Otomobillerin yola devam etmesi için benzine ihtiyaç oldukları gibi vücudumuzun da karbonhidratlara ihtiyacı var. Karbonhidratlar tüketildiğinde vücudumuzun ve özellikle de beynimizin birincil enerji kaynağı olarak kullandığı glikoza dönüşür. Eğer karbonhidratları diyet listenizden çıkarırsanız kendinizi yorgun hissedebilirsiniz. Daha sağlıklı bir yaşam için karbonhidratlar hakkında bilmeniz gereken on maddeyi sizler için sıraladık. Buyurun içeriğimize.
Karbonhidratın nelerden oluştuğu aslında isminden belli. Karbo, karbon; hidrat ise suyu temsil eder.
Ağzımız milyonlarca bakteriye ev sahipliği yapar çünkü burası onların büyümesi ve artması için mükemmel bir yerdir. Yemekten sonra ağzımızda kalan karbonhidratlar, bakterilerin dişimizin dış tabakasına zarar veren bir asit üretmesine neden olur. Dişlerimiz için bu yönden zararlı olan bazı besinler; beyaz ekmek, patates cipsi ve kek. Bu yiyecekleri tüketecek olursanız, asit etkisini daha aza indirmek için mutlaka su için. Yemekten önce dişlerinizi fırçalamak da asit etkisini azaltmaya yardımcı olur.
Lancet Halk Sağlığı Merkezi'nde yapılan bir araştırma, düşük veya yüksek karbonhidrat içeren beslenme şekillerinin insan ömrünü kısalttığını ortaya çıkardı. Düşük karbonhidrat tüketiminin insan ömrünü kısaltmasının nedeni ise proteini yüksek besinlerle beraber düşük sebze ve meyve tüketimi. Çalışmanın bulguları en düşük ölüm riskinin ortalama derecede karbonhidrat tüketenlerde olduğunu gösterdi. Eğer yine de beslenmenizde karbonhidratlara yer vermek istemiyorsanız et yerine sebze tüketin. Çünkü sebzeler etin aksine kolesterol içermez ve lifli yapıları sayesinde sindirmenize yardımcı olur.
Diyabet hastaları işlenmiş olan zararlı karbonhidratlar dışındaki karbonhidratları tüketebilir. İşlenmiş karbonhidratlar diyabet hastalarının kan şekerlerini yükselterek hastalığın semptomlarını tetikler. Diyabet hastaları besin açısından zengin ve sindirimi kolay olan yulaf, brokoli, havuç gibi besinleri tüketmeli. Yani diyabet hastaları kan şekerlerini kontrol altında tutarak karbonhidrat tüketebilir.
Fotosentez bitkilerin su, oksijen ve karbondioksit kullanarak büyümelerini sağlar. Bu işlem güneş ışığının suya, karbondioksitin ise oksijen ve glikoza dönüştüğü kloraplastda meydana gelir. Enerji için glikozu kullanmanın yanı sıra nişasta ve selüloz gibi diğer karbonhidratları üretmek içinde kullanılır. Nişasta fazla glikozun depolandığı yerdir ve enerji için yeterli güneş ışığını alamadıklarında bitkiler tarafından kullanılır. Ayrıca selüloz bitkiler için süreklilik sağlar ve bitkilerin hücre duvarlarında bulunur.
Makro besinler sağlığımıza katkı sağlayan, büyük oranda tükettiğimiz besinlerdir. Enerji vermelerinin yanı sıra hastalıklardan da korur. Karbondioksitlerin en çok tüketilen makro besin olmasının sebebi ise vücuda enerjiyi hızlı şekilde vermeleridir. Bu özellik, inşaat işçileri gibi gün içerisinde fiziksel olarak çok aktif olan insanlar için oldukça işe yarardır. Yeterli karbonhidrat tüketmemek bulanık görüş, yorgunluk, odaklanamama gibi etkileri olan düşük kan şekerine neden olur.
