Kanada’da büyük ikramiyeyi kazanmak, gerçekten kazandığınız anlamına gelmiyor. Çünkü kazandıktan sonra sizi küçük ama şaşırtıcı bir engel bekliyor. Elinize geçen bilet milyonlarca dolarlık olsa bile, ödülü almadan önce basit bir matematik sorusunu doğru yanıtlamalısınız. Bu durum yıllardır yasal zorunluluk olarak uygulanıyor. İşin garibi, küçük sınavın nedeni çoğu kişinin sandığından çok farklı.
Uygulamanın sebebi, Kanada’daki çekilişlerin yasal sınırlamalara takılmaması. Çünkü ülkede tamamen şansa dayalı ve ticari amaçlı yapılan piyangolar, kumar yasalarına aykırı kabul ediliyor. Bunun önüne geçmek isteyen şirketler, her katılımcının şansına değil, belli bir becerisine de dayanması gerektiği yönünde bir çözüm geliştirmiş.
Yani işin içine çok kolay bir matematik sorusu ekleyerek çekilişi tamamen şans eseri olmaktan çıkarıyorlar. Böylece yasa dışına çıkmadan promosyonlarını yürütebiliyorlar.
Aslında bu sorular genellikle ilkokul düzeyinde oluyor. 1984 yılında mahkeme tarafından onaylanan dört işlemli bir test, o tarihten bu yana standart hale gelmiş durumda. Örneğin: “228 ile 21’i çarpın, sonuca 10.824 ekleyin, çıkan sayıyı 12’ye bölün ve ardından 1.121 çıkarın.” gibi.
Günümüzde bazı kampanyalarda sorular daha da basitleştiriliyor. Microsoft Kanada'nın Xbox çekilişinde olduğu gibi, bazen yalnızca üç basit işlem içeren sorular da kullanılabiliyor. Amaç zaten insanları elemek değil, sadece yasal gerekliliği yerine getirmek.
Bu matematik testi yıllar içinde çeşitli tartışmalara da yol açtı. Bazı kişiler, özellikle öğrenme güçlüğü çeken bireyler için bunun adil olmadığını savundu. 2008’de bir çekilişte kazanan Sandra Poitras isimli bir kadına, öğrenme güçlüğü yaşadığı için ödül verilmeyince konu gündeme taşındı.
Öte yandan bazı hukukçular, bu testlerin günümüzde çok kolaylaştığını ve neredeyse formaliteden ibaret olduğunu savunuyor. Yani bir yandan yeterince zor değil deniyor, diğer yandan bazı kişiler için hala erişimi kısıtlayan bir engel olabiliyor.
Sizce piyangoyu kazanmanın sınavla taçlandırılması mantıklı mı? Yorumları bekliyoruz!