Menopoz, her kadının doğal olarak belirli bir yaştan sonra girmesi gereken bir yaşam sürecidir. Bu sürecin başlama ve gelişme şekli hakkında bazı genellemeler olsa da durum herkes için oldukça özneldir. Genellikle, '1 yıl boyunca regl olmamak' şeklinde tanımlanan menopoz hakkında bilinmesi gerekenler nelermiş, gelin birlikte inceleyelim!
Menopoza girme için yaş ortalaması dünya genelinde 51 olarak belirlenmiş olsa da bu durum oldukça değişkendir. Sıklıkla 45-55 yaşları arasında olması beklenen bu süreç, kimi zaman yıllar önce başlayabilir. Dolayısıyla yumurtalık fonksiyonlarındaki yavaşlama adetten tamamen kesilmeden önce yavaş yavaş ortaya çıkabilir.
Menopoza geçiş öncesi evre perimenopoz olarak tanımlanır. Kadın vücudu, menopoza bir anda girmek yerine yavaş yavaş kendini hazırlama eğilimindedir. Bu süreçte yumurtlama hormonları daha az üretilmeye başlar ve yaygın menopoz belirtileri ufak ufak gözlenir. Kimi zaman ise adet döngüsü birkaç ayda bir olacak şekilde düzensizleşir. 12 aylık adetten kesilme durumu ise menopoz olarak tanımlanabilir.
Menopozun en yaygın belirtisi ateş basmasıdır. Isı atakları genellikle yüz ve vücutta hissedilen ani sıcaklık ataklarıdır. Kadınların çoğunda bu durum gündüz yaşanır, daha az bir kısmında ise geceleri de mevcuttur. Ayrıca bu süreçte ruh halinde ani değişimler, kas ve eklem ağrıları, vajinal kuruluk gibi şikayetler de gözlenebilir.
Ateş basmasını anlamanın en iyi yolu, gün içinde normalden farklı şekilde yaşanan vücut ısısı artışlarına karşı tetikte olmaktır. Ancak kimi zaman vücudun üst yarısını etkileyen bu durum, kimi zaman gece terlemeleri şeklinde gelişebilir. Kimi zaman ise bacak aralarında ıslaklık ve terlemeye yol açabilir. Genellikle sıcak basmasının ardından ani bir üşüme hissediyor ve kalp çarpıntısı, baş dönmesi şikayetleri yaşıyorsanız, vücudunuzun menopoza hazırlandığı söylenebilir.
Yaşanan belirtilerin arkasındaki ana sebep progestoren ve östrojen seviyelerindeki düşüştür. Çünkü menopoz ile birlikte bu gibi üreme hormonları yavaş yavaş aktifliğini kaybeder, bir süre sonra ise tamamen durur. Vücudun yeni hormon dengesine alışması için biraz zaman geçmesi gerekir.
Menopozun ardından oluşması beklenen bir diğer değişiklik ise cinsel isteksizliktir. Ancak bu durumun kullanılan doğum kontrol hapları ve diğer ilaçlar ile yakın ilişkisi olduğundan, herhangi bir anormallik olduğunu düşünüyorsanız acilen doktorunuza danışmanız önerilir.
Menopoz döneminde yaşanan östrojen düşüşü, kemiklerdeki kalsiyum miktarını azaltma açısından risklidir. Dolayısıyla menopoza giren kadın vücudundaki kemik yoğunluğunun zamanla azalması beklenir. Bu durumu yavaşlatmak ve olası sağlık risklerinden korunmak için temel şart ise düzenli egzersiz ve spordur. Ayrıca çeşitli takviye ilaçlardan ve gıdalardan faydalanılması da gerekir.
Bir diğer beklenen değişim ise damarlarda yaşanır. Östrojen salgılanmasındaki azalmaya bağlı olarak gelişen bu durum, damarlardaki koruyucu özelliklli nitrik oksit salınımının azalmasına yol açar. Sonuç olarak kalp çarpıntısı, baş dönmesi gibi kalp ve damar ilişkili sorunlar gözlenebilir.
Menopoza hazırlanan vücuttaki fonksiyonlar da teker teker yavaşlamaya başlar. Bu durum öncelikle bazal metabolizma hızındaki düşüş şeklinde kendini gösterir ve özellikle bel, kalça, basen bölgelerindeki inatçı yağ birikimi ile sonuçlanır. Kilo dengesini sağlamamak başta kalp rahatsızlığı olmak üzere birçok ek hastalık ve şikayetin ortaya çıkmasına sebep olabilir.
Menopoz belirtileri her durumda kişiye özgüdür, bu nedenle yaşanan süreç her zaman beklendiği gibi ilerlemeyebilir. Kimi kadınlar için semptom şikayetleri bir anda rahatsız edici boyutlara ulaşmazken, kimilerinde ani dalgalanmalar ve hızlı değişiklikler gözlenebilir. Bu nedenle annenizin veya kız kardeşinizin yaşadığı süreç sizin için geçerli olmayabilir.
Menopoz etkilerinden korunmak için hormon ve ilaç tedavileri uygulansa da bu durum oldukça özneldir ve mutlaka doktor tarafından önerilmelidir. Genel olarak kadın vücudunun değişen yapısını kabullenmek ve sürecin doğal olması halinde zararsız olduğunu gözden kaçırmamak, kendinizi daha rahat hissetmenize yardımcı olabilir. Sonuçta tıpkı regl olmak gibi doğal bir döngü olan menopoz da kadın hayatının bir parçasıdır ve doğru adımlarla sağlıklı şekilde yönetilebilir. ❤️
Sağlıklı yaşam tarzı benimsemek hayatın her evresinde önemlidir ancak vücut fonksiyonlarının yavaşlamaya başladığı menopoz sürecinde, ek hastalıklardan ve risklerden korunmak adına ekstra önemli hale gelir. Bu nedenle düzenli spor yapmak, dengeli beslenmek, yeterli su tüketmek ve hekim kontrolüyle vitamin, mineral takviyeleri almak, bu süreci sağlıklı şekilde atlatmanıza yardımcı olur.