Bir trenin birkaç saniye erken kalkması çoğu ülkede fark edilmez bile. Ama Japonya’da işler biraz farklı. Öyle ki, 25 saniyelik bir sapma bile şirket sözcüsünün kamuoyu önünde özür dilemesine neden olabiliyor. Peki dakikliğe olan bu bağlılık sadece raylı sistemlere mi özgü? Hayır. Japon toplumunda dakiklik adeta bir refleks gibi. Çocukluktan itibaren öğretilen, günlük hayatta katı şekilde uygulanan bir yaşam alışkanlığı. İşte Japonları dakik yapan kültürel kodlar.
Japonya’da zaman, sadece saatle ölçülen bir kavram değil. Saygı, düzen ve sorumlulukla doğrudan bağlantılı. Bu nedenle toplumda geç kalmak, karşı tarafa saygısızlık olarak algılanıyor. Japon çocuklar, ilkokuldan itibaren dakik olmanın bir erdem değil bir gereklilik olduğunu öğreniyor.
Ofis çalışanları ise işe resmi mesai başlamadan önce gelerek hazırlanmayı neredeyse zorunlu bir davranış olarak benimsiyor. Metroda, okulda ya da bir iş görüşmesinde geç kalmak büyük utanç sebebi olabiliyor. Bu kolektif bilinç, Japon toplumunun dakikliği bir kural değil, karakter özelliği gibi yaşamasına neden oluyor.
Japonya’da trenin saniyesi saniyesine çalışması bir sürpriz değil, bir beklenti. O kadar ki 25 saniye erken hareket eden bir tren için hem kamuoyu önünde özür dilenmiş hem de personel yeniden eğitime alınmış. Bu durum ilk kez yaşanmamış; 2017’de de bir trenin, 20 saniye erken kalkması sonrası benzer bir açıklama yapılmış.
Japon tren şirketleri sadece yolcuları değil, zamanın kendisini de ciddiye alıyor. Hatta bir tren geciktiğinde, yolculara gecikme notu veriliyor ki iş yerine geç kalmalarının geçerli bir sebebi olduğunu açıklayabilsinler.
Japonya’da biriyle saat 10.00’da buluşacaksanız, 09.55’te orada olmanız bekleniyor. Çünkü tam zamanında gelmek 'zar zor yetişti' gibi algılanabilirken, birkaç dakika erken gelmek hazırlıklı ve saygılı olduğunuzu gösteriyor.
Çoğu Japon çalışan, gününe erken başlayarak hem işini planlama fırsatı buluyor hem de işe olan bağlılığını gösteriyor. Elbette istisnalar da var. Bazı Japonlar arkadaş ortamlarında zamanı biraz daha esnek yaşayabiliyor. Ama bu bile genel kültürel yapının dışına çıkmıyor.
Bunları en iyisi İstanbul trafiğine atıp Hanya'yı Konya'yı göstericen... Bak bakalım ondan sonra bir daha dakikliği sorun ederler mi ?