Geçtiğimiz haftalarda İsviçre bankası Credit Suisse'in on binlerce müşteri bilgilerinin dışarı sızdığı ortaya çıktı. Durum, kişisel bilgi güvenliği dışında İsviçre bankalarının müşterilerine ait bilgileri büyük bir sır olarak saklaması özelliğini zedeledi.
'Panama Belgeleri'ni hazırlayan ekibin yayınladığı İsviçre Bankası Credit Suisse yolsuzluk belgelerinden, yeni bir isim daha çıktı.
Hem de bir Cumhurbaşkanı!
Organize Suç ve Yolsuzluk Araştırma Projesi (OSYAP), Panama Belgeleri sonrasında hazırladıkları en büyük yolsuzluk raporunu yayınlamaya başladı. Raporda detaylar netleşirken, hesap sahiplerinden biri Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev!
Kazakistan’ın eski lideri Nursultan Nazarbayev dönemini hedef gösteren Kasım Cömert Tokayev, “Kazakistan çok zengin bir ülke, ama gelir eşit dağılmıyor. Bu, Nazarbayev döneminin bir sonucudur” demişti.
Kasım Cömert Tokayev’in, 1998’de Credit Suisse’de eski eşi Nazezhda Tokayeva ve o dönem 14 yaşında olan oğlu Timur Tokayev adına hesap açtığı ve banka hesabındaki toplam paranın seneler içinde bir milyon doları geçtiği ortaya çıktı.
OdaTV'nin aktardığına göre, henüz Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı görevini yürüttüğü yıllarda, İsviçre’nin bankacılık ve Birleşmiş Milletler Ofisi ile bilinen Cenevre kenti ile ilişkiler kurduğu hazırlanan raporda yer aldı.
Kasım Cömert Tokayev’in, halka açıkladığı bir gelir kaynağı olmadığı halde, dünya genelinde 7.7 milyon dolarlık gayrimenkulü ve milyonlarca dolarlık şirketleri bulunduğu belirtildi.
Kasım Tokayev’in Rus vatandaşı eski eşi Nazezhda Tokayeva’dan olan oğlu Timur Tokayev, Tokayev Ailesi belgelerinde göze çarpan isim oldu. Ailenin bütün yatırımları, ortaklıkları ve gayrimenkul alımları Timur Tokayev’in adına yapıldı.
Timur Tokayev, Cenevre’nin en pahalı özel okulu olan Léman Koleji’nde yatılı olarak ortaokul ve lise öğretimi gördü. Timur Tokayev, Léman Koleji’nde okuduğu sırada, kolejdeki diğer önemli isimlerin çocukları ile tanıştı.
Kasım Tokayev, Kazakistan Senatosu üyeliğinin bittiği 2011’de Birleşmiş Milletler Cenevre Ofisi’nin başına geçti ve 2013’e kadar bu uluslararası görevde kaldı. Yolsuzluk raporuna göre, Kasım Tokayev BM Cenevre Ofisi’nin başındayken önemli bağlantılar kurdu ve ayrıca oğlunun Léman Koleji’nde okurken elde ettiği bağlantılardan faydalanarak insan ağını genişletti.
Timur Tokayev, Kazakistan merkezli Sat Petrol ve Rusya merkezli Mayak İnşaat firmalarının ortağı ve yönetim kurulu üyesi olduğu aktarıldı. Sat Petrol Firması’nın, Kazakistan’ın tarihi “boy sistemi” ile alakalı önemli kişilerce kurulduğu belirtildi.
Tokayev Ailesi’nin, Timur Tokayev adına aldığı gayrimenkullerin değeri toplam 7.7 milyon dolar.
Timur Tokayev’in Cenevre’de iki, Moskova’da üç apartmanı var. Bu apartmanlar şehir merkezlerinde ve lüks yerlerde bulunuyor.
Ailenin eskiden daha çok gayrimenkule sahip olduğu ve bunların önemli bir kısmının satılarak ciddi bir gelir elde ettiği, fakat bu paranın Credit Suisse’ye yatırılmadığı aktarıldı.
Tokayev ailesi, “vergi cenneti” olarak bilinen Britanya Virjin Adaları’nda iki paravan firma kurdu. Bu firmaların adına İsviçre’de banka hesapları açıldı ve 1998’de açılan şahsi Credit Suisse hesabı kapatıldı.
Bu iki firma, sırasıyla birbirinin paravan firması olarak kullanıldı ve dünya genelinde yatırım yapmak amacıyla kullanıldı.
Bu firmalar senede birkaç milyon dolar yatırım aldı ve beş milyon doların üzerinde malvarlığına sahip oldu. Bu firmadan gelen paraların, 7.7 milyon dolarlık gayrimenkul alımında kullanılmış olabileceği ihtimalinin altı çizildi.
Tokayev Ailesi, Britanya Virjin Adaları’ndaki firmalarda adlarının olabildiğince az görünmesi ve bu bilgilerin kamuya ulaşılamaz olması için, Güney Kıbrıslı bir “kayıt uzmanı” ile anlaştı.
Ancak “Panama Belgeleri” kadar kapsamlı bir yolsuzluk ifşası olan “Pandora Belgeleri” ile 2021’de bu bilgiler ortaya çıkınca, her iki off-shore şirket de kapatıldı.
Şirketlerin malvarlığının nereye aktarıldığı ise belirsizliğini koruyor.
OSYAP, Tokayev Ailesi ile iletişime geçtiklerini ancak kendilerine bir cevap verilmediğini belirtti.