Spordan önce karbondioksit tüketmeniz performansınızı arttıracak şekilde enerjinizi yükseltir. Spor boyunca vücut, glikozdan gelen enerjiyi kullanmaya meyillidir. İşte bu yüzden eksilen glikozun yerini doldurmak için spor sonrası da karbonhidrat tüketmek önemlidir. Diğer bir sebep ise egzersizden sonra tüketilince bağışıklık sisteminizi güçlendirmesidir. Karbonhidratları ve diğer makro besinleri tüketmek için en ideal zaman spordan iki saat öncesidir. Vücut geliştirme uzmanları, antrenman sonrası beslenme için -antrenmanın yoğunluğuna bağlı olarak- spordan sonraki on beş dakika ile bir saat arasını öneriyor.
Bir çocuk fazla karbonhidrat tükettiğinde ise insülin seviyeleri artar ve büyüme hormonu az salgılanmaya başlar. Ayrıca protein tüketimi az olan bir beslenme kemik gelişimini de olumsuz yönde etkiler. İşte bu yüzden dengeli beslenme çok önemli. Çocukların karbonhidrat ve protein tüketimleri yeterli ve dengeli miktarda olursa gelişim oranları artar.
Karbonhidratları çok tüketmek, insülini arttırır ve bu da vücudunuzun çabuk sindirmesine neden olur. Çok yeseniz bile ardından aç hissetmeniz bu yüzdendir. Bu tür karbonhidratlar çok fazla şeker içerdikleri için beynin dopamin salgılamasını sağlayarak canınız ne çekse daha fazla yemenize sebep olur. Yine de açlığınızı arttırmadan da tatlı yiyebilirsiniz. İşin sırrı, şekerli besinler tüketirken dikkatli olmaktan, beslenmenizi disipline etmekten ve canınız bir şey isteyip yediğinizde suçluluk hissetmemenizden geçiyor.
Kilo vermenin en önemli kısmı porsiyon kontrolüdür. Vücudunuzu gün boyu sadece ihtiyacı olan besinleri tüketerek disipline sokmanıza yardımcı olur. Porsiyon kontrolü olmaksızın sadece karbonhidratı bırakmanın ise bir etkisi olmaz. Porsiyon kontrolünün en iyi yollarından biri, öğünlerinizi düzenleyip sağlıklı yiyecekler seçerek yemeğinizi kendiniz yapmanızdır. Bunu uygulamak hem aşırı yemenizi önler hem de zamanınız ve paranız cebinizde kalır.
Evet, yanlış duymadınız. Diğer karbonhidratların aksine enerji vermez ama lifler de karbonhidrat sayılır.
Düşük karbonhidratlı beslenmede kilo vermenin sebebi vücudunuzun su kaybından kaynaklanır.
Vücudumuz karbonhidrata sandığımızdan daha düşkün. Karbonhidrat yemeyi bıraksanız bile vücudumuz onları gerektiğinde kullanmak için depolamış olur. Karbonhidratlar sağlıklı yaşamamız için önemli ve diğer makro besinlerden daha fazla kalorileri yok.
Hayvansal gıdaları tüketirken sadece protein aldığınızı mı düşünüyordunuz? Sütte ve diğer süt ürünlerinde bulunan laktozdaki disakkarit, bir karbonhidrat.
Vücudunuz yeteri kadar glikoz almazsa ihtiyaç duyduğu enerji için ketonları kullanır. Karaciğeriniz yağ yakma yoluyla bu enerjiyi vücuda sağlar. Ketonlar antioksidan etkisinde olmakla beraber kas kütlelerini korur ve kanserin büyümesine engel olur. Ketonların bir dezavantajı ise sizde beslenme eksikliği yaratmalarıdır fakat bunu besin takviyeleri alarak çözebilirsiniz.
Karbonhidratlar genellikle sağlığa zararlı görülür fakat bu büyük bir yanılgıdır. Birçok sağlık problemine yol açsalar da, vücudumuzun ve beynimizin düzgün çalışmasını sağlayan yararlı karbonhidratlar var. Bu yüzden beslenmenizden tüm karbonhidratları çıkarmak yerine hangilerinin iyi hangilerinin kötü olduğunu tanımlayarak daha iyi bir yaklaşımda bulunmanızı tavsiye ediyoruz. Bunu yapmanız sizi daha sağlıklı kararlar veren bilgili bir tüketici yapar.
porsiyonları küçültüp kilo verebiliriz