menüdeki diğer seçeneklere göre; %10 ila %40 arasında daha pahalı olurlar.
Tabaklarınızı üst üste yığarak masayı toplamaya kalkışmayın; bırakın restoran çalışanlarının kendi işini yapsın. Dahası; henüz yemekleri bitmemişse karşınızdakiler, acele etmeleri gerektiğini düşünebilir ve bu hareketten rahatsız olabilirler.
Yemekteki davetlileriniz ne sipariş ediyorsa onlara uymaya özen gösterin. Tatlı ya da aperatif bir şeyler istendiyse siz de aynısını yapın. Aksi halde; misafiriniz kendini kötü hissedebilir.
Ailenizle yediğiniz bir yemeğin ardından artanları paket yaptırmak, israfın önüne geçmek için gayet mantıklıdır. Fakat Pachter, iş yemeklerinde bunun yapılmaması gerektiğini söylüyor.
Tabağınızdaki yemek, tabağın solunda bulunmalı. Ekmek ve salata gibi yiyecekler, yemek tabağınızın solunda, içecekler ise sağ tarafında olmalıdır. Çatalınız tabağınızın sol tarafında, kaşık ve bıçak ise sağında durur. Hatırlamakta zorluk çekiyorsanız; yaratacağınız, akılda kalıcı kodlarla bu işi kolaylaştırabilirsiniz.
Cinsiyeti ne olursa olsun, davet eden taraf hesabı ödemelidir. Erkekler, misafir oldukları halde hesabı ödemek isteyecektir. Böyle bir durum karşısında; bu yemeği şirketinizin karşıladığını söyleyerek ya da izin isteyerek masadan kalkarak, kolayca hesabı ödeyebilirsiniz.
Tüm çabalarınıza rağmen karşı taraf ısrarcı olduğunda ise; dışarıdan fazlasıyla rahatsız edici görünecek bir hesap ödeme mücadelesine girmeyin, bırakın ödesin.
Görüşmelerin sonu havada kalmamalı ve bu noktada da kendinizden emin görünmelisiniz. Görüşmelerinizin sonunda veda ederken; ''Tanıştığımıza memnun oldum.'', ''Sizinle görüşmek güzeldi.'', ''Haftaya görüşmek üzere.'' gibi cümleler kurabilirsiniz.
Konuşmanız henüz bitecek gibi görünmüyorsa; gitmeden önce ''İzninizle.'' diyerek, mazeretinizi belirtmeyi unutmayın.