Kandırıldık! Son Günlerde Hepimizin İnanarak Paylaştığı Ama Doğru Olmadığı Ortaya Çıkan Haberler

07.01.2019 - 18:33

Geçtiğimiz günlerde oldukça viral olup, sosyal medyada, web sitelerinde ve hatta gazetelerde paylaşılan bazı haberler gerçeği yansıtmıyordu. Teyit.org da sağ olsun, yine bu haberleri bizim için araştırıp gerçekleri ortaya çıkardı.

Bakalım neler olmuş ve işin aslı neymiş?

1. "Fotoğrafın öldürülen Araştırma Görevlisi Ceren Damar’ı gösterdiği iddiası."

Başkan Haber, GAK Tv, Yeni Soluk ve Haber News gibi İnternet sitelerinde kullanılan fotoğrafın, 2 Ocak 2019 Çarşamba günü bir saldırı sonucu hayatını kaybeden Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Ana Bilim Dalı’nda araştırma görevlisi olan Ceren Damar Şenel’i gösterdiği iddia edildi.

Ancak haberlerde kullanılan fotoğraftaki kişinin, saldırı sonucu hayatını kaybeden Ceren Damar’ı gösterdiği iddiası doğru değil. Fotoğraftaki kişi aynı bölümde araştırma görevlisi olarak çalışan Zeynep Nihal Aydınoğlu.

Çankaya Üniversitesi’nin İnternet sitesinde Hukuk Fakültesi’nde tam zamanlı olarak çalışan isimler yer alıyor. Söz konusu listede araştırma görevlisi olarak çalışan ve henüz doktora yapan Zeynep Nihal Aydınoğlu’nun fotoğrafına rastlanabiliyor. Buna ek olarak Aydınoğlu’nun, Ankara Barosu’ndaki kaydına da ulaşmak mümkün. Ankara Barosu’nun İnternet sitesinde avukat sorgulaması yapıldığında 24710 sicil numaralı Aydınoğlu görülebiliyor.

Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde araştırma görevlisi olan Ceren Damar Şenel, 2 Ocak 2018’de sınavda kopya çektiğini tespit ettiği öğrenci Hasan İsmail Hikmet tarafından üniversitedeki odasında öldürülmüştü.

Saldırıyı gerçekleştiren öğrenci ise savcılık sorgusunun ardından kasten adam öldürmek suçundan tutuklanmıştı.

2. "Kraliçe Elizabeth’in yeni yıl konuşması sırasında arkada duran piyanonun Saddam’ın sarayından olduğu iddiası."

Sosyal medyada paylaşılan ve teyit.org’a ihbar olarak gönderilen bir fotoğrafta, Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı Kraliçesi Elizabeth’in yeni yıl konuşmasını yaptığı odada bulunan altın piyanonun Irak Savaşı’ndan sonra Saddam Hüseyin’in sarayından çalındığı ve Kraliçe’nin konuşmasını kasıtlı olarak o piyanonunun önünde yaptığı iddia edildi.

Fakat Kraliçe Elizabeth’in arkasında görünen piyanonun Irak Savaşı sonrası Saddam Hüseyin’in sarayından Buckingham Sarayı’na getirildiği iddiası doğru değil.

Piyano 1856’da Buckingham Sarayı için Kraliçe Victoria tarafından yaptırılmıştı. İddiayı ortaya ilk olarak atan ise bir parodi hesap. Kraliçe Elizabeth’in konuşması sırasında arkada yer alan altın piyanonun 1856 yılında Kraliçe Victoria için S & P Erard firması tarafından özel olarak tasarlandığı bilgisine ulaşılabiliyor. Kraliyet Koleksiyonu’nun resmi İnternet sitesi incelendiğinde piyanoya ait ayrıntılı bilgi görülebiliyor.

İlgili videoya buradan ulaşabilirsiniz.

3. "Fotoğrafın AK Parti öncesi Karadeniz’deki bir yolu gösterdiği iddiası."

AK Parti İstanbul milletvekili Ahmet Hamdi Çamlı, 28 Aralık 2018’de attığı bir tweette AK Parti dönemi öncesi Karadeniz yollarını gösterdiği iddiasıyla bir fotoğraf paylaştı. Çamlı’nın paylaşımı şimdiye kadar bin 290 defa retweetlendi ve yaklaşık 3 bin 700 beğeni aldı.

Çamlı’nın paylaşımın ardından Cumhuriyet Gazetesi, T24, ODA Tv, Yeni Çağ ve Evrensel gibi haber sitelerinde söz konusu fotoğrafın Karadeniz’den olmadığı ifade edildi. Onedio ve Ekşi Sözlük’te de aynı konu tartışıldı.

Uçurumun kenarındaki bir otobüsü gösteren fotoğraf Karadeniz’den değil. Fotoğraf Hindistan’dan.

Fotoğraf Hindistan’ın Himachal Pradesh Eyaleti’nden. YouTube’a HJ News tarafından yüklenen 23 Temmuz 2017 tarihli bir videoda “tehlikeli bir yol ifadesi” ile Çamlı’nın paylaştığı fotoğraftaki yolun bir benzerinin görüntülerinin yer aldığı görülüyor. YouTube’a yüklenen diğer videolardaki bilgilerden, söz konusu yolun Hindistan’ın Himachal Paradesh Eyaleti’nden olduğu anlaşılıyor. Himalaya Sıra Dağları’nın bir kolu olan Kinnaur Kailash Dağı’nın yüksekliği tam 6050 metre ve etrafında oldukça tehlikeli yollar mevcut. Google Haritalar’a kullanıcılar tarafından yüklenen fotoğraflar sayesinde tehlikeli yolun konumu tespit edilebiliyor. Buradan yola çıkarak iddia fotoğrafın Kinnaur Bölgesi’nde yer alan Kalpa Deshang Yolu’ndan olduğunu söylemek mümkün. Mountain Trekker isimli kullanıcının 24 Haziran 2017’de YouTube’a yüklediği başka bir videoda, bir adamın iddiaya konu olan fotoğrafta görülen otobüstekinin bir benzeri ile Himachal Paradesh’teki tehlikeli yollardan birinde yolculuk yaptığı görülebiliyor. Video 31. saniyesinden itibaren izlendiğinde Kalpa Deshang Yolu’na benzer tehlikeli bir yolda yapılan yolculukta aynı renkli otobüs fark ediliyor.

Kuch Kash Tech isimli bir İnternet sitesinde Himachal Paradesh’te faaliyet gösteren bir otobüs firmasından bahsediliyor.

İnternet sitesinde yer alan fotoğraflardan biri de Çamlı’nın paylaştığı fotoğraf. Ayrıca aynı otobüslerin Himachal Paradesh’te çekilmiş başka görüntülerine de rastlamak mümkün. Datta Dokfode isimli bir blogtan ise bu firmanın tam isminin Himachal Road Transport Corporation olduğu görülüyor. Şirketin resmi İnternet sitesinde “Galeri” kısmında yer alan otobüs fotoğraflarından ise Çamlı’nın paylaştığı iddia fotoğrafa ulaşılabiliyor.

4. "Amasya’nın Suluova ilçesinde 220 maden işçisinin Ocak 2019’da açlık grevine başladıkları iddiası."

Sosyal medyada paylaşılan, bazı İnternet sitelerinde yer alan ve teyit.org’a ihbar olarak gönderilen bir haberde, Amasya’nın Suluova ilçesindeki Yeni Çeltek Maden İşletmesi'nde çalışan 220 maden işçisinin, Ocak 2019’da açlık grevine girdikleri ve 6 işçinin hastaneye kaldırıldığı iddia edildi.

Fakat Amasya’nın Suluova ilçesindeki Yeni Çeltek Maden İşletmesi'nde çalışan 220 maden işçisinin Ocak 2019’da açlık grevine başladıkları iddiası doğru değil.

Yeni Çeltek maden işçilerinin söz konusu grevi Nisan 2016’da gerçekleşti. Şu an madende bir açlık grevi yapılmıyor. Yeni Çeltek maden işçilerinin Amasya’nın Suluova ilçesinde çalıştıkları maden ocağı 2013 yılında Soma Holding’e devredilmişti. Soma Holding tarafından işletmenin kapatılma kararı verilmesinin ardından maden işçileri 4 Nisan 2016’da tepki göstermek amacıyla yerin 1200 metre altında çalıştıkları maden ocağında açlık grevine başlamışlardı. Grevin başlamasından sonraki süreçte toplamda 34 işçi fenalaşarak hastaneye kaldırılmıştı. Açlık grevi sürerken işçilerin aileleri de eylemleri maden ocağının girişinde sürdürmüştü.

5. "Denizli Belediyesi’nin 670 milyon liraya yat limanı yaptırdığı iddiası."

Sosyal medyada yaygın bir biçimde paylaşılan iddiaya göre Sayıştay tarafından hazırlanan bir raporda Denizli Belediyesi’nin 670 milyon liraya yat limanı yaptırdığı belirtiliyor. Paylaşılan gönderilerde bahsi geçen iddianın yanı sıra Denizli ilinin herhangi bir kıyısı olmadığına dikkat çekilmiş. İddiayı içeren bir gönderi Bağdat Caddesi Forumu isimli Facebook sayfasında 4 binin üzerinde, Takunya isimli bir diğer sayfada ise 600’ün üzerinde paylaşım aldı.

Öte yandan Sayıştay tarafından hazırlanan bir raporda Denizli Belediyesi’nin 670 milyon liraya yat limanı yaptırdığının belirtildiği iddiası doğru değil.

Denizli Belediyesi hakkında hazırlanan sayıştay raporunda ilgili iddiaya rastlanmıyor. Bunun yanı sıra iddiayı sosyal medyaya taşıyan en erken tarihli tweete ulaşıldığında, tweetin şaka amaçlı atıldığı görülebiliyor. Ekim 2018’de yayınlanan “Denizli Büyükşehir Belediyesi 2017 yılı Sayıştay Denetim Raporu”na İnternet üzerinden ulaşmak mümkün. İlgili raporun ilk sayfasında belediyede 2015, 2016 ve 2017 seneleri içerisinde gerçekleşen bütçe giderlerine dair bir tablo sunulmuş. Bu tablolar incelendiğinde iddiada belirtilen 670 milyon liralık giderin tablodaki herhangi bir sene içerisinde gerçekleşmesi durumu pek olası gözükmüyor. Nitekim bahsi geçen Sayıştay raporunda Denizli Büyükşehir Belediyesi’nin 670 milyon liraya bir yat limanı yaptırdığına dair de herhangi bir ibare bulunmuyor. Denizli Büyükşehir Belediyesi’ni konu alan ve 2016 yılı için hazırlanan Sayıştay Denetim Raporu’na da İnternet'ten ulaşmak mümkün. Ancak bu raporda da iddiayı destekleyebilecek herhangi bir ibare yer almamış.

6. "Fotoğrafın Çin’de Müslümanların evlerinden toplatılan Kur’an-ı Kerim’leri gösterdiği iddiası."

Sosyal medyada paylaşılan bir fotoğrafla, Çin polisinin Doğu Türkistanlı Müslüman Türklerin evlerinden Kur’an-ı Kerim’leri topladığı iddia edildi.

Ancak fotoğrafın Çin polisi tarafından imha edilmek üzere toplanan Doğu Türkistanlı Müslüman Türklere ait Kur’an-ı Kerim’leri gösterdiği iddiası doğru değil.

Fotoğraf, Ekim 2016’da Fas’taki yoğun yağış yüzünden zarar gördüğü için Rabat’taki Suudi Arabistan Büyükelçiliği’nden çıkartılan Kur’an-ı Kerim’leri gösteriyor. Iran Front Page’de 4 Ekim 2016’da yer alan bir haberde sosyal medyada paylaşılan sokağa atılmış Kur’an-ı Kerim fotoğraflarının Faslı sosyal medya kullanıcıları arasında öfkeye sebep olduğu belirtiliyor. 2 Ekim 2016’da Suudi bir Twitter kullanıcısının iddia fotoğrafları içeren tweetine ulaşmak mümkün.