Süleymaniye Camisi İstanbul’da yıllardır ihtişamından ve zarafetinden hiçbir şey kaybetmeden dimdik ayakta durmaya devam ediyor. Osmanlı Devletinin yükselme döneminin başarılı hükümdarı olan Kanuni Sultan Süleyman tarafından Mimar Sinan'a yaptırılan cami aslında yine aynı isimli külliyenin içinde yer almaktadır. Gelin Boğaziçi ve Haliç manzaralı üstün mimarlık örneği cami hakkında bilinen ve pek bilinmeyen ayrıntılara bakalım.
Tarihi kitaplarda yazan bu bilgiye göre Mimar Sinan Sai Mustafa Çelebi’ye yazdırdığı “Tezkiretü’l Bünyan” adlı eserde, ‘bir sabah Padişah Süleyman Han’ın gönlüne yüce bir cami inşasına başlama fikrinin doğduğundan, daha sonra çiziminin yapılarak, yerinin belirlendiğinden’ bahseder.
1550-1557 yılları arasında yapılan ve İstanbul'daki en muhteşem eseri kabul edilen Süleymaniye Camisi Mimar Sinan'ın tabiriyle kalfalık eseridir. Süleymaniye Külliyesi Osmanlı döneminde yaptırılan 2. en büyük yapıdır. ( 1. en büyük yapı Fatih Külliyesidir.) Klasik Osmanlı mimarisinin etkileri görülmekte. Süleymaniye Külliyesinde caminin yanı sıra medrese, hastane, hamam, kütüphane ve aşevi gibi birçok tarihi yapı bulunmakta. Süleymaniye Camisi UNESCO Dünya Mirası listesine 1985 yılında alınmıştır.
Mimar Sinan’ın ince ayrıntıları hesaplayarak, mimarlık yeteneği ve matematiği çok iyi şekilde kullanarak camiye ait her bir detayı derin düşünceler ile tasarladığı ve oluşturduğuna hepimiz hem fikiriz.
Külliyenin temel atılırken ilk taşı o dönemin Şeyhülislamı ve büyük alimi Şeyhülislam Ebussuud Efendi koymuştur. Caminin kubbesi 53 metre olup 27,5 metre yarıçaplıdır.
Minarelerden ikisi 2 şerefeli , diğer ikisi 3 şerefelidir. İki şerefeli olan minareler 56 metre boyutunda, üç şerefeli minareler 76 metredir. 4 tane minareye sahip olması Kanuni Sultan Süleyman’ın İstanbul’un fethinden sonra tahta çıkan dördüncü padişah olduğunu simgeliyor ve her minarenin boyunun aynı olmaması tamamen Süleymaniye Camisine özel bir durum. Cami içinde yapılan 4 fil ayağı desteği 4 halifeyi, minarelerde bulunan toplam 10 şerefe Kanuni’nin 10. padişah olduğunu simgeliyor.
Süleymaniye Camisi sadeliğin ve zarafetin simgesidir. Cami içindeki diğer etkileyici detaylara bakarsak aydınlatma amaçlı mumların ve kandillerin tavanı is yapmaması için Mimar Sinan tarafından özel bir is odası yapılmış. Odada toplanan bütün isleri mürekkep olarak kullanan Mimar Sinan bu mürekkep ile birçok yazı ve önemli fermanlar yazdığı bilinmekte.
Cami içindeki akustiği ayarlamak için içinde su olan nargile kullanan Mimar Sinan Kanuni Sultan Süleyman’a camide nargile içiyor diye şikayet bile edilmiş. Caminin akustiğin her yerde aynı olması içeriye çeşitli noktalara boş küpler yerleştirmiş. Cami içinde örümceklerin ağ yapmasını engellemek için deve kuşu yumurtası kullanılmış.
Caminin ana kubbesinde 32 tane pencere bulunmakta. Bu 32 pencere her yeri aynı oranda aydınlatması için Mimar Sinan tarafından düşünülmüş. Bir başka farklı detay cami içerisinde 28 adet revak (önü açık ama üstü kapalı yer) bulunmakta. Caminin ortasındaki şadırvan da revaklarla beraber uyumlu bir görüntülü sağlıyor.
Cami duvarlarında hat sanatının en iyi örneklerini görebilirsiniz. O zamanların en iyi hat sanatçısı Ahmet Karahisari ve en az onun kadar yetenekli öğrencisi Hasan Çelebi duvarları nakış gibi işlemiş. Cami süslemeleri açısından sade bir yapıya sahip ama bir o kadar da göz alıcı. Mihrap duvarındaki pencereler vitraylarla süslüdür. Cam işleri için o dönemin yine en iyi vitray ustası olan Sarhoş İbrahim ilgilenmiştir.Mihrabın iki tarafında bulunan pencerelerin üzerinde yer alan çini madalyonlarda Fetih Suresi, caminin ana kubbesinin ortasında ise Nur Suresi yazılıdır.
Cami için kullanılan çiniler özellikle İznik’te özel olarak yaptırılmış ve getirtilmiş. İç avludan camiye girilen kapının üzerinde bulunan kitabe üç bölüme ayrılır. Birinci bölümde Sultan Süleyman’ın üstün vasıfları sayılmakta, ikinci bölümde soyundan geldiği ve soyundan olanlar yazmakta, üçüncü bölümde ise, saltanatın devam etmesi ve geçmişlerin ruhlarına dua, ayrıca sonra yapılan külliyenin üstün nitelikleri, ne amaçla ve ne zaman yapıldığı yazılıdır.
Külliye içindeki yapılar ‘U’ şeklinde sıralanmıştır. 11 farklı isimli kapılardan külliyeye girişler bulunuyor.
Evvel ve Sani Medresesi ile Rabi ve Salis Medreseleri bulunmakta. Külliyenin kuzeydoğusunda Süleymaniye Hamamı, kuzeyinde ise Darüşşifa (hastane) ve Bimarhane (akıl hastanesi) bulunuyor.
Mihrabın önündeki bulunan türbe bu külliyenin yapılmasını isteyen Kanuni Sultan Süleyman'a, yanında bulunan türbe de nikahlı hanımı Hürrem Sultan'a aittir. Mimar Sinan’ın mezarı ise, cami bahçesinin dışında İstanbul Müftülüğünün yanında mütevazi bir türbede bulunuyor. Ayrıca türbenin üzerinde Osmanlıca yazılmış bir kitabe bulunuyor.
28 revakın çevrelediği cami avlusunun ortasında dikdörtgen şeklinde bir şadırvan bulunmaktadır. Kanuni Sultan Süleyman'ın türbesinin kubbesi yıldızlı bir gökyüzü gibi görünmesi için kubbe içine metalik plakalar arasına yerleştirilen pırlantalarla (elmaslarla) süslenmiş.
Süleymaniye Külliyesinde bulunan Süleymaniye Medreseleri, Kanuni Sultan Süleyman, sadrazamı Sokullu ve baş mimarı Mimar Sinan'ın bir araya gelerek düşündükleri bir proje. Süleymaniye Medresesinin yönetimi o zamanın vakıf yönetimi şartları çerçevesinde padişah, sadrazam ve mütevelli heyeti üçgeninde şekillenmesine karar verilmiş.
Süleymaniye Külliyesi'nin en önemli özelliklerinden biri Süleymaniye Medreseleri, Osmanlı medrese hiyerarşisinde en üst seviyeyi temsil ediyordu. İlk olarak 'Tıp Medresesi' diğer adıyla 'Daruttıb' medresesi Süleymaniye Medresesinde eğitim vermiştir. Dönemin hekimleri bu medreselerde yetiştirilmiş.
Süleymaniye Külliyesi içerisinde yer alan tıp medresesi ve Darüşşifa Antik Yunan, Bizans, Selçuklu, İran, Irak, Mısır ve Suriye gibi merkezlerden elde edilen ve köklü engin tıp bilgisinin dikkatle incelendiği, gerekirse düzeltildiği, faydalı olanın yeniden üretildiği, gerekirse geliştirildiği ya da uygun hale getirildiği, yaygınlaştırıldığı ve bu bilgilerle hekim ve bilim insanı yetiştirilen ilim merkezleriydi.
Adres: Süleymaniye, Prof. Sıddık Sami Onar Cd. No:1, 34116 Fatih/İstanbul
Google Harita Konumu için tıklayın
Ziyaretçi Yorumu: ‘Süleymaniye Camii, İstanbul'un en güzel panoramik manzaralarından birinde Mimar Sinan ve ekibi tarafından inşa edilen eşsiz eser. Halihazırda ibadethane olarak hizmetine devam ederken, yerli ve yabancı turistlerin ilgisiyle sürekli güncel kalmaktadır. Süleymaniye İstanbul’da görmeniz gerekenler arasında olmalıdır.’
Süleymaniye Camisi, Fatih ilçesinin Süleymaniye mahallesinde bulunuyor. Kendi özel aracınızla gidecekseniz Galata Köprüsünden Eminönü’ne doğru köprüden sağa doğru ayrılan yolu takip ederek İstanbul Ticaret Üniversitesinin önündeki ışıklardan sola doğru dönüp yokuştan yukarı çıktığınızda karşınıza çıkan tabelaları takip ederek kolaylıkla gidebilirsiniz.
Hacıosman-Yenikapı metro hattını kullanarak Vezneciler durağında indiğiniz zaman, Süleymaniye Caddesini takip ederek 5-10 dakikalık bir yürüyüş sonrası Külliyenin bulunduğu alana ulaşabilirsiniz.
Alternatif olarak Kabataş - Bağcılar tramvay hattını kullanarak Laleli Üniversite Durağında indiğinizde kısa bir yürüyüş sonrası kolayca gidebilirsiniz